5-6 yaş okul öncesi eğitimi alan çocukların sosyal duygusal uyumu, anne-babaların evlilik doyumu ve aile yılmazlığı düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, 5-6 yaş okul öncesi eğitim alan çocukların sosyal duygusal uyumu, anne-babaların evlilik doyumu ve aile yılmazlığı düzeyleri arasındaki ilişkileri incelemektir. Bu çerçevede çocuklarda sosyal duygusal uyumu yordamada anne babaların evlilik doyumu ile aile yılmazlık düzeyinin ve evlilik doyumunu yordamada aile yılmazlık düzeyinin rolü araştırılmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2015-2016 eğitim öğretim yılında Denizli il merkezinde ilköğretime bağlı anasınıflarına ve bağımsız anaokullarına devam eden 5-6 yaş çocukları ve onların ebeveynleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise basit rastlantısal yolla seçilmiş 208 çocuk ve ebeveynleri (208 anne ve 208 baba) oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama araçları olarak LaFreniere ve Dumas (1996) tarafından geliştirilen ve Türkçe uyarlaması Çorapçı, Aksan, Yalçın ve Yağmurlu tarafından yapılan Sosyal Yetkinlik ve Davranış Değerlendirme - 30 Ölçeği (SYDD-30), Tezer (1996) tarafından geliştirilen Evlilik Yaşam Ölçeği, Kaner ve Bayraklı (2009) tarafından geliştirilen Aile Yılmazlık Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler üzerinde betimleyici analizler, korelasyon analizleri ve regresyon analizleri yapılmıştır. Araştırmanın korelasyon analizleri; çocukların sosyal yetkinlik düzeyi ile anne evlilik doyumu ve anne aile yılmazlığı düzeyleri (mücadelecilik-meydan okuma, öz-yetkinlik, yaşama bağlılık ve kontrol) arasında pozitif; kızgınlık-saldırganlık düzeyi ile anne evlilik doyumu arasında negatif; anksiyete-içedönüklük düzeyi ile anne evlilik doyumu ve aile yılmazlığı düzeyleri (öz-yetkinlik ve yaşama bağlılık) arasında negatif yönde anlamlı düzeyde ilişkiler bulunmuştur.Ayrıca çocukların sosyal yetkinlik düzeyi ile baba evlilik doyumu ve baba aile yılmazlığı düzeyleri (mücadelecilik-meydan okuma, öz-yetkinlik ve yaşama bağlılık) arasında pozitif; kızgınlık-saldırganlık düzeyi ile baba evlilik doyumu, baba aile yılmazlığı (mücadecilik-meydan okuma, öz-yetkinlik, yaşama bağlılık) düzeyleri arasında negatif; anksiyete-içedönüklük düzeyi ile baba evlilik doyumu, baba aile yılmazlığı (öz-yetkinlik ve yaşama bağlılık) düzeyleri arasında negatif yönde anlamlı düzeyde ilişkiler bulunmuştur.Bunlara ek olarak, anne ve baba evlilik doyumu ile aile yılmazlığının mücadelecilik-meydan okuma, öz-yetkinlik ve yaşama bağlılık boyutları arasında pozitif yönde anlamlı düzeyde ilişkiler elde edilmiştir.Regresyon analizleri sonucunda ise anne evlilik doyumu ve aile yılmazlığı düzeylerinin birlikte, çocukların sosyal yetkinlik değişkenliğini yaklaşık % 17; kızgınlık-saldırganlık değişkenliğini % 6 ve anksiyete-içe dönüklük değişkenliğini % 11 oranında; baba evlilik doyumu ve aile yılmazlığı düzeylerinin birlikte çocukların sosyal yetkinlik değişkenliğini % 20; kızgınlık-saldırganlık değişkenliğini % 13 ve anksiyete-içe dönüklük değişkenliğini %16 oranında yordadığı görülmüştür. Son olarak, anne aile yılmazlık düzeyinin anne evlilik doyum düzeyini % 15, baba aile yılmazlık düzeyinin baba evlilik doyum düzeyini % 20 oranında açıkladığı görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Çocuklarda sosyal duygusal uyum, evlilik doyumu, aile yılmazlığı

It is aimed in this study to investigate the relationships between social emotional adjustment of 5-6-years-old preschool children, their parents' marital satisfaction, and family resiliency levels. In this framework, the role of parents' marital satisfaction and family resiliency levels in predicting social-emotional adaptation for children as well as family resiliency levels in predicting marital satisfaction were studied. The relational screening model was used in the research. Participants of the study consisted of five- and six-year-old children and their parents, who had education at nurseries of primary schools and independent nurseries in central Denizli within 2015-16 academic year. Sample of the study consisted of 208 children and their parents (208 mothers and 208 fathers) selected via simple random sampling. In the study, the Social Competence and Behaviour Evaluation Scale (SCBE-30) developed by LaFreniere and Dumas (1996) and adapted into Turkish by Çorapçı, Yalçın, and Yağmurlu; the Marital Cohabitation Scale developed by Tezer (1996); and the Family Resiliency Scale developed by Kaner and Bayraklı (2009) were used as data collection tools. Descriptive, correlation, and regression analyses were performed on the data obtained from the study. Correlation analyses of the study indicated significant positive relationship between children's social competence levels and maternal marital satisfaction along with maternal family resiliency levels (bellicosity-defiance, self-competence, commitment to life, and control); negative relationship between levels of anger-aggression and maternal marital satisfaction; negative relationship between levels of anxiety-introversion and maternal marital satisfaction with family resiliency levels (self-competence and commitment to life).Moreover; positive relationship between children's social competence levels and paternal marital satisfaction with paternal family resiliency levels (bellicosity-defiance, self-competence, and commitment to life); negative relationship between levels of anger-aggression and paternal marital satisfaction with paternal family resiliency levels (bellicosity-defiance, self-competence, commitment to life); negative relationship between levels of anxiety-introversion and paternal marital satisfaction with paternal family resiliency levels (self-competence and commitment to life) were found.In addition, significant positive relationships were obtained between maternal and paternal marital satisfaction and the bellicosity-defiance, self-competence, and commitment to life aspects of family resiliency.As a result of regression analyses, it was observed that levels of maternal marital satisfaction along with family resiliency predicted children's social competence variability at about 17%; anger-aggression variability at 6%; and anxiety-introversion variability at 11%; whereas levels of paternal marital satisfaction along with family resiliency predicted children's social competence variability at 20%; anger-aggression variability at 13%; and anxiety-introversion variability at 16%. Lastly, it was observed that levels of maternal family resiliency construed levels of maternal marital satisfaction at 15%, whereas levels of paternal family resiliency construed levels of paternal marital satisfaction at 20%.Key Words: Children social emotional adjustment, marital satisfaction, family resiliency