Ortaokul Türkçe dersi ders kitapları ve öğretmen kılavuz kitapları`ndaki şiirlerin duygu eğitimi açısından incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı 2014-2015 eğitim öğretim yılında Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından ortaokul Türkçe ders kitabı ve Öğretmen Kılavuz Kitabı olarak kabul edilmiş ve dağıtımı yapılmış olan ortaokul Türkçe dersi ders kitapları ve Öğretmen Kılavuz Kitapları'nda yer alan şiirlerin hangi duyguları kapsadığını belirlemek, şiirleri duygu eğitimi açısından incelemek, Adana ve Denizli illerinde kullanılan Öğretmen Kılavuz Kitapları'nın yayınlarında bulunan duyguların nitelik ve nicelik olarak farklılıklarını tespit etmek, Türkçe Dersi Öğretim Programlarında duyguların ve duygu eğitimi çalışmalarının ne şekilde ve ne kadar yer aldığını belirlemek, `Şiirlerdeki Duygu Eğitimi Ölçeği`nden elde edilen toplam puanların cinsiyetlere, sınıf düzeylerine, Adana ve Denizli illerindeki uygulamalara, öğretmen uygulamalarına, öğrencilerin kitaplarındaki şiirlerin o yaştaki duygularını karşılamada yeterliliğine ve öğrencilerin kitaplarındaki şiirlerin duygularını ayrıştırma becerisine göre dağılımında anlamlı bir fark olup olmadığını tespit etmektir.Bu çalışmanın evrenini 2014-2015 eğitim öğretim yılı için MEB'in internet sitesinde duyrulan listede yer alan beşinci, altıncı, yedinci ve sekizinci sınıf için oluşturulan bütün Türkçe dersi ders kitapları ve Öğretmen Kılavuz Kitapları ile Adana ve Denizli illerinde okuyan tüm ortaokul öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemini ise uygun örnekleme yöntemiyle seçilen Adana-Kozan İsmet İnönü Ortaokulu ve Denizli-Pamukkale Merkez Ortaokulu öğrencileriyle beraber bu okullara MEB tarafından dağıtılmış olan Türkçe dersi ders kitapları ve Öğretmen Kılavuz Kitapları oluşturmaktadır.Araştırmada tarama deseni kullanılmıştır. Araştırmanın verileri `Şiirlerdeki Duygu Eğitimi Ölçeği` ve `Şiirde Duygu İnceleme Formu` aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizi SPSS 20.00 paket programıyla yapılmıştır. Ön uygulama için açımlayıcı faktör analizi yöntemi kullanılmıştır. Daha sonra asıl veriler toplanarak bağımsız örneklem t-testi, iki yönlü ANOVA ve tek yönlü ANOVA kullanılarak araştırmanın veri analizi yapılmıştır.Araştırmadan elde edilen bulgular ışığında ortaokul öğrencileri cinsiyetlerine göre değerlendirildiğinde kızlar lehine, sınıf düzeylerine göre değerlendirildiğinde altıncı sınıflar lehine anlamlı bir faklılık tespit edilmiştir. Sınıf düzeylerinin öğrencilerin duygu eğitimine olan etkisinde illere göre anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır. Altıncı sınıfların `Şiirlerdeki Duygu Eğitimi Ölçeği`nin üç alt boyutundaki önermelere katılım puanları diğer sınıflardan daha yüksektir. Ayrıca örneklemi oluşturan kitapların şiirlerinde en fazla `sevgi` duygusu bulunmuştur. Çalışmanın sonuçlarına göre değerlendirmeler yapılarak önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Sözcükler: Duygu, duygu eğitimi, duygusal zekâ, şiir inceleme yöntemi, Türkçe Dersi Öğretim Programı, eğitim, şiir.

The aim of the study is to identify which emotions the poems cover in Turkish textbooks and teacher's books recognized and distributed by the Ministry of National Education as secondary school textbooks and teachers' books for Turkish teaching in 2014-2015 academic year. Therefore, our aim is to examine the poems in terms of emotion education; to identify the differences of emotions among poems in the students' and teachers' books used in Adana and Denizli in terms of quantity and quality aspects; to determine how and how much the emotions and emotion education take part in Turkish course curriculum; to find out whether there is a significant difference in the distribution of the total scores obtained from the `Emotion Education in Poetry Scale` in terms of gender, class level, classroom teaching in Adana and Denizli, adequacy of the poetry in students' textbooks to meet their feelings at that age and the ability of students in separating the emotions in poems.The sample of the study consists of the students chosen by the convenience sampling among the fifth, sixth, seventh and eighth grades in Adana-Kozan İsmet İnönü Middle School and Denizli-Pamukkale Merkez Middle School and teachers' books and Turkish textbooks distributed to these schools by the Ministry of National Education.The survey technique was used in the study. The data were collected through `Emotion Education in Poetry Scale` administered to the students and `Investigating Emotion in Poetry Form` used to analyze the textbooks and teachers' books. The data analysis of the research was carried out using Independent-Sample T-Test, two-way ANOVA and one-way ANOVA by SPSS 20:00.In the light of the findings obtained from the study, a significant difference was identified in favor of female students when middle school students were assessed according to gender. When the data were calculated in terms of grade level, a significant difference was found out in favor of the sixth grades. On the other hand, there were no significant differences in terms of cities on the effect of grade levels in emotion education. Participation level of the sixth graders for the items in three subsets of `Emotion Education in Poetry Scale` was much higher than those of the students in other grades. In addition, among the poems used in the text books, the most frequent emotion was `love`. Some suggestions were made based on the results of the study.Keywords: Emotion, emotion education, emotional intelligence, poem analysis, Turkish course curriculum, education, poem.