Denizli il merkezinde 6-36 aylık çocuk beslenme uygulamaları ve çocukların büyümesine etkisi

Abstract

Amaç: Çalışmamızda, Denizli ili merkezinde bulunan 6-36 aylık bebek ve çocukların beslenme uygulamalarını daha önce yurtdışında geliştirilmiş ve tarafımızca Türkçeye çevrilmiş bir değerlendirme aracının (Bebek ve Çocuk Beslenme İndeksi (BÇBİ)) yardımıyla saptamak amaçlanmıştır. Ayrıca, çocukların büyümesini etkileyen diğer faktörlerin yanında, BÇBİ'den elde edilen bilgilerin çocukların büyümeleri üzerine olan etkilerini sınamak da bu çalışmanın amacıdır. Yöntem: Çalışma kesitsel tiptedir ve Denizli'nin farklı semtlerinde bulunan 8 aile sağlığı merkezinde (ASM) 6-36 aylık çocuğu olan anneler ve çocukları üzerinde yapılmıştır. Araştırmanın yapıldığı ASM'ler rastgele örnekleme yöntemi ile seçilmiştir. Araştırma verileri annelerle yüz yüze görüşülerek toplanmıştır. Katılımcıların sosyodemografik bilgileri ve BÇBİ içeren anket formu anketör tarafından annelerden elde edilen bilgiler ışığında doldurulmuş ve çocukların antropometrik ölçümleri ASM'lerde görevli ebe ve hemşireler tarafından yapılmıştır. BÇBİ çalışmacıların ikisi tarafından orijinal dilinden Türkçeye ayrı ayrı çevrilmiş ve anlaşmazlıklar tartışılarak çözülmüştür. Anket formu pilot çalışma ile saha öncesi değerlendirilmiştir. BÇBİ değerleri; ≤7 puan olanlar `düşük`, 8-9 puan olanlar `orta`, ve ≥10 puan olanlar `yüksek` olarak değerlendirilmiştir. Sonuçlar SPSS programı kullanılarak analiz edilmiştir.Bulgular: Çalışmaya 524 çocuk alınmıştır. Katılanların 248 (%47,3) kızdır. Annelerin %30,3'ü lise mezunudur. Çocukların BÇBİ düzeylerinin %22,5'i düşük, %46,0'sı orta ve %31,5'i yüksektir. BÇBİ değerlerinin düzeyi iyileştikçe tüm antropometrik ölçümlerin z skorlarında belirli bir yükselme eğilimi vardır. Fakat sadece yaşa göre tartı z skoru ile BÇBİ değerlerinin düzeyi arasındaki ilişki anlamlı bulunmuştur (p=0,023). Çoklu regresyon analizinde BÇBİ değerleri ile antropometrik ölçümler arasındaki ilişkili diğer faktörler açısından düzeltildikten sonra BÇBİ'nin her bir puan artışı yaşa göre boy z skorunda 0,069'luk bir puan değişimine yol açmaktadır (p=0,04). Benzer şekilde BÇBİ her bir puanı yaşa göre tartı z skoru üzerinde 0,06'lik bir değişime yol açmaktadır (p=0,01). Fakat BÇBİ ile yaşa göre boy ve yaşa göre baş çevresi arasındaki ilişki istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Sonuç: BÇBİ bebek ve çocuk beslenmesi uygulamalarını objektif değerlendirerek çocuk sağlığı izleminde bir tarama aracı olarak kullanılabilir. BÇBİ ile beslenme bozukluklarının erken saptanması sonucu çocuk morbidite ve mortalitesi azaltılabilir.Anahtar Kelimeler: Beslenme, İndeks, Antropometri, Büyüme

Aim: This study aimed to identify nutritional practices of 6-36 months infants and children located in the city center of Denizli, with the help of an assessment tool (Infant and Child Feeding Index (ICFI)) previously developed abroad and translated into Turkish by us. In addition, this study determined the effect of the information obtained from ICFI on the growth of children besides the other affecting factors.Method: This study was cross-sectional and was conducted on 6-36 month old children and their mothers at the eight family health center (FHS) located in different districts of Denizli. FHS were selected by a random sampling method. Data were collected by a face to face fashion. Demographic information of participants and questionnaire including ICFI filled in the light of information obtained from mothers by interviewers and children's anthropometric measurements were measured by stuff nurses and midwives in FHS. ICFI was translated by two of the researchers separately from the original language to Turkish and disagreements were resolved by discussion. The questionnaire was piloted prior to the field study. ICFI values were categorized as ≤7 points `low`, 8-9 points `medium`, and ≥10 points `high`. Results were analyzed using SPSS. Findings: Five hundred and twenty four children were included in the study. 248 participants (%47.3) were females. %30.3 of the mothers graduated from high school. %22.5 of children ICFI value were low, %46.0 medium, and %31.5 high. All anthropometric measures of the participants were higher as the ICFI categorizes get better. However, a significant correlation was observed only between the weight for age z scores and the level of ICFI (p=0,023). In the multiply regression analysis after adjusting the other confounding factors, the relationship between ICFI and height for age z scores showed that each point increase in ICFI leads to a 0.069 increase in height for age z scores. Similarly each point increase in ICFI leads to a change of 0.06 on weight for age z-score (p=0.01). But the relationship between weight for height and head circumference for age was not statistically significant.Results: ICFI objectively evaluates infant and child feeding practices and can be used as a screening tool in child health monitoring. Early detection of malnutrition with the ICFI can be reduced the child morbidity and mortality.Keywords: nutrition, index, anthropometry, growth