Genç, sağlıklı erkeklerde 10 haftalık nordic hamstring egzersiz eğitimi ve onu izleyen egzersizi bırakma (detraining) süreçlerinin plazma vizkozitesi ve oksidatif stres seviyeleri üzerine etkilerinin incelenmesi

Abstract

Nordic hamstring egzersizi (NHE) hamstring kas kuvvetini arttırmak ve yaralanmaları önlemek amacıyla kullanılmaktadır. Tez kapsamında 10 haftalık NHE ve takiben 5 ve 10 hafta süreyle egzersizin bırakılmasının antropometrik ölçümler, esneklik, anaerobik güç, kas mimarisi ile hasarı, yorgunluk, oksidatif stres, plazma viskozitesi (PV), kan laktat seviyeleri üzerine akut ve uzun süreli etkilerinin ortaya konması amaçlanmıştır. Düzenli spor yapmayan sedanter, sağlıklı 40 erkek gönüllü bireye 10 haftalık ilerleyici NHE ve takiben 5, 10 haftalık detraining uygulanmıştır. Kas mimarisi ultrasonografik, sertliği strain elastografi yöntemi ile ölçülmüştür. Anaerobik güç çift ayak durarak uzun atlama ve dikey sıçrama ile esneklik otur-uzan ve hamstring esneklik testleriyle değerlendirilmiştir. Kreatin kinaz aktivitesi, oksidan/antioksidan parametreler venöz kandan ticari kit aracılığıyla, PV bir cone-plate viskometre ile ölçülmüştür. Kan laktat düzeyi parmak ucundan alınan kan örneklerinden belirlenmiştir. NHE, deneklerin kilo vermesini sağlamış; egzersizin 5 hafta boyunca bırakılması ile verilen kilolar geri alınmıştır. Uygulanan egzersiz deneklerin gonyometre ile ölçülen diz açılarında artışa neden olmuş; bu artış detrainingle geri dönmemiştir. 10 haftalık NHE anaerobik performansta egzersizin bırakılmasıyla kısmen geri dönen artışa sebep olmuştur. NHE biceps femoris uzun başı (BFub) alanı ve pennasyon açısında 10 haftalık detrainingle geri dönen artış oluşturmuştur. Kreatin kinaz aktivitesinde değişiklik saptanmamıştır. Her egzersiz seansını takiben bireylerin kan laktat düzeyi, kas ağrısı ve yorgunluklarında artış tespit edilmiştir. NHE oksidan/antioksidan parametrelerde değişiklik oluşturmazken; 5 haftalık detraining total oksidan kapasite (TOK) ve oksidatif stres indeksi (OSI)'nde artışa sebep olmuştur. 10 haftalık detraining bu parametrelerin yeniden azalmasına neden olmuştur. Akut egzersizle 1. ve 10. haftada PV'de azalma meydana gelmiştir. 10. haftada egzersiz öncesi (EÖ) ölçülen PV bazale göre düşük bulunmuştur. Egzersizin bırakılması PV'nin artmasına neden olmuştur. Tez sonuçları performans ve kas kuvvetini arttırmak amacıyla yaptırılan egzersiz türünün seçiminde yol gösterici olabilecektir. Ek olarak, ne kadarlık bir detraining süreci sonrasında kazanımların hangisinin, ne kadar kayba uğrayacağının bilinmesi egzersize devamlılık konusunda farkındalık oluşturulmasına katkı sağlayabilecektir.

Nordic hamstring exercise (NHE) is used to increase hamstring muscle strength, prevent injuries. The aim of the thesis was to reveal the acute, long-term effects of 10-week NHE, followed by 5, 10-week detraining on anthropometric measurements, flexibility, anaerobic power, muscle architecture, damage, fatigue, oxidative stress, plasma viscosity (PV), blood lactate levels. 40 sedentary, healthy male volunteers underwent 10 weeks of progressive NHE followed by 5, 10 weeks of detraining. Muscle architecture was determined by ultrasonography, stiffness by strain elastography. Anaerobic power was assessed by double-foot standing, long jump, vertical jump, flexibility by sit-lie, hamstring flexibility tests. Creatine kinase activity, oxidant/antioxidant parameters were measured from venous blood by a commercial kit, whereas PV was determined using cone-plate viscometer. Blood lactate level was measured from fingertip. NHE allowed subjects to lose weight, this effect was reversed by detraining of 5 weeks. Exercise caused an increase in knee angles measured by goniometer; which wasn't affected by detraining. 10-week NHE caused a partially reversed increase in anaerobic performance upon detraining. NHE resulted in increment of biceps femoris long head (BFub) area, pennation angle which were reversed by detraining of 10-weeks. Blood lactate levels, muscle pain, fatigue were increased after each exercise session. NHE didn't change oxidant/antioxidant parameters, 5-week detraining resulted in an increase in total oxidant capacity (TOC) and oxidative stress index (OSI). Detraining of 10 weeks caused a reduction of these parameters. Acute exercise caused reduced in PV at 1, 10 weeks. Pre-exercise PV measured on the 10th week was lower than basal value. Detraining caused increment of PV. The results of the thesis may guide the selection of the exercise type to increase performance and muscle strength. Knowing how much of the gains will be lost after a period of detraining can contribute to raising awareness of the continuity of exercise.