Okul öncesi dönem çocuklarının saldırganlık düzeylerinin duygu ifade etme ve duygu düzenleme açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı okul öncesi dönem çocuklarının (3-5 yaş) saldırganlık düzeylerini duygu ifade etme ve duygu düzenleme açısından incelemektir. Araştırmanın örneklemi Denizli ili Pamukkale ve Merkezefendi ilçelerinde resmi bağımsız anaokullarına devam eden 863 çocuktan oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama araçları olarak; Okul Öncesi Sosyal Davranış Ölçeği-Öğretmen Formu, Çocuk Duygu İfade Etme Ölçeği-Anne Formu ve Duygu Düzenleme Ölçeği kullanılmıştır. Çocukların saldırganlık düzeyleri fiziksel ve ilişkisel saldırganlık alt boyutlarında; çocukların duygu ifade etme becerileri mutlu, üzgün, öfkeli ve korkmuş alt boyutlarında ve duygu düzenleme becerileri; duygu düzenleme ve değişkenlik/olumsuzluk alt boyutları çerçevesinde incelenmiştir. Ayrıca çalışmada Duygu Düzenleme Ölçeği'nde yer alan tüm olumsuz maddelerin ters kodlanmasıyla duygu düzenleme toplam puanı elde edilmiştir. Araştırmada elde edilen veriler, çocukların cinsiyetlerine göre fiziksel ve ilişkisel saldırganlık düzeyleri arasında fark olup olmadığını belirlemek için t testi; çocukların yaşlarına göre fiziksel ve ilişkisel saldırganlık düzeyleri arasında fark olup olmadığını belirlemek için varyans analizi (ANOVA) ile analiz edilmiştir. Çocukların duygu ifade etme becerileri ve duygu düzenleme becerilerinin fiziksel ve ilişkisel saldırganlık düzeylerini yordama gücünü belirlemek için hiyerarşik regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, okul öncesi dönem çocuklarının fiziksel saldırganlık düzeylerinin cinsiyete göre anlamlı olarak farklılaştığı, ayrıca fiziksel ve ilişkisel saldırganlık düzeylerinin yaşlarına göre anlamlı olarak farklılaştığı görülmüştür. Regresyon analizi sonuçlarına göre, okul öncesi dönem çocuklarının duygu ifade etme becerileri alt boyutları olan öfkeli, üzgün ve korkmuş duygu ifade etme düzeylerinin fiziksel saldırganlıklarını anlamlı olarak yordadığı belirlenmiştir. Duygu düzenleme becerileri alt boyutu olan değişkenlik/olumsuzluğun çocukların fiziksel saldırganlıklarını anlamlı olarak yordadığı belirlenmiştir. Benzer şekilde okul öncesi dönem çocuklarının duygu düzenleme toplam düzeylerinin, fiziksel saldırganlıklarını anlamlı olarak yordadığı belirlenmiştir. Ayrıca okul öncesi dönem çocuklarının duygu ifade etme becerileri alt boyutları olan öfkeli ve üzgün duygu ifade etme düzeyleri ile duygu düzenleme becerileri alt boyutu olan değişkenlik/olumsuzluk düzeylerinin, ilişkisel saldırganlıklarını anlamlı şekilde yordadığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen bulgular alanyazın çerçevesinde tartışılmış, uygulayıcılara ve gelecek araştırmacılara yönelik çeşitli öneriler sunulmuştur.

The aim of this study is to investigate the preschool period children's (3-5 years of age) level of aggression in terms of emotion expression and emotion regulation. The participants consist of 863 preschool children attending in kindergarten in Pamukkale and Merkezefendi districts of Denizli and their mothers as well as their kindergarten teachers. In the study, the data were collected through Pre-school Social Behavior Scale-Teacher Form, Child EmotionExpressiveness Questionnaire- Mother Form and Emotion Regulation Checklist. In this context, the level of children's aggression was investigated through physical and relational aggression as two sub-dimensions; their emotion expression skills were analysed under happy, sad, angry and fear sub-dimensions; and their emotion regulation skills were investigated under the sub-dimensions of emotion regulation and changeability/negativeness (dysregulation). In addition, in the study, all the negatively worded items in the Emotion Regulation Checklist were reversely coded and total score of emotion regulation was obtained. The data gathered were analysed applying t-test to determine if there was a difference in children's level of physical and relational aggression based on their gender; and variance analysis (ANOVA) to determine whether there was a difference in children's level of physical and relational aggression based on their age. Also, in order to find out the predictive power of children's emotion expression skills and emotion regulation skills on their physical and relational aggression level, hierarchical linear multiple regression analysis was conducted. According to the results of the study, preschool children's physical aggression levels differed significantly based on their gender and also both their physical and relation aggression levels differed significantly according to their age. Based on the results of regression analysis, it was found that preschool children's levels of emotion expression skills with sub-dimensions of angry, sad and fear as well as their emotion regulation skills with the sub-dimension of changeability/negativeness (dysregulation). Similarly, it was seen that preschool children's total emotion regulation levels predicted their physical aggression meaningfully. Additionally, it was also found that preschool children's levels of emotion expression skills with sub-dimensions of angry and sad together with their emotion regulation skills with sub-dimension of changeability/negativeness (dysregulation) predicted their relational aggression meaningfully. The findings of the study were discussed based on the literature and a number of suggestions were made for practitioners and researchers.