Âşık Kutubi`nin hayatı, sanatı ve türküleri üzerine bir inceleme

Abstract

Sivas yöresi Türk halk müziği bakımından oldukça zengin illerimizden biridir. Tarih boyunca Anadolu' ya bir çok âşık kazandırmıştır. Pir Sultan, Ruhsati, Kul Himmet, Ali İzzet Özkan, Aşık Veysel Şatıroğlu, Sefil Selimi gibi isimler bunlardan bazılarıdır. Âşıklar, Türk halk müziği geleneğimizin en önemli temsilcilerinden olup, Türk halk müziğinin ve Türk kültürünün yaşatılmasında ve gelecek kuşaklara aktarılmasında kültür taşıyıcılığı görevini üstlenen en seçkin sanatçı tipi olarak karşımıza çıkmaktadırlar. Bu çalışmada hem Sivas hem de ülkemiz müzik kültürüne halk müziği formunda eserler kazandıran ve âşıklık geleneğinin devam ettirilmesinde, yaşatılmasında ve yaygınlaştırılmasında rol alan bu geleneğin temsilcilerinden Âşık Kutubi'nin hayatı, sanatı ve eserleri incelenmiştir.Çalışmamızın birinci bölümünde insan, kültür ve müziğe dair bazı tanımlar yapıldıktan sonra âşıklık geleneğinin tarihsel gelişiminden ve Türk halk müziğinin genel özelliklerinden bahsedilmiştir. İkinci bölümde araştırmada kullanılan yöntem ve tekniklere yer verilmiştir. Çalışmada yer alan üçüncü bölüm Âşık Kutubi'ye ayrılarak, Âşık Kutubi'nin hayatı, ailesi ve müzik geçmişinin yanında, Âşık'tan derlenen 28 eser üzerinde makam, usul, şiirlerdeki kafiye düzenleri, eserlerindeki ses sınırlılıkları, türkülerin seyir özellikleri bakımından analizler yapılmıştır. Son olarak dördüncü bölümümüzde bulgular yorumlanarak önerilerde bulunulmuştur.

Sivas region is one of our richest cities in terms of Turkish Folk Music and has brought many minstrels to Anatolia, including names such as Pir Sultan, Ruhsati, Kul Himmet, Ali İzzet Özkan, Aşık Veysel Şatıroğlu, Sefil Selimi. Minstrels are representatives our traditional Turkish Folk Music, also they are the most distinguished artists who undertake the role of cultural conveyer in the survival of Turkish Folk Music and Turkish Culture by transferring them to the next generations. In this study, the life, art and works of Aşık Kutubi, one of the representatives of this tradition, who contributed to the music culture of both Sivas and our country in the form of folk music and continued in the continuation, survival and spread of the tradition of minstrelsy were examined. In the first chapter of our study, after some definitions about human, culture and music were made, the historical tradition of minstrel tradition the general characteristics of Turkish folk music were mentioned. In the second chapter, the methods and techniques used in the research are included. The third chapter of the study were allocated to Aşık Kutubi; analysis were made about 28 of his musical pieces in terms of their maqams, usul, rhyme schemes, sound limitations, flow features; as well as his life, family and musical history. Finally, in the fourth chapter, the findings were interpreted and recommendations were made.