Eski ahit eleştirisi ve Julius Wellhausen

Abstract

Son yüzyıllarda büyük gelişim sağlayan Kutsal Kitap Eleştirisi, ortaya koymuş olduğu birçok hipotez ve savları ile birlikte üzerinde önemle durulan bir alan olmuştur. XI. yüzyıldan günümüze kadar çalışılmaya devam eden bu alan, birçok yeni fikirler ortaya atmak ile birlikte, insanların bakış açılarını değiştirmelerine ve hazır bilgiyi sorgulamalarına yardımcı olmuştur. İşte bu alanda son yüzyılların en önemli isimlerinden biri olarak karşımıza Julius Wellhausen çıkmaktadır.XIX. yüzyıl Kutsal Kitap temsilcilerinden biri olan Wellhausen, Kutsal Kitap Eleştiri alanında birçok eser ortaya koymuş ve bu çalışmalarıyla Tanak içerisinde verilen İsrail Tarihine yeni bir boyut kazandırmıştır. Tanak metinleri içerisinde verilen anlatıları tek tek ele alarak onların geçirdiği dönüşümü gözler önüne sermiştir. Bu çalışmada Kutsal Kitap Eleştirisinin başrolü olarak ele alınan Wellhausen'ın Prolegomena adlı eserini temel aldık. Zira bu çalışma XI. Yüzyıldan bu döneme kadar gelen Kutsal Kitap Eleştiri çalışmalarının tamamına yakın tezleri içerisinde barındırmaktadır. Eserinde bu alana dair tüm hipotez ve savları sistematik bir şekilde ele alan Wellhausen, onları kendi yöntemleri ile ince ince işlemiştir. Biz de bu çalışmamızda Wellhausen'ın nasıl bir yöntem izlediğini, neler ortaya koyduğunu ve sonuca ulaşırken hangi evrelerden geçtiğini sunmaya çalıştık.

Biblical Criticism, which has been greatly developed in the last centuries, has been an area of great emphasis with its many hypotheses and arguments. This area, which has continued to be studied from the 11th century to the present, has helped many people to change their point of view and question the ready-made information, with many new ideas. One of the most important names of the last century in this field is Julius Wellhausen. 19th century as one of the representatives of the Bible, Wellhausen has produced many works in the field of Biblical Criticism and has given it a new dimension to the history of Israel given in Tanakh. Tanakh narrated the narratives given in the texts one by one to reveal their transformation. In this study, we have based on Wellhausen's Prolegomena, which is considered the leading role of Bible Criticism. Because this study contains theses close to the Bible Criticism works from the 11th century to this period. Because this study contains theses close to the Bible Criticism works from the 11th century to this period. Wellhausen, who treats all hypothesis and arguments about this field in a systematic way in his work, handles them finely by his own methods. In this study, we have tried to present what kind of a method is followed by Wellhausen and what phases of it is reached.