Bilim ve sanat eğitim merkezi (Bilsem) öğrencilerinin sokratik soru sorma düzeylerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın genel amacı, BİLSEM öğrencilerinin Sokratik soru sormadüzeylerinin gelişimini incelemektir. Bununla birlikte Sokratik sorgulama seminerlerininöğrencilerin bilim, bilim insanı, bilimsel yöntem ve bilimsel bilgiye ilişkin görüşlerineyansımalarını ve öğrencilerin Sokratik sorgulama seminerlerine ilişkin görüşlerinibelirlemek amaçlanmaktadır.Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden eylem araştırmasına göre desenlenmiştir.2018-2019 eğitim-öğretim yılı güz döneminde ana uygulamaları gerçekleştirilen araştırma,Denizli'deki bir BİLSEM'in Bireysel Yetenekleri Farkettirme programına kayıtlı toplamdokuz beşinci sınıf öğrencisiyle gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında öğrencilerle ikietkinlik, üç video, beş okuma parçası olmak üzere toplam 10 hafta boyunca Sokratiksorgulama seminerleri uygulanmış ve veri çeşitlemesi yöntemi kullanılmıştır. Buna göre,öğrencilerin; Sokratik soru sorma düzeylerinin gelişimini incelemek amacıyla seminerlerdeoluşturdukları soruların elde edildiği ses kayıtları, yansıtıcı günlükler ve atölyedeğerlendirme formlarında elde edilen veriler kullanılarak çeşitleme yapılmıştır.Öğrencilerin Sokratik sorgulama seminerlerine ilişkin görüşleri ise görüşme tekniğiaracılığıyla elde edilmiştir. Her seminerde öğrencilerin sorduğu sorular ile seminerden sonraöğrencilerin yaptıkları sözlü veya yazılı yansıtmalar, betimsel analiz yoluyla; seminerleröncesinde ve sonrasında öğrencilerle yapılan görüşmelerden elde edilen veriler ise içerikanalizine göre çözümlenmiştir. Araştırma kapsamında atölye değerlendirme formlarındanelde edilen nicel veriler ise betimsel istatistik kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, öğrencilerin Sokratik sorgulama seminerleri boyuncasordukları soruların düşük düzeyden (bilgi, kavrama, uygulama) üst düzeye (analoji,provakatif, paradoks, analiz, belirsizlik toleransı) doğru gelişim gösterdiği belirlenmiştir.Bununla birlikte öğrencilerin tartışmak için oylamaya sundukları ve oylama sonucundatartışmak için seçtikleri soruların düzeylerinde de gelişim olduğu sonucuna varılmıştır.Öğrencilerle seminerler öncesinde ve sonrasında yapılan görüşmelerden elde edilen verilerinanalizi sonucunda; bilim, bilim insanı, bilimsel yöntem ve bilimsel bilgiye ilişkingörüşlerinde olumlu yönde gelişmelerin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Son olaraköğrencilerin Sokratik sorgulama seminerlerine ilişkin görüşlerinde, Sokratik sorgulamasürecini; düşüncelerini özgürce söyleyebildikleri, önemli bilgiler edindikleri, gelişimlerinekatkı sağlayan bilimsel bir deneyim kazandıkları, bireysel farklılıkların ortaya çıktığı,tartışmanın gelişmesi için iyi bir yöntemin uygulandığı, sorular oluşturularak bilimle ilgilitartışmaların yapıldığı bir süreç olarak gördükleri tespit edilmiştir. Araştırmada elde edilensonuçlara yönelik öneriler geliştirilmiştir.

The main purpose of this research is to examine the development of Socraticquestioning levels of students attending Science and Art Centers (BİLSEM). Furthermore,it is aimed to identify the students' views on Socratic inquiry seminars, and the reflectionsof these seminars on students' views about science, scientist, scientific method and scientificinformation.The research was designed as an action research which is one of the qualitativeresearch methods. A total of 9 fifth grade students, who attended the `Awareness ofIndividual Abilities` program in one of the BİLSEMs in Denizli, participated in the mainimplementation of the research in fall semester of 2018-2019 academic years. Throughout10 weeks, Socratic inquiry seminars including 2 activities, 3 video and 5 reading texts eachwere implemented, and triangulation method was used. In order to identify the developmentof Socratic questioning levels of the participants, tape recordings, reflective diaries andworkshop evaluation forms were used. As for the students' views on Socratic inquiryseminars, interview technique was used. The questions that the participants constructed ineach implementation and the reflective diaries collected after the implementations wereanalyzed via descriptive analysis. Besides, the data from the interviews made both beforeand after the implementations were analyzed using the content analysis method. Descriptiveanalysis was also use to investigate the data from the scales and workshop evaluation forms.Results show that students 'questions throughout the Socratic seminars madeprogress from a low level (knowledge, comprehension, application) to a high level (analogy,provocative question, paradox, analysis, tolerance for ambiguity). Besides, questions putinto a vote and questions chosen after the vote showed also a progress. Interviews before and after the seminars revealed a positive progress in the views about science, scientists,scientific method and scientific knowledge. In conclusion, participants regarded Socraticinquiry such a process that they can indicate their views freely, gain important information,and gain a scientific experience that support their development. They also identify theSocratic seminars as a process in which individual differences come in sight, an appropriatemethod is applied in order to deepen the inquiry, and scientific discussions are made byconstructing questions. Suggestions and implications were presented according to the resultsof the research.