Denizli ilinde sağlıklı kişilerde aktive protein C direnci ve faktör V leiden sıklığı

Abstract

7. ÖZET DENİZLİ İLİNDE SAĞLIKLI KİŞİLERDE AKTİVE PROTEİN C DİRENCİ VE FAKTÖR V LEİDEN MUTAS YON SIKLIĞI Giriş ve Amaç: Herediter trombozise yol açan nedenlerden en sık görüleni aktive protein C direncidir. APC dirençli hastaların %25 inde 50 yaşından önce tromboz gelişir. Homozigot FV Leiden' li kişiler normallere göre 90 kat fazla, heterozigotlara göre ise 10 kat fazla tromboz riskine sahiptir. Seçilmiş venöz trombozlu olguların %20-60'ında etyolojik neden APC direncidir. FV Leiden sıklığı etnik yapı ile ilişkili olup, değişik coğrafik yerleşim alanlarında farklı oranlarda bildirilmiştir. Bu çalışmanın amacı Denizli yöresinde sağlıklı kişilerde Faktör V Leiden sıklığım araştırmaktır. Metod: Çalışma; evlilik öncesi talasemi taraması yaptırmak üzere il sağlık müdürlüğü laboratuarına başvuran, sağlıklı-gönüllü 1030 kişide yapıldı. APC direnci tayini STA-STACLOT APC-R kiti, molekülsel analiz FV-PTH-MTHFR strip Assay (Vienna Lab-Labordiagnostica Gmbh Austria) kiti kullanılarak yapıldı. APC direnci saptananların tamamında aynı zamanda protrombin ve Metilentetrahidrofolatredüktaz (MTHFR) gen mutasyonu araştırıldı. Bulgular: Çalışmaya alman sağlıklı-gönüllülerin yaş ortalaması 25.1 1±6.21 olup, 500'ü erkek, 530'u kadındı. Tarama yapılan 1030 gönüllünün 93 tanesinde (%9) APC direnci saptandı. Bu 93 kişinin 45'i erkek 48'i kadın idi ve iki cins arasında APC direnci varlığı açısından istatistiksel anlamlı farklılık bulunmadı (p:0.975). APC direnci saptanan 93 kişinin 87'sinde (%93.5) FV Leiden mutasyonu pozitif olarak saptandı. FV Leiden pozitifliği olanların %87.4'ü (76 kişi) heterozigot iken, %12.6'sı (1 1 kişi) homozigot idi. Çalışma grubunda FV Leiden pozitifliği 87 kişide (%8.4) saptanmış olup, bunlarda heterozigot olanların oram % 7.34 (76 kişi), homozigot olanların oram ise %1.06 (1 1 kişi) olarak bulundu. FV Leiden ile Protrombin G20210A mutasyonu birlikteliği 4 kişide (%4.59); FV Leiden ile MTHFR C677T mutasyonu birlikteliği 45 kişide (%51.72); FV Leiden, 97Protrombin ve MTHFR gen mutasyonlan birlikteliği ise 3 kişide (%3.45) saptandı. Sonuç: APC direnci ve FV Leiden sıklığı Avrupa'da %3-10 arasında bulunurken, Asya ve Afrika'da çok nadir olarak görülmektedir. Ülkemizde FV Leiden çalışmaları daha ziyade tromboemboli geçiren hasta gruplarında yapılmıştır. Sağlıklı kişilerde yapılan çalışmalar sınırlı olup, oranlan %1.8-%7.1 arasında değişmektedir. Denizli yöresindeki oran biraz daha yüksek çıkmıştır. Dikkati çeken bir diğer bulgu da FV Leiden mutasyonu olanların yansında beraberinde MTHFR gen mutasyonu bulunmasıdır. 98

8. SUMMARY INCIDENCE OF ACTIVE PROTEIN C RESISTANCE AND FACTOR V LEIDEN MUTATION IN HEALTHY SUBJECTS LIVING IN DENİZLİ Background and Objective : The most common cause of hereditary thrombosis is active protein C resistance. In 20 percent of APC resistant patients a thrombotic event occurs before age 50. Homozygous carriers of FV Leiden mutation bear 90 fold increased thrombosis risk when compared to normal subjects and 10 fold risk than heterozygous carriers. In selected venous thrombosis cases, etiology seems to be APC resistance in 20 to 60 percent of the group. FV Leiden mutation is related with ethnical structure and incidence of the mutation has been shown to be difference in different geographical regions. The purpose of this study is to determine the incidence of Factor V Leiden mutation in the city of Denizli. Method : Study is carried out with 1030 health volunteers who admitted to the laboratory of health ministry office for pre-marriage thallassemia screening. APC resistance was studied by STA-STACLOT APC-R kit and molecular analysis was performed using FV-PTH-MTHFR Strip Assay (Vienna Lab-Laboradiagnostica GmbH, Austria) kit. Subjects showing APC resistance were also screened for Prothrombin and Methylenetetrahydrofolatereductase (MTHFR) gene mutation. Results : The study group was formed by 500 male and 530 female healthy volunteers and their mean age was 25.1 1± 6.21 years. In 93 of 1030 subjects (9 %) APC resistance was detected. 45 of those APC resistant subjects were male and 48 of them were female where we found no statistically significant difference regarding APC resistance (p:0.975). In 87 of this APC resistant group (93.5 %) FV Leiden mutation was present. 87.4 % of FV Leiden positive group (76 subjects) were heterozygous and 12.6 % (11 subjects) of them were homozygous carriers. FV Leiden mutation was detected in 87 subjects (8.4 %) and 76 of them 99were heterozygous carriers who consisted 7.34 % of the study group. Homozygous carriers of FV Leiden were 1.06 % of the group (11 subjects). FV Leiden and Prothrombin G20210A mutation co-existence was present in 4 (4.59 %) subjects; FV Leiden and MTHFR C677T mutation co-existence was detected in 45 (51.72 %) volunteers; where FV Leiden, Prothrombin and MTHFR gene mutation have co-existed in 3 (3.45 %) subjects. Conclusion : Incidence of APC resistance and FV Leiden is between 3 and 10 percent in Europe, however it is rarely seen in Asia and Africa. In our country, FV Leiden studies have been carried out on patients suffered from thromboembolic events. Studies consisting of healthy subjects are quite restricted and does not exceed 1.8 or 7.1 % of the studies. Incidence of the mutation was found to be slightly higher in Denizli population. Another striking finding is the co existence of MTHFR gene mutation in half of the FV Leiden carrier group. 100