Ergenlerde siber zorba ve mağdur olmanın anne baba tutumları ve okul iklimi ile ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ergenlerde siber zorba ve siber mağdur olmanın anne baba tutumları ve okul iklimi ile ilişkisini incelemektir. Araştırmanın örneklemi, Gaziantep İlinin Şahinbey ve Şehitkamil ilçelerinde öğrenim gören 844 ortaokul öğrencisinden (470 kız, 374 erkek) oluşmaktadır. Veri toplama araçları olarak `Revize Edilmiş Siber Zorbalık Envanteri`, `Anne Baba Tutumu Ölçeği`, `Okul İklimi Envanteri` kullanılmıştır. Araştırmada verilerinin analizinde Pearson Momentler Korelasyon Analizi, bağımsız ilişkisiz örneklem t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve regresyon analizi kullanılmıştır. Analizler SPSS 15.0 paket programı aracılığıyla .05 anlamlılık düzeyinde test edilmiştir.Araştırmanın sonucunda, ergenlerin siber zorba ve siber mağdur olma durumu ile kabul-ilgi, psikolojik özerklik ve denetleme anne baba tutumları arasında negatif yönlü anlamlı ilişki vardır. Kabul-ilgi, psikolojik özerklik ve denetleme anne baba tutumları alt boyutları siber zorba olma durumunu anlamlı; psikolojik özerklik ve denetleme anne baba tutumları alt boyutları da siber mağdur olma durumunu anlamlı olarak yordamaktadır. Ergenlerin siber zorba ve siber mağdur olma durumu ile öğretmen desteği ve olumlu arkadaş etkileşimi okul iklimi alt boyutları arasında negatif yönlü anlamlı; katı disiplin ve güvenlik sorunları okul iklimi alt boyutları arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki vardır. Öğretmen desteği, olumlu arkadaş etkileşimi, katı disiplin ve güvenlik sorunları okul iklimi alt boyutları siber zorba olma durumunu anlamlı; Öğretmen desteği, olumlu arkadaş etkileşimi, olumsuz arkadaş etkileşimi, katı disiplin ve güvenlik sorunları okul iklimi alt boyutları ise siber mağdur olma durumunu anlamlı olarak yordamaktadır. Ergenlerde siber zorba ve siber mağdur olma durumu sınıf düzeyi, anne baba birliktelik durumu, baba internet kullanım düzeyi ve internet kullanımının ebeveyn tarafından kontrolüne göre anlamlı olarak farklılaşmazken; cinsiyet, anne eğitim düzeyi, kendi internet kullanım düzeyi ve günlük internet kullanım süresi değişkenlerine göre anlamlı bir şekilde farklılaşmaktadır. Bunun yanında siber mağdur olma durumu baba eğitim düzeyi ve anne internet kullanım düzeyine göre anlamlı olarak farklılaşmaktadır.

The purpose of this study is to examine the relation of being a cyber bully and cyber victim to the parenting style and school climate among in adolescents. The sample of the study involves 844(470 female, 374 male) middle school learners randomly selected from middle schools in Şahinbey and Şehitkamil, Gaziantep. Data were collected through the `The Revised Cyber Bullying Inventory`, `Parenting Style Scale` and `School Climate Scale`. Analyses were conducted via SPSS 15.00 with the significance level of .05. For the statistical analysis, pearson moments correlation, independent group t-test, one-way analysis of variance (ANOVA), LSD post hoc test and regression analysis.Findings indicate that there is a significant negative relationship between the points attained being cyberbully and cybervictim and acceptance/involvement; psychological autonomy and strictness/supervision sub-dimensions of parents styles. Being cyberbully are explained by acceptance/involvement, psychological autonomy and strictness/supervision sub-dimensions of parents styles. And being cybervictim are explained by psychological autonomy and strictness/supervision parents styles. The results indicated that while there is a significant negative relationship between the points attained being cyberbully and cybervictim and sub-dimensions of school climate (Teacher Support and Positive Peer Interactions); however, there is a significant positive relationship between the points attained being cyberbully and cybervictim and sub- dimensions of school climate (Safety Problems and Disciplinary Harshness). Being cyberbully are explained by teacher support, positive peer interaction, disciplinary harshness and safety problems sub-dimensions of school climate. And being cybervictim are explained by teacher support, positive peer interaction, negative peer interaction, disciplinary harshness and safety problems sub-dimensions of school climate. Findings indicated that there was a significant relationship between being a cyber bully and a cyber victim, and gender, level of mother education, level of self internet competency and daily internet usage, however there is no grades, parental situation (married, divorced or being step etc.) whether the parents strictly follow their time on the internet and level of father internet competency. Besides that findings indicated that there was a significant relationship between being a cyber victim level of father education and level of mother internet competency.