Formations and transformations of language regimes: Turkey, a case study

Abstract

Bu tez, iki ana amaç doğrultusunda tasarlanmıştır: Türkiye'de Cumhuriyet dönemi dil rejiminin kuruluşunun hukuki ve ideolojik bir tarihini sunmak ve bu rejimin 1980 sonrası dönemdeki dönüşümlerini incelemek.Dil rejimi bu tezin kapsamında, belli bir iletişimsel alan içinde, ki bu alan bir ulus-devletin hüküm sürdüğü dil evreni ya da bir dil topluluğu olabilir, dilsel davranışların yasal ya da fiili olarak düzenlenmesi şeklinde tanımlanmıştır. Bir başka deyişle, dil rejimleri belirli bir siyasal alan içinde dil evreninin yönetilme biçimlerini tanımlar. Dil ideolojileri bu rejimlerin biçimlendirilmesinde, organizasyonunda ve uygulanmasında ayrılmaz unsurlar olarak ortaya çıkar. Dilin bu şekilde kavramsallaştırılması, dilin bir toplumsal ve siyasal iktidar alanı olarak incelenmesine olanak sağlar.Tezin ilk bölümünde Cumhuriyet döneminin dil politikaları, dil rejimleri kavramı çerçevesinde değerlendirilmiştir. Türkçeyi tek geçerli dil kılan dil rejiminin ideolojik arka planı ile birlikte, bu rejimin kuruluşu ve işletilmesi sırasında türeyen söylemler de analizin kapsamı içine alınmıştır.Tezin ikinci kısmı bu dil rejiminin 1980 sonrası dönemde ne tür itirazlarla ve meydan okumalarla karşılaştığını incelemektedir. Temel olarak odaklanılan konu yayın politikalarındaki dönüşümdür. Bu dönüşümün iki temel ayağı vardır. Birincisi, 1990'larda gelişen, özel radyo ve televizyon kanallarının ortaya çıkışı, diğer ise, azınlık dillerinde yapılacak yayınlarla ilgili olarak beliren tartışmalardır.

There are two main aims of this dissertation: to present a legal and ideological history of the formation of the language regime in Turkey in the Republican period; and to analyze its transformation in the post-1980 era.A language regime is defined in this dissertation as a de jure or de facto regulation of the linguistic behavior, in its content or in its status, within a space of communicative action, such as that of a nation-state or a speech group. In other words, a language regime is a system of the governance of the linguistic domain within a defined political territory by planning and employment of particular policies. Language ideologies, on the other hand, are inseparable aspects of the formulation and operation of the language regimes. Such a conception of language enables an analysis of language as a domain of social and political power.In the first part of the dissertation, the history of the language politics in the Republican Turkey is analyzed through the concept of language regime, and the ideological repercussions pertaining to the designation and practicing of these regimes are assessed.The second part concentrates on the changes in post-1980s, within a globalizing environment, in the broadcasting policies and the ways in which language regimes have been transformed. Controversies over two basic processes have been analyzed in this part: the commercialization of the audio-visual domain, and the developments concerning broadcasting in minority languages.