The transformation of women artists representation: A feminist analysis of the historical narrative and Istanbul Modern`s `new works new horizons` exhibition

Abstract

Tez Istanbul Modern Sanat Müzesi'nde yer alan kadın sanatçıların temsilini ve bu temsilin tarihsel olarak Türk Sanat sahnesine yerleşmiş olan devletin erkil bakışını nasıl dönüşüme uğrattığını araştırmaktadır. 1908 Anayasasının hız kazandırdığı batılaşma / modernleşme çalışmaları 1923'te Cumhuriyet'in kuruluşuyla beraber bir devlet politikası haline gelmiştir. Devlet tarafından yönlendirilen bu atılım dahilinde resim sanaıt da bir ülkenin modernleşme düzeyini gösteren bir alan olarak desteklenmiştir. 1937 yılında ?Istanbul Devlet Resim ve Hetkel Müzesi? adı altında kurulan Türkiye'nin ilk Sanat Müzesi Kemalist modernleşme projesinin adımlarından biri olarak kabul edilebilir. Bu devlet müzesinin başlangıç koleksiyonundaki eserler çoğunlukla asker ressamlara, Avrupa'da ya da özel hocalarla eğitim görmüş üst sınıf ailelerin çocukları ile 1883 yılında kurulmuş olan Sanayi Nefise Mektebi'nde eğitim görmüş olan sanatçılara aittir. Koleksiyonda sınırlı sayıda kadın sanatçılara ait eserler de mevcuttur. Bu kadın sanatçıların çoğu 1941 yılında, yani sadece erkeklerin eğitim görebildiği ilk Akademiden 31 yıl sonra kurulan İnas Sanayi-i Nefise Mektebi mezunlarındandır. Tez dahilinde öncelikle sanat alanında erkek bakışın yerleşme süreci tarihsel olarak incelenmektedir. Ardından 2005 yılından bu yana, yani son 5 yıl içerisinde Türkiye'de kurulmuş olan özel müzelerde kadın sanatçı temsilinin dönüşümü ve günümüzdeki durumu Devlet güdümündeki sanat geleneğinin kırılmasına paralel olarak Istanbul Modern örneği üzerinden analiz edilmektedir. Temel analiz çerçevesi Istanbul Modern'in Türk Modern ve Çağdaş Sanat tarihine güncellenmiş ve taze bir bakış vurgusuyla ortaya koyduğu ?Yeni Yapıtlar Yeni Ufuklar? adlı sergisidir. Bu sergi aynı zamanda bu tezin yazıldığı zamana dek İstanbul Modern'de açılan Türk Modern ve Çağdaş Sanatı hakkındaki en kapsamlı sergi olma özelliği de taşımaktadır. Tez dahilinde bu sergiden seçilen sanatçılar ve işler feminist bir perspektif ile ele alınmaktadır. Bu örnekler üzerinden hangi anlamlarda yeni bir sanat tarihi anlatısının sunulduğu, kadın sanatçıların ve işlerinin bu anlatı içerisindeki yeri ile tarihsel kadın saantçı temsilini nasıl dönüştürdükleri araştırılmaktadır.Anahtar Kelimeler: Kadın Sanatçılar, Kadın Ressamlar, Feminist Sanat Tarihi, Istanbul Modern (Istanbul Modern Sanat Müzesi), Yeni Yapıtlar Yeni Ufuklar Sergisi

This thesis is about the representation of women artists in the Istanbul Museum of Modern Art, exploring how these artists unsettle the male gaze of the State historically founded in the Turkish Art Scene. The Constitution of 1908 brought about a rapid `westernization/modernization? process, and the foundation of the Republic in 1923 assigned this move as a state policy. The art field was encouraged in this regard as a space reflecting the level of modernization of a country by this State led movement. The first Art Museum of Turkey founded in 1937 by the State as ?the Istanbul State Museum of Painting and Sculpture? could be considered as part of the Kemalist republican project of modernity. The artists in the collection consisted of the military painters and of some upper class families? children educated in Europe or at home by some tutors, as well as of some artists graduated from the Academy of Fine Arts founded in 1883. There are a limited number of women artists? works in the same collection. Many of those women artists graduated from the Istanbul Academy of Fine Arts for Girls founded in 1914 -after 31 years of the first Academy-. After exploring the historical foundation of the male gaze in the sphere of art, this research in comparison with the State led art tradition, will seek to analyze the current representation of women artists in the private art museums founded in the last five years in Turkey through the example of Istanbul Modern. The frame of analysis will be Istanbul Modern?s most comprehensive exhibition until now ?New Works New Horizons- which claims to cover with an updated fresh look the history of Turkish Modern and Contemporary Art. The choice of artists and works will be explored with a feminist perspective to unveil what kind of a new historical narrative is offered and how the women artists and their works are positioned in it as well as how they challenge the female artist representation.Keywords: Women artists, women painters, Feminist Art History, Istanbul Modern (Istanbul Museum of Modern Arts), New Works New Horizon Exhibition