Güç merkezi oluşturma oyunlarının örgütsel sessizlik ve örgütsel sosyalleşmeye etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin kullandıkları güç merkezi oluşturma oyunlarının öğretmenlerin örgütsel sessizliklerine ve örgütsel sosyalleşmelerine etkisini incelemektir. Bu amaçla, öğretmenlerin güç merkezi oluşturma oyunları, örgütsel sessizlik ve örgütsel sosyalleşme algılarının düzeyi; öğretmenlerin güç merkezi oluşturma oyunları, örgütsel sessizlik ve örgütsel sosyalleşmeye yönelik algılarının bazı kişisel değişkenlere göre farklılıkları ve güç merkezi oluşturma oyunları ve boyutlarının, örgütsel sessizlik ve örgütsel sosyalleşmeye etkisi araştırılmıştır. İlişkisel tarama modeli kullanılan çalışmanın örneklemi, Burdur il merkezinde çalışan 468 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri, `Güç Merkezi Oluşturma Oyunları Ölçeği`, `Örgütsel Sessizlik Ölçeği` ve `Örgütsel Sosyalleşme Ölçeği` aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın alt problemlerinin çözümlenmesinde betimsel istatistikler, Bağımsız İki Örneklem t testi, Tek Yönlü Varyans Analizi, Post Hock Tukey testi, etki büyüklüğü, Pearson korelasyon testi ve Yapısal Eşitlik Modeli kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre öğretmenlerin okul müdürlerinin kullandıkları güç merkezi oluşturma oyunları, örgütsel sessizlikleri ve örgütsel sosyalleşmelerine ilişkin algıları `orta` düzeyinde bulunmuştur. Öğretmenler güç merkezi oluşturma oyunları alt boyutlarından `Bütçeleme Oyunu` boyutuna en yüksek, `Patronluk Oyunu` boyutuna en düşük; örgütsel sessizlik alt boyutlarından `Prososyal Sessizlik` boyutuna en yüksek, `Savunma Sessizliği` boyutuna en düşük; örgütsel sosyalleşme alt boyutlarından `Çalışan Desteği` boyutuna en yüksek, `Yetiştirme` boyutuna en düşük düzeyde yanıt vermişlerdir. Öğretmenlerin okul müdürlerinin kullandıkları güç merkezi oluşturma oyunları algıları cinsiyet ve kıdem değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar gösterirken örgütsel sessizlik algıları branş değişkenine, örgütsel sosyalleşme algıları kıdem ve okulda çalışma süresi değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar göstermektedir. Güç merkezi oluşturma oyunlarından patronluk ve ittifak kurma oyunlarının örgütsel sessizliğe pozitif yönde etki ettiği; sponsorluk oyununun negatif yönde etki ettiği ve imparatorluk kurma, uzmanlık ve bütçeleme oyunlarının örgütsel sessizliğe etki etmediği sonucuna ulaşılmıştır. Diğer taraftan güç merkezi oluşturma oyunlarından patronluk ve sponsorluk oyunlarının örgütsel sosyalleşmeye negatif yönde etki ettiği; ittifak kurma, imparatorluk kurma, uzmanlık ve bütçeleme oyunlarının örgütsel sosyalleşmeye etki etmediği sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Politik oyunlar, güç merkezi oluşturma oyunları, örgütsel sessizlik, örgütsel sosyalleşme, okul müdürü.

The aim of this study is to examine the effect of power base games that school principles use on teachers' organizational silence and organizational socialization according to teacher perceptions. For this purpose, teachers' perception level of power base games, organizational silence and organizational socialization; the differences of teacher perceptions of power base games, organizational silence and organizational socialization according to some demographic variables and the effect of power base games and their dimensions on organizational silence and organizational socialization were investigated. In this study, Relational Survey Model was used and the sample of the study consisted of 468 teachers working in the city center of Burdur province. The data of the study was collected by `Power Base Games Scale`, `Organizational Silence Scale` and `Organizational Socialization Scale`. In the analysis of sub problems of the study, descriptive statistics, Independent Samples t-test, One-way Variance Analysis, Post Hock Tukey test, effect size, Pearson Correlation test and Structural Equation Modeling were used. According to the results of the study, teacher perceptions of power base games that school principals use, organizational silence and organizational socialization were found at `medium-level`. Teachers responded `Budgeting Game` dimension at the highest level among the sub-dimensions of power base games and `Lording Game` dimension at the lowest level; from the sub-dimensions of organizational silence they responded `ProSocial Silence` dimension at the highest level and `Defensive Silence` dimension at the lowest level; from the sub-dimensions of organizational socialization they responded `Coworker Support` dimension at the highest level and `Training` dimension at the lowest level. While teachers' perceptions of power base games that school principals use showed a significant difference according to gender and seniority variables, their organizational silence perceptions showed a significant difference according to branch variable and their organizational socialization perceptions showed a significant difference according to seniority and employment period at school variables. It was found out that from power base games lording and alliance building games have a positive effect on organizational silence; sponsorship game has a negative effect; empire building, expertise and budgeting games have no effect on organizational silence. On the other hand, it was found out that from power base games lording and sponsorship games have a negative effect on organizational socialization; alliance building, empire building, expertise and budgeting games have no effect on organizational socialization. Key Words: Political games, power base games, organizational silence, organizational socialization, school principal.