A gender-oriented approach towards Brechtian theatre: Functionality, performativity, and affect in Mother Courage and her Chidren and The Good Person of Szechwan

Abstract

Bu tez, Bertolt Brecht'in epik tiyatro kuramına ve kendisine ait iki oyuna –Cesaret Ana ve Çocukları ve Sezuan'ın İyi İnsanı- yöneltilmiş toplumsal cinsiyet odaklı bir eleştiri sunmaktadır. Brecht, feminist tiyatro teorisyenleri tarafından oyunlarında toplumsal cinsiyet konularını göz ardı ettiği ve sadece toplumsal sınıf odaklı bir anlatı izlediği için sıklıkla eleştirildi. Bu teorisyenlerin dikkat çektiği temel noktalardan birisi kadın karakterlerin belli başlı politik amaçlarla işlevselleştirilmeleriydi. Bazı diğer eleştiriler de bu yolla kadın karakterlerin edilgenleştirildiğine ve cinselliklerinin göz ardı edildiğine odaklandı. Bununla birlikte, epik tiyatro tekniklerinin feminist performanslara adapte edilmesinin faydalı olacağı da düşünülüyordu. Bu tezde, hali hazırda var olan bu eleştirileri de göz önüne alarak epik tiyatro kuramına ve Brecht'in geç dönem oyunlarına yönelik yeni bir eleştirel bakış açısı oluşturmaya çalıştım. Esinlendiğim diğer eleştirilere benzer olarak, ben de epik tiyatro tekniklerinin karakterleri ve meseleleri işlevselleştirmesinin pek çok durumda kadın karakterler üzerinde stereotipikeştirici etkilere sebep olduğu ve bu etkilerin toplumsal cinsiyet normlarını yeniden ürettiği sonucuna vardım. Bu sonuçların etkenlerini daha detaylı bir şekilde açıklamak ve Brechtian gestus'un kadın karakterler üzerindeki etkilerini anlamlandırmak adına Judith Butler'ın performativite kuramından faydalandım. Buna ek olarak daha öncesinde yeterince değinilmemiş bir konu olan, epik tiyatrodaki duygulanım eksikliğinin ve duyguların birer araç olarak grotesk şekillerde kullanılmasının kadın karakterlere yönelik kalıp yargıları teşvik ettiğine işaret ettim. Son olarak, tüm bu etkenlerin karakterler üzerindeki toplam tesirinin aksi takdirde güçlü ve bağımsız olan kadın karakterleri bile stereotipik bir şekilde nesneleştirme riskini taşıdığı sonucuna vardım.Anahtar sözcükler: Bertolt Brecht, epik tiyatro, performativite, toplumsal cinsiyet,duygulanım

This thesis presents a gender-oriented critique of Bertolt Brecht's theory of epic theatre and his two plays: Mother Courage and Her Children and, The Good Person of Szechwan. Feminist theatre scholars often criticize Brecht's plays for not paying enough attention to gender issues and merely focusing on a class-based agenda. The main issues that these scholars highlight regarding Brecht's plays and theory include the manipulation of female figures through functionalizing them in order to achieve certain political goals. Other criticisms focus on how female characters are desubjectified and/or desexualized through this instrumentalism. On the other hand, feminist critics consider epic theater techniques to be useful in feminist performances. Considering all these earlier criticisms, this thesis aims to offer new perspectives for the gender-focused analysis of epic theatre and Brecht's later plays. Similar to many other criticisms, I conclude that the embedded instrumentalism of epic theater techniques such as materializing and functionalizing the issues as well as the characters, in most cases leads to stereotyping the female characters. In order to apprehend the impact of Brechtian gestus on such results, I utilize Judith Butler's theory of performativity. Additionally, I also utilize affect theory in order to investigate the total effect of the lack of emotional intensities or `affect`, and the grotesque use of emotions on the female figures. After closely examining the two plays of Brecht, I argue that the marginalization of emotions or the complete lack of them encourages essentialist normative judgments towards female characters. Lastly, I conclude that the overall impact of the certain epic theatre techniques runs the risk of rendering, even the otherwise strong, unconventional and independent female characters stereotyped and objectified.Keywords: Bertolt Brecht, epic theatre, performativity, gender, affect