The world of ambassador Jacobus Colyer: Material culture of the dutch `nation` in İstanbul during the first half of the 18th century

Abstract

Bu doktora tezi, İstanbul'da yaşayan Hollanda taifesinin 1700 ve 1750 seneleri arasındaki maddi kültürü hakkındadır. Hollanda elçisi Jacobus Colyer (ö. 1725) üzerinden birbiriyle ilişkili olan bu taife, geniş Colyer ailesi ve Osmanlı topraklarında yaşamakta olan diplomatlar, tüccarlar ve Hollanda himayesinde bulunan diğer bireylerden oluşan bir topluluktu. Bu sebeple, bu tezin alanı Osmanlı ve Hollanda tarihleri ile Materyal Kültür ve Tüketim Çalışmalarını ilgilendirmekte ve kapsamaktadır. Tezin ana amacı, öldükleri ya da Osmanlı başkentini terk ettiklerinde Hollanda taifesinin geride bıraktıkları kişisel eşyalarının analiziyle İstanbul'daki maddi 'dünyalarını' yeniden kurmaktır. Sözkonusu topluluk çoğunlukla etnik ya da kültürel olarak Hollandalı olmaktan uzaktı ve genellikle birkaç nesildir Osmanlı İmparatorluğu'nda yaşamış ailelerden gelen kişilerden oluşuyordu. Bu kişilerin Hollanda devleti himayesinde olmalarının nedenidini inançlarının ortak olması, Hollanda sefareti için çalışıyor olmaları ya da Hollandalılara tanınan ticari ve hukuki imtiyazlardan faydalanmak istemeleriydi. Hollanda taifesi yalnızca diğer Avrupalılarla değil aynı zamanda Osmanlı tüccarları, simsarları ve seçkinleriyle de yakın ilişki içindeydi. Avrupa, Osmanlı ve Uzak Doğu'ya ait farklı tüketim kültürlerini aynı pota içinde eriterek kendilerine has kültürel bir ortam oluşturmuşlardı. Bu tez esas olarak, İtalyanca, Fransızca, Almanca ve Hollandaca gibi çeşitli dillerde tutulmuş ve Osmanlıca terimlerin de sıklıkla nüfuz ettiği Hollanda taifesine ait terekelere, vasiyetlere ve müzayede kayıtlarına dayanarak hazırlanmıştır. Maddi kültür ve tüketime yönelik çalışmaların çoğunluğunun arz ve talep üzerine odaklanmasına ragmen bu tez, şimdiye kadar az çalışılmış olan eşyaların yeniden kullanılması konusunun on sekizinci yüzyıl İstanbul'u için onlar kadar önemli olduğunu göstermektedir.Anahtar Kelimeler: Maddi kültür ve tüketim – Hollanda taifesi – tereke – on sekizinciyüzyıl Osmanlı İstanbul'u - eşyaların yeniden kullanılması

This dissertation concerns the study of material culture of the Dutch 'nation' residing in Istanbul between 1700 and 1750. This 'nation,' connected to each other through Ambassador Jacobus Colyer (d. 1725), was a community of diplomats, merchants and other individuals that enjoyed Dutch protection in Ottoman realms. The topic of this dissertation, then, stands at the crossroads of the study of Ottoman and Dutch history as well as material culture and consumption studies. Its main objective is to recreate the material 'world' of the members of the Dutch 'nation' through an analysis of personal belongings, which they left behind when they died or departed the Ottoman capital. This dissertation is primarily based on their inventory records, auction records and final wills which were recorded in multiple languages and infused with Ottoman terms. The Dutch community was nearly all but Dutch and consisted mainly of people whose families had lived in the Ottoman Empire for several generations. Many of them enjoyed Dutch protection because they shared religious beliefs, worked for the Dutch Embassy or had managed to set up (a connection with) merchant companies on Dutch grounds. They not only had close ties with other Europeans but they were also in contact with Ottoman merchants, brokers and members of the local elite. They navigated between multiple consumption cultures, and created a cultural context of their own of mixed European, Ottoman and Asian material culture. While most studies on material culture and consumption focus on supply and demand, this dissertation shows that the understudied topic of re-circulation of goods was equally important in eighteenth-century Istanbul.Keywords: material culture and consumption – the Dutch 'nation' – inventory records –eighteenth-century Ottoman Istanbul – recirculation of goods