13576, 13580 ve 13586 numaralı Gürün temettüât defterlerinin transkripsiyon ve değerlendirilmesi

Abstract

XIX. yüzyıl Tanzimat döneminde Osmanlı Devleti'nin idari kurumlarında olduğu gibi iktisat alanındaki vergi sisteminde yeniden yapılanma süreci başlamıştır. Bu alanda birçok değişim ve yenilikler meydana gelmiştir. Öncelikle idari ve mali alanlarda başlayan yenilenme; siyasi, sosyal ve kültürel gelişmelerle devam etmiştir. Söz konusu yeniliklerin taşradaki uygulanışı hakkında önemli bilgiler sunmaktadır. Bu bilgilere, bizler Temmetüât Defterlerin incelenmesiyle sosyal, ekonomik, inanç ve demografik yapı hakkında önemli bilgilere ulaşmaktayız.Bu çalışmanın konusunu Gürün kazasında XIX. yüzyılda Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi Maliye Varidat Kalemi içinde yer alan 1848-1845 yılına ait ML. VRD. TMT. d.13576 no'lu defterde Beypınarı köyünde beraber yaşayan Ehl-i Zimmî ve Ehli İslam reayanın temettüât defterleri ve Gürün kazasında 4 tane Ermeni Mahallesi'nden 2 tanesi olan ML. VRD. TMT. d. 13580. numaralı ve ML. VRD. TMT. d.13586 numaralı temettuat defterleri oluşturmaktadır.Bu çalışma, önsöz, giriş, iki bölüm, kaynakça ve eklerden oluşmaktadır. Çalışmanın giriş bölümünde temettuat defterleri hakkında bilgiler verilmiştir. Temettu kârlar ve kazançlar üzerinden alınan vergiler hakkında bilgiler verilmiştir. Birinci bölümde Gürün kazasının adı ve XIX. yüzyıla kadar tarihi incelenmiştir. Birinci bölüm çalışmamızın en önemli kısmını oluşturmaktadır. Bu bölümde ML.VRD.TMT.d.13576, ML.VRD.TMT.d.13580 ve ML.VRD.TMT.d.13586 numaralı temettuat defterlerine göre Gürün kazasının sosyal ve ekonomik yapısı değerlendirilip incelenmiştir. İkinci bölümde ise Temmettuât Defterlerin Osmanlı Türkçesi metinlerinden günümüz Türkçesine transkipt çözümlemesi yapılmıştır. Sonuçta genel değerlendirmeler yapıldıktan sonra kaynakça kısmında yararlanılan kaynaklar verilmiş ve ekler kısmında Gürün kazası ile alakalı çeşitli evraklara yer verilmiştir.

During Tanzimat period in the 19th century, as with the administrative institutions of Ottoman Empire, the process of restructing the tax system in the field of economy began. Great improvement and many changes occurred in this field. The innovation that began primarily in the administrative and economic fields continued with the political, social and cultural developments. It gives important information in question about the application of these innovations in the country. We reach this important information about social, economic, faith and demographic structure by examining the recordings of dividend.The subject of this research is that non-muslim Ottoman subject and Muslim Ottoman subject who live together the recordings of dividend which situated in the village Beypınarı in Gürün town and this work is based on tax books numbered ML.VRD.TMT.d.13580 and ML.VRD.TMT.d.13586 belonging to the Muslim and non-Muslim people, especially Armenians.This research consists of two chapters; preface, introduction, bibliography and including additions. It is given the information about recording of dividend in the introduction part. It is given information about collecting taxes on the profit and earning of recordings of dividend.It is examined in the first chapter that the name of Gürün town and its history until 19th century. The first part forges the most important part in our research. In this chapter, according to recordings of divined no ML. VRD. TMT. d. 13576, ML. VRD. TMT.d.13580 and ML.VRD. TMT.d.13586, The social and economic structure of Gürün town is examined. The conclusion is that; after being evaluated in general, the reference that is used in the bibliography and the various documents and charts related to Gürün town are given.