Divriği kalesi kazısı alçı buluntuları (2010-2016)

Abstract

Divriği, Sivas'ın güneydoğusunda, Doğu Anadolu bölgesinin Yukarı Fırat bölümünün İç Anadolu sınırına yakın kesiminde, Fırat nehrinin kollarından biri olan Çaltı ırmağı ile birleşen derenin vadi tabanında ve yamaçlarında yer alır. Divriği Kalesi kazısı sırasında, çok sayıda ve çeşitte buluntu açığa çıkarılmıştır. Bunlar içerisinde 2010-2016 yılları arasında ele geçen ve bezemesi tanımlanabilen 233 alçı parça da yer almaktadır.Bu çalışmada, Divriği Kalesi kazısı sırasında ele geçen alçı buluntular, bütün yönleriyle ele alınarak incelenmiştir.İncelemiş olduğum alçı süslemeler en çok kalıplama tekniğinde yapılmıştır. Kalıplama tekniğinin uygulandığı alçı parçalarda süsleme olarak; bitkisel, geometrik, yazı, kabara, mukarnas ve nadir de olsa figürlü süslemeyi görmekteyiz.Alçıların teknik ve desen özellikleri incelendiğinde; Kubadabad Sarayı ve Keykubadiye Sarayı'ndaki alçı örnekleriyle benzerlikler gösterdiği gözlemlenmiştir. Alçı eserler arasında yapılan bu karşılaştırmalar, ortak bir alçı süsleme anlayışının hakim olduğunu kanıtlar niteliktedir.Alçı süsleme, malzemenin kolay şekil alması ve malzemenin ucuz olması sebebiyle Mengücekliler Döneminde de yaygın olarak kullanılmıştır. Çalışmamızda Mengücekliler Dönemi alçı süsleme programı ve kullanılan teknikler, ele geçen örneklerle belirlenmiştir. Ancak malzemenin dayanıksız olması sebebiyle örnekler günümüze parçalar halinde gelmiştir. Bu nedenle çalışmamızda alçının kullanım yeri hakkında tespitlerimiz çıkarımdan öteye gidememiştir.Anahtar Kelimeler: Alçı, Süsleme, Divriği Kalesi

Divriği , is located in the southeast of Sivas, on the valley floor and on the slopes of the stream, which is connected to the Çaltı River, which is one of the branches of the Euphrates, near the Central Anatolian border of the Upper Euphrates region of the Eastern Anatolia During the excavations of the Divriği Castle, numerous and varied finds were unearthed. These include 233 stucco pieces recovered between 2010-2016.In this study, stucco finds uncovered during the excavation of the Divrigi Castle were examined in all aspects.In all of the stucco fragments we examined, the ornaments were made in a molding technique. In the molds where the molding technique is applied; we see plant, geometric, epigraphic, muqarnas and rarely figurative decorations.When the technical and pattern characteristics of the stuccoes were examined, similarities were observed with the stucco examples of Kubadabad Palace and Keykubadiye Palace. Comparisons between stucco handicrafts showed that they have a cocmon trends of stucco ornamentations. Stucco ornamentation has been widely used in the period of Mengujeks because of its easy to form and cheap material. We tried to determine the stucco ornamentations program and techniques of Mengujeks period. However, due to the fact that the material is not enduring, examples have remained with fragments. Therefore, we have not determine exactly where the fragments were used.Key words: Stucco, Ornamentation, Divrigi Castle