Diskriminant fonksiyon analiz yöntemiyle cinsiyet belirlenmesi: Oylum Höyük örneği

Abstract

Çalışmanın konusu, Kilis ili sınırlarında yer alan ve Erken-Orta Tunç Çağı'na tarihlendirilen Oylum Höyük erişkin bireylerinden elde edilmiş metrik ölçüler yardımı ile oluşturulan diskriminant formüllerinden cinsiyet belirlemektir. Çalışmanın amacı, Tunç Çağı'na tarihlendirilen iskelet serilerinin cinsiyetleri belirlenirken bu döneme ait oluşturulmuş diskriminant formülleri olmaması sebebiyle farklı dönemlere ait formüllerin kullanılmasının sağlıklı sonuçlar vermemesi, Tunç Çağına ait formüller oluşturulmasını gerekli kılmış ve ilgili formüller oluşturularak bu anlamdaki eksiklik giderilmeye çalışılmıştır.Çalışma materyalini 1989-2017 yılları arasında Oylum Höyük kazılarından çıkarılan 100 erişkin bireye ait kafatası ve vücut kemikleri oluşturmaktadır. İskelet kalıntıları 47 erkek (%47), 52 kadın (%52) ve 1 cinsiyeti belirsiz bireye aittir. Çalışmanın metodu olarak Olivie ve Martin-Saller'in ölçüm ve endis metodları baz alınmıştır. Kafatası için 37 ölçü, mandibula için 12 ölçü, vücut kemikleri için 88 ölçü alınmıştır. Bu ölçülerden mandibula için 5 endis hesaplanırken, vücut ölçüleri için 23 endis hesaplanmıştır. Bu çalışmada diskriminant analizi sonucunda kafatası için en güvenilir ölçünün Maximum Ramus Genişliği (%100.0) olduğu görülürken, vücut kemikleri için uzunluk ölçülerinin en güvenilir sonuçlar verdiği görülürken, uzunluk ölçüsü alınamadığı durumunda claviculadan cinsiyet tayini yapılabildiği tespit edilmiştir. Buna göre Clavicula için Gövde Ortası Sagittal Çap (%78.6) ve Gövde Ortası Çevre (%78.6) oranında doğru ayırma oranı vermiştir.Anahtar Kelimeler: Erken ve Orta Tunç, Oylum Höyük, Cinsiyet Tayini, Diskriminant Analizi, Kafatası Ölçüleri, Vücut Ölçüleri

Discriminant analysis is a method which is often chosen to determine the sexes due to rate of high correct. The topic of this study is to detect the sex using the discriminat formulas to have formed via metric measurements. Materials of the study consist of Oylum Höyük adult individuals, date Early-Middle Bronze Age. Oylum Höyük locates on the central district of Kilis province. The aim of this study is to find the genders utilizing the discriminant analysis on human skeletal remains dated to the Bronze Age. Skeletal materials uncovered between 1989-2017 years from Oylum Mound archaeological excavations. There are skulls and body bones belonged 100 adults which compose 47 male (47%), 52 female (%52) and 1 unknown gender individual. It has benefited from Olivie and Martin-Saller for measurement and index methods. It has taken 37 measure for skull, 12 measure for mandible, 88 measure for body bones. It is calculated 5 indeks for mandible and 24 indeks for body bones. As a result, Maximum Ramus Width (%100) for the skull and length meaesures for the body bones are the most reliable measures. Also, Sex determination was determined using clavicle in case of where length measure can not be taken. According to this, Mid-Body Sagittal Diameter (%78,6) and Mid-Body Perimeter (%78,6) for the clavicle have given rate of correct seperation.Key words: Early and Middle Bronze, Oylum Höyük, Sex Determination, Discriminant Analysis, Skull Measures, Body Measures