Çocukluk çağı obezitesinde vücut yağ dağılımının değerlendirilmesi ve metabolik risk faktörleri ile ilişkisi

Abstract

ÖZET Giriş: Çocuk ve adolesan obezlerde, vücut yağ dağılımının metabolik riskleri belirlemedeki önemi, erişkin yaş grubunda gözlenenin aksine netlik kazanmamıştır. Bu çalışmada US kullanılarak visseral, preperitoneal ve subkutan yağ tabakaları ölçümleri ile vücut yağ dağılımı belirlendi. Ayrıca, ultrasonografık yağ kalınlık ölçümleri ile antropometrik ölçümler karşılaştırıldı ve yağ dağılımı ile metabolik risk faktörleri arasındaki ilişki araştırıldı. Yöntem: Çalışmada 51 (21 K, 30 E) obez, (ortalama yaş 1 1.5 ± 2.6) ve 33 ( 17 K, 16 E) obez olmayan (ortalama yaş 12.2 ± 2.7) olgu yer aldı. Olguların tümünde, antropometrik (VKI, bel çevresi ölçümü, bel/kalça oranı, Tr ve Ss deri kıvrım kalınlığı), ultrasonografık (Pmax, Pmin, Smax, Smin, V, Tr US, Ss US) ölçümler ile metabolik risk faktörleri (sistolik ve diyastolik KB, ALT, AST, GGT, T. Kolesterol, TG, HDL-K, LDL-K, VLDL-K, glukoz, insülin, G0/İ0, HOMA,R) değerlendirildi. Sonuçlar: Obez grupta VKİ ile Pmin ve Ss US dışında, diğer tüm ultrasonografık yağ kalınlık ölçümleri ilişkiliydi (p<0.05). Tr deri kıvrım kalınlığı ile Pmax, Smin ve Tr US; Ss deri kıvrım kalınlığı ile Pmax, Smin, Tr US arasında ilişki saptandı (p<0.05). Bel çevresi ile Pmax, Smax ve Smin arasında ilişki saptandı (p<0.05). Kontrol grubunda, VKİ ultrasonografık ölçümlerin tümüyle ilişkili mevcuttu (p<0.05). Tr deri kıvrım kalınlığı, V haricinde tüm ultrasonografık ölçümler ile ilişkiliydi (p<0.05). Ss deri kıvrım kalınlığı ile V ve Tr US haricinde tüm ultrasonografık ölçümler arasında ilişki saptandı (p<0.05). Bel çevresi ölçümü ile Pmin ve Ss US haricinde tüm ultrasonografık ölçümler arasında ilişki belirlendi (p<0.05). Her iki grupta, bel/kalça ile ultrasonografık yağ kalınlıkları ölçümleri ilişkisiz saptandı (p>0.05). Obez grupta, VKİ, Tr deri kıvrım kalınlığı ölçümü ile insülin direnci göstergeleri arasında pozitif ilişki bulunurken (p<0.05), VKI ile HDL-K arasında negatif yönde ilişki saptandı (p<0.05). İnsülin direnci göstergeleri Pmin, Smax ve Smin ile ilişkili (p<0.05), V ile ilişkisiz belirlendi (p>0.05). 72Yorum: Bu çalışma ile vücut yağ dağılımını belirlemede US'nin değerli bir yöntem olduğunu, obez olgularda antropometrik deri kıvrım kalınlığı ölçümlerinin güvenirliliğinin düşük olduğunu ve çocukluk yaş grubunda bel/kalça oranının erişkinden farklı olarak, intraabdominal yağlanmayı göstermede başarısız olduğunu söyleyebiliriz. Subkutan yağ kalınlıklarının hiperinsülinizmle olan ilişkisi nedeni ile, çocuk ve adolesan dönem obezitesinde subkutan yağ kalınlığının, hiperinsülinizm açısından iyi bir öngördürücü olduğunu düşünmekteyiz. 73

SUMMARY THE CORRELATION OF METABOLIC RISK FACTORS WITH THE ASSESED BODY FAT DISTRIBUTION IN CHILDHOOD OBESITY Purpose: To contrast in adulthood, the importance of metabolic risk factors due to body fat distribution in childhood obesity, are not well understood. The aim of this study was to evaluate body fat distributions by ultrasound (US), measuring visceral, preperitoneoum and subcutaneous fat layers. Then, correlating the US finding with anthropometric results and evaluating the metabolic risk factor of body fat distributions at obesity. Metarials and Methods: The study group consisted 51 obes children (21 F, 30 M) (mean age, 11.5 ± 2.6) and the control group consisted 33 non-obese children (17 F, 16 M) (mean age, 12.2 ± 2.7). All participants have undergone anthropometric measurements (body mass index (BMI), waist circumference, the waist / hip ratio, Tr and Ss the skin fold thickness), ultrasonographic measurements of fat thickness (Pmax, Pmin, Smax, Smin, V, Tr US, Ss US) and metabolic risk factor assessment (T. cholesterol, TG, HDL-K, LDL-K, VLDL-K, ALT, AST, GGT, systolic and diastolic blood pressure, glucose, insulin, Go/İo, HOMA1R). Results: In the obese group, BMI is a relation among all ultrasonographic fat thickness measurements (p<0.05), except Pmin and Ss US. It has been established that there is a relation between Tr skin fold thickness and Pmax, Smin, Tr US (p<0.05); SS skin fold thickness and Pmax, Smin, Tr US (p<0.05). It has been found that relation between waist circumference and Pmax, Smax, Smin (p<0.05). In the control group, there is a relation among BMI and all ultrasonographic fat thickness measurements (p<0.05). Tr skin fold thickness was related with all ultrasonographic fat thickness measurements (p<0.05), except V. It has been found that there is a relation between Ss skin fold thickness and all ultrasonographic measurements (p<0.05), except V and Tr US. It has been determined that there is a relation between waist and all ultrasonographic measurements (p<0.05), except 74Pmin and Ss US. In both groups, It has been established that there is no relation among waist / hip and ultrasonographic fat thickness measurements (p>0.05). In the obese group, as it has been found a positive relation between BMI, Tr skin fold thickness measurement and the insulin resistance markers, it has been established a negative relation between BMI and HDL-K (p<0.05). Finally, it has been determined a relation among the insulin resistance markers and Pmin, Smax, Smin (p<0.05), no relation between V and the insulin resistance markers (p>0.05). Conclusion: In this study, we can report that US is a valuable method to determine body fat distributions, that the reliability of the anthropometric skin fold thickness with the obese cases is low, that it has failed to show the intraabdominal fattening as using waist / hip ratio with children and adolescents is different from that of adults. We believe that subcutaneous fat thickness is a good predictor in terms of hyperinsulinism in the obesity during childhood and adolescence due to the fact that there is a relation between subcutaneous fat thickness and hyperinsulinism. 75