Monument to the nation: The changing face of war memorials in Gallipoli

Abstract

Resmi tarih yazımınında ulus-devletini oluşturduğu söylenen değerlerinin birçoğu temsil ettiği görülen Çanakkale'nin savaş alanları ve anıtları, Türkiye'de en önemli kültürel miras alanları arasında kabul edilir. Dokuz buçuk aylık savaşın rolü Türk Milliyeti'nin kökeni olarak resmi (ve resmi olmayan) söylemde büyük bir öneme sahiptir. Bu savaş? resmi anlatıya göre- Mustafa Kemal'in ?korkusuz lider? olarak rolüne adım attığı ve Türkiye'yi modern bir çağa taşıdığı zamandır.Böylesine önem atfedilen tarihi bir ana dikkat çekmek üzere, bağımsız bir Türk Devleti'nin ortaya çıkmasını engellemeye çalışan ?emperyalist işgalcilere? karşı savaşları ve zaferleri hatırlatan anıtlar ve abideler yapılmıştır. Milliyetçi söylemler, bu savaş alanlarına millet oluşturmada çok önemli olduğunu ifade ederek tam bu yolla sık sık gönderme yapar. Resmi söylemin Çanakkale Savaşı'na verdiği öneme karşın anıtların sergilenmesi sürekli bir değişim halindedir. Bu sürekli değişim, devletin (ya da diğer aktörlerin) de değişen söylemleriyle ve anıtların zaman içerisinde farklı söylemler tarafından kullanılma şekliyle açıklanabilir. Bu çalışmanın amacı, tam olarak anıtların neyi temsil ettiğini ya da bu temsillerin gerçekleşen olaylara sadık olup olmadığını belirtmekten ziyade, Türk tarih kitapları, olayın tarihi açıklamaları ve diğer bağlamlarda karşılaştırmalı örnekler yoluyla farklı tarihi konjunktürlerde Çanakkale'yi anıtsallaştırılma ve anma sürecindeki çeşitli anlamları, tercihleri ve meşguliyetleri incelemektir.Anahtar sözcükler: Çanakkale, anıtlar, milliyetçilik, söylemler, anma

The battlefields and monuments of Gallipoli are considered to be among the most important cultural heritage sites in Turkey and in official historiography understood to represent many of the values on which the nation and state is supposedly based. The role of the nine-and-a-half month battle has considerable importance in official (and unofficial) discourse as the origin of Turkish nationhood. This is - according to the official narrative - when Mustafa Kemal stepped into his role as ?fearless leader?, ?transporting Turkey into the modern age?.A historical moment attributed with such importance has been marked with monuments and memorials commemorating the battles and their victory against ?imperialist invaders? seeking to prevent the emergence of an independent Turkish state. Nationalist discourses often refer to these battlefields in precisely this way, stating that they were crucial to the nation?s formation. Despite the importance the official discourse assigns to the Gallipoli Campaign, the display of the monuments is constantly in flux. The explanation may lie in the changing discourses of the state (or other actors), and the way that the memorials are used by different discourses over the course of time. This study does not seek to determine exactly what the memorials represent, or whether these representations are faithful to the events that occurred. Rather, this study investigates the divergent meanings, preferences and preoccupations in the process of monumentalizing and commemorating Gallipoli at different historical conjunctures through Turkish history textbooks, historical accounts of the event, and comparative examples within other contexts.Keywords: Çanakkale, monuments, nationalism, discourses, commemoration