Yönetim ve maliyet muhasebesi bilgilerinin işletme kararlarına etkisi: Tokat ilinde bir araştırma

Abstract

Gerek ulusal gerekse uluslararası piyasalarda yaşanan sert ve yoğun rekabet ortamı, işletmelere birçok sorumluluk yüklemektedir. Bu sorumluluklar işletmenin hata payını en aza indirmesini mecburi kılmaktadır. Nitekim maliyetlerin kontrolünü yakından takip ederek, alınacak kararların iyi analiz edilmesi rekabet ortamında işletmelere büyük avantaj sağlamaktadır. Bu çalışmanın amacı; farklı sektörlerde (üretim, ticaret ve hizmet) faaliyet gösteren işletme yetkililerinin alacakları kararlarda, yönetim ve maliyet muhasebesi bilgilerinin etkisini ölçmektir. Bu amacın gerçekleştirilmesi için anket yönteminden yararlanılmıştır. Anket formunda yönetim ve maliyet muhasebesinin işletme kararlarına etkisinin ölçüldüğü 27 ifade yer almaktadır. Anket formu Tokat il merkezinde faaliyet gösteren 121 işletmenin yönetici ve/veya muhasebe birimi yetkililerine 01.03.2019-01.04.2019 tarihleri arasında doldurtulmuştur. Elde edilen veriler SPSS 22.0 paket programı yardımıyla analize tabi tutulmuştur. Analizler cevapların/görüşlerin yüzde, standart sapma ve aritmetik ortalamaları temelinde gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara ait bağımsız değişkenler (cinsiyet, öğrenim durumu, mesleki deneyim ve faaliyet alanı) açısından ifadelerde anlamlı farklılık olup olamadığı saptanmış ve bunlar tablolar halinde belirtilmiştir. Araştırma sonucunda, katılımcılar söz konusu 27 ifadenin 26'sına ya `doğru` ya da `kesinlikle doğru` düzeyinde katılım göstermişlerdir. Örneğin; üretilecek mamullerin miktar ve üretim zamanlarının belirlenmesinde, sipariş tekliflerinde, stok ve taşıma şartlarının belirlenmesinde, işgücünün nitelik ve yapısının belirlenmesinde, gider kontrolünde, kâr planlama kararlarında, reklam ve tanıtım gibi faaliyetlerde, personele ödenecek ücret politikalarında, stratejik planlar oluşturulurken ve yatırım kararlarının alınmasında yönetim ve maliyet muhasebesi bilgilerinin kullanımının ön planda tutulduğu görülmüştür. Yapılan anlamlılık analizlerinde katılımcıların bazı bağımsız değişkenler açısından ifadelerin çok azında anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Muhasebe, Karar Verme, Yönetim Muhasebesi, Maliyet Muhasebesi

The harsh and intense competition in both national and international markets imposes a lot of responsibility on businesses. These responsibilities obligate the company to minimize the margin of error. As a matter of fact, following the control of costs closely and analyzing the decisions to be taken provides a great advantage to the enterprises in the competitive environment.The aim of this study; to measure the impact of management and cost accounting information on decisions to be made by business authorities operating in different sectors (production, trade and service). In order to realize this aim, questionnaire method was used. The questionnaire contains 27 statements that measure the impact of management and cost accounting on business decisions. The questionnaire was filled in between 01.03.2019-01.04.2019 to the managers and/or accounting unit authorities of 121 enterprises operating in Tokat city center. The data obtained were analyzed with SPSS 22.0 package program. The analyzes were performed on the basis of percentage, standard deviation and arithmetic mean of the answers/opinions. The independent variables (gender, educational background, professional experience and field of activity) of the participants were found to be significantly different in terms of expressions and these were indicated in tables.As a result of the research, the participants participated in 26 of the 27 statements in either `right `or `absolutely right` level. For example; in determining the quantity and production times of the products to be produced, in order proposals, in determining the stock and transportation conditions, in determining the quality and structure of the labor force, in cost control, in profit planning decisions, in activities such as advertisement and promotion, in the wage policies to be paid to the personnel, in forming strategic plans and in making investment decisions. The use of cost accounting information has been prioritized. Significant differences were found in very few expressions in terms of some independent variables. Keywords: Accounting, Decision Making, Management Accounting, Cost Accounting