State violence and human rights: The European Human Rights Court cases submitted against Turkey on detention

Abstract

Türkiye Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne bireysel başvuruda bulunabilme hakkını 1987'de vermiştir. Aynı yıl bir kanun hükmünde kararname ile Kürt bölgelerinde yer alan yedi şehirde olağanüstü hal ilan edilmiş ve böylece kolluk kuvvetlerinin bu alandaki uygulamaları yargısal denetimden muaf tutulmuştur. Milyonlarca insanın hukuki statüsünde değişikli öngören bu iki önemli gelişmenin kesişiminde, daha çok Kürtlere karşı işlenen insan hakları ihlalleri erişilebilir ve etkili bir iç hukuk mekanizmasının yokluğunda AİHM'e taşınmıştır. Takip eden yıllarda AİHM Türkiye'nin güneydoğusundan yapılan binlerce bireysel başvuru almış ve böylece 1990'larda yaşanmış olan şiddete dair hikâyeler ilk defa kamusal bir forumda duyulmuştur. Mahkeme'nin Türkiye aleyhine vermiş olduğu binlerce karara rağmen, insan hakları söylemi ile birlikte güvenlik ve anti-terör söylemlerinin de gelişmesiyle, bu kararların etkisi ulusal seviyede kısıtlı kalmıştır. Bu tezde yapmayı amaçladığım Mayıs 2009'dan önce Türkiye aleyhine verilmiş gözaltında ölüm ile ilgili mahkeme kararlarını inceleyerek birbirine zıt olarak görünen bu iki söylemin iç dinamiklerini anlamaya çalışmaktır. Mahkemenin, devleti ve devletin sorumluluklarını nasıl kurguladığına ve mahkeme kararlarının mevcut ihtilafların kapsamlarını nasıl dönüştürdüğüne bakarak, insan hakları hukunun devlet şiddetine müdahale etmekte ne ölçüde kısıtlı kaldığını mahkemenin kararlarındaki istisna durumlarına ve suskunlukları üzerinden incelemeyi hedeflemekteyim.Anahtar Sözcükler: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Kürt Hareketi, İnsan Hakları, Yaşam Hakkı, Gözaltı, Olağanüstü Hal

Turkey gave its citizens the right to individual petition to the European Court of Human Rights (ECtHR) in 1987. In the same year, via legislative decree, State of Emergency Rule which excluded the acts of the administration or responsibility of public servants in the field of emergency issues from judicial review was declared in seven provinces located in the Kurdish region. At the juncture of these two critical shifts that envisaged significant changes in the legal status of millions of people, the human rights violations committed predominantly against Kurds during the state of emergency period were carried to the ECtHR in the absence of an effective and accessible domestic judicial mechanism. In the years that followed, the ECtHR was bombarded with thousands of individual applications from southeast Turkey, whereby the narratives of violence taking place in the 1990s were for the first time heard in a public forum. Yet, despite the thousands of the judgments of the Court finding Turkey guilty of breaching the Convention requirements, the effect of these judgments remained limited at the domestic level as a result of the development of the official narrative of security and counter-terrorism alongside the human rights narratives and reforms. What I propose to do in this thesis is to delve into the dynamics of this dual development of seemingly contradictory narratives ? whereby rights given by one hand were taken away by the other ? by looking at the cases on alleged incidents of state killings or deaths in detention, submitted to the ECtHR against Turkey prior to May 2009. By looking at the ways of attribution of responsibility to the state and the transformation of the scopes of the cases by the Court in these proceedings, I try to understand the limitations of human rights law in denouncing state violence through locating the silences, exceptions and exclusions in the Court?s reasoning.Keywords: European Court of Human Rights (ECtHR), Kurdish Movement, Human Rights, Right to Life, Detention, Violence, State of Emergency