Hacı Arif Bey, Bimen Şen, Tanbûri Cemil Bey ve Yorgo Bacanos`un Kürdilihicazkâr makamındaki sözlü eserlerinin usûl ve geçki bakımından karşılaştırmalı analizi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, çalgı virtüözlerinin bestelemiş oldukları sözlü eserler ile çalgı virtüözü olmayan ve çoğunlukla sözlü eser besteleyen bestecilerin sözlü eserlerinde kullandıkları makam geçkileri ve usûlleri birbirleriyle karşılaştırmak ve virtüözlüğün bu eserlere farklı yansımalarının olup olmadığının ortaya çıkartılmasıdır.Araştırmanın örnekleminde Hacı Ârif BEY, Bimen ŞEN, Tanbûri Cemil BEY ve Yorgo BACANOS'un kürdilihicazkâr makamındaki sözlü eserleri incelenmiş ve ilgili eserlerde kullanılan usûl ve makam geçkileri birbirleriyle karşılaştırılmıştır. Örnekleme alınan eserler kasıtlı örneklem yöntemiyle seçilmiştir.Araştırma, Türk Müziğinin sözlü eserlerinin bestelenmesinde makam kullanımı, geçkiler ve usûllerin eserlerde uygulanmasına katkı sağlayacak olması bakımından önemlidir.Araştırma için gerekli olan veriler, kaynak taraması yolu ile elde edilmiştir. Kaynak taramasında konu ile ilgili kitaplar, bilimsel yazılar ve tezler incelenmiş; internetten de kaynak tarama kapsamında yararlanılmıştır. Nitel araştırma tekniklerinin kullanıldığı bu araştırma sonucunda, dört bestecinin kullandıkları usûl ve makam geçkilerinin birbiriyle benzeyen veya farklı olan yönleri ve virtüöz bestecilerin müzik ve saz hâkimiyetlerinin eserlerde farklı yansımalarla belirleyici bulundukları tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Kürdilihicazkâr, makam, usûl, geçki, besteci

The aim of this study is to compare the transitions from one maqam to another and methods in the verbal works composed by the virtuosos and those composed by who is not a virtuouso, but is is a composer of verbal works and to discuss whether being a virtuoso has any impact on these works.In the research sample, the verbal works of Hacı Ârif BEY, Bimen ŞEN, Tanbûri Cemil BEY and Yorgo BACANOS composed in the maqam Kürdilihicazkâr have been analyzed and the tunes and maqam transitions in the respective works have been compared. The works have been selected by using puposive sampling method. The research has a significant contribution to the use of maqam, transitions and methods in the composition of verbal works in Turkish Music.The data required for the research has been obtained via literature review. The related books, academic texts and dissertations have been studied and the Internet has been used as a tool for the literature review. As a result of this qualitative study, it has been ascertained that both similar and different points of methods and maqams used by four composers and music and saz control of virtuosos are determinants in the works.Keywords: Kürdilihicazkâr, maqam, method, transition, composer