Sığla (günlük) yağının yara iyileşmesi üzerindeki etkisinin diğer pansuman ürünleriyle karşılaştırılması

Abstract

7.0ZET Yara iyileşmesi çok karmaşık bir olay olup, henüz tam olarak anlaşılabilmiş değildir. Son yıllarda bu konuda yapılan araştırmalar, daha çok epidermis yenilenmesini ve dermis onarımını hızlandıracak faktörler üzerinde yoğunlaşmaktadır. Bu çalışmada amacımız, antik çağlardan beri yara iyileşmesini hızlandırmak için kullanılan latince ismi `Liquidambar Orientalis` olan Sığla(günlük) ağacının yağını, ve birçok araştırmada etkinliği gösterilmiş olan %1'lik Gümüş sülfadiazin içerikli Silverdin krem ve Hidrokolloid yara örtüsü Restore plus'ı kısmi ve tam kat deri yaralarında pansuman materyali olarak kullanarak en etkili, ve kullanışlı olan ürünü belirlemektir. Çalışmada ağırlıkları 10-14 kg arası değişen 5 adet erkek, 1 adet dişi genç erişkin Yorkshire Domuzu kullanılmıştır, önceden hazırlanan matriks doğrultusunda, 2 hayvanda kısmi kalınlıkta toplam 16 yara, 4 hayvanda ise tam kalınlıkta toplam 16 yara açılmış, Sığlaağacı yağı, %1'lik Gümüş Sülfadiazin içerikli Silverdin krem, Hidrokolloid yara örtüsü Restore plus ve kontrol grubunda izole kullanılan Roll por yara örtüsü olarak 4 adet tedavi grubu oluşturulmuştur. Kısmi kalınlıkta yara açılan hayvanlar 4 ve 8., tam kalınlıkta yara açılan hayvanlar ise 4, 8, 14 ve 21. günlerde sakrifiye edilerek yara iyileşmesi değerlendirilmiştir. Bunun için, rejenere epidermis kalınlığı, oluşan granulasyon dokusunun kalınlığı, dokudaki hidroksiprolin konsantrasyonu ve yara kontraksiyonu ölçülmüş ve gruplar karşılaştırılmıştır. Çalışmamızda, kısmi kalınlıkta yaralarda 8.gün sonunda %1'lik Gümüş Sülfadiazin, Sığla(günlük) ağacının yağına, Hidrokolloid yara örtüsüne ve kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde en kalın rejenere epidermisi oluştururken, tam kalınlıkta yaralarda 21. gün sonunda %1'lik Gümüş Sülfadiazin ve Sığla(günlük) ağacının yağı, Hidrokolloid yara örtüsüne ve kontrol grubuna göre istatistiksel olarak 80anlamlı şekilde daha kalın bir rejenere epidermis oluşturmuştur. Kısmi kalınlıkta yaralarda 8.gün sonunda %1'lik Gümüş Sülfadiazin kontrol grubuna göre daha kalın bir granulasyon dokusu meydana getirmiştir. Tam kalınlıkta yaralarda 4. ve 8. gün sonlarında Sığla(günlük) ağacının yağı, %1'lik Gümüş Sülfadiazin, Hidrokolloid yara örtüsü ve kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde daha kalın bir granulasyon dokusu kalınlığı oluşturmuştur. Tam kalınlıkta yaralarda kontraksiyon açısından ürünler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır. Hem tam, hem de kısmi kalınlıkta yaralarda, hidroksiprolin ölçümleri açısından, ürünler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır. Sonuç olarak, yaptığımız çalışmada, Sığla yağının, hem kısmi hem de tam kalınlıkta yaralarda, birçok çalışmada yara iyileşmesinde etkinliği gösterilmiş olan %1'lik Gümüş Sülfadiazin içerikli Silverdin krem'in, Hidrokolloid yara örtüsü Restore plus'ın ve kontrol grubunun hiçbir parametrede gerisinde kalmadığını hatta epitelizasyon ve granulasyon dokusu gelişimi parametrelerinde bazı günlerde anlamlı üstünlük sağladığını gözlemledik. Antik çağlardan beri yara iyileşmesi için kullanılan Sığla yağı, çalışmamızda bu çağlarda kullanıldığı şekliyle; direkt ağaçtan alınan ve preslenen formuyla uygulanmasına rağmen böyle bir olumlu etkinliği göstermiştir. Endemik bir tür olarak yalnız ülkemizde yetişen `Liquidambar Orientalis-'in yani Sığlaağacının yağının kromotograflde saptanamayan bazı maddeleri olması ve en son kromotografi çalışmasının yıllar önce yapılması nedeniyle yeni bir analiz yapılması ve aktif madde olarak düşünülen elemanlarıyla daha fazla parametre içeren bir çalışma yapılması ve son olarak kontrollü insan deneyleri ile sonuçta hem tam hem de kısmi kalınlıkta yaralarda etkili bir şekilde kullanılabilecek bir yara bakım ürününün ortaya çıkabileceğini düşünmekteyiz. 81

8.SUMMARY Wound healing is a very complicated event and hasn't been completely understood yet. In the recent years, researches made under the topic: `wound healing`, have been focused on epidermal rejuvenation and dermal repair. This study is made in order to determine the most effective and handy wound healing product by using the oil of Sığla(günlük) tree (latin name `Liquidambar orientalis`, which has been used since the ancient ages for obtaining rapid wound healing and %1 silver sulphadiazine and hydrocolloid wound dressing which both have proven themselves to be effective in wound healing in many researches in split and full thickness skin wounds. In this research, 5 male and 1 female young domestic Yorkshire pigs weighing between 10-14 kgs were used. By using the matrix drawn on the animals back before surgery, 16 split thickness skin wounds were made respectively on 2 animals' back and 16 full thickness skin wounds were made respectively on 4 animals' back. 4 wound care groups were generated as sığla oil, %1 silver sulphadiazine, hydrocolloid wound dressing and control groups. Wound healing was estimated after the sacrifization of animals which had split thickness skin wounds on day 4 and 8 and sacrifization of animals which had full thickness skin wounds on day 4,8,14 and 21. The thickness of the regenerated epidermis and the granulation tissue, the concentration of hydroksiproline levels in tissue and wound contraction rates were used as parameters for estimation of wound healing and groups were compared. 82In the research, in split thickness skin wounds at the end of day 8, %1 silver sulphadiazine was found to form the thickest regenerated epidermis statistically when compared to sığla oil, hydrocolloid wound dressing and control groups. In in full thickness skin wounds at the end of day 21, both %1 silver sulphadiazine and sığla oil were found to form significantly thicker rejenerated epidermis statistically when compared to the hydrocolloid wound dressing and control groups. In split thickness skin wounds at the end of day 8, %1 silver sulphadiazine formed statistically significant thicker granulation tissue when compared to the control group. In full thickness wounds at days 4 and 8, sığla oil has formed a statistically significant thicker granulation tissue when compared to the %1 silver sulphadiazine, hydrocolloid wound dressing and control groups. In both split and full thickness skin wounds, there wasn't a statistically significant difference between the groups in means of tissue hydroksiproline concentrations. In full thickness skin wounds, there wasn't a statistically significant difference between the groups in means of wound contraction. We have shown that, in both split and full thickness skin wounds and in all parameters, sığla oil wasn't inferior to the %1 silver sulphadiazine, hydrocolloid wound dressing both which have proven themselves to be effective in wound healing in many researches and to the control group. Also in reepitelization and granulation tissue formation parameters, sığla oil, is found to have statistically significantly better results in some days of the experiment. In the research, sığla oil is used in its ancient form; which is directly taken from the tree and pressed in containers. It showed its beneficial 83affects when compared to the other groups in this `ancient` form. `Liquidambar orientalis` or sığla oil, is an endemic specie and has some unidentified substances in liquid cromatographic investigations but the last liquid cromatographic investigations about this oil were made years ago. After new analysis and performing another research with the possible active substances and by using additional wound healing parameters and finally controlled human experiments, an efficient wound care product which can be used both in split and full thickness wounds can be created. 84