Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan ders kitaplarının Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçevesi açısından incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada Avrupa Konseyi Diller Birimi'nce dil öğretim sürecine bir ölçün getirmek amacıyla ortaya konan Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve Metni'ndeki temel dil becerilerine ilişkin yeterlikler incelenmiş, Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan A1-A2 ders kitaplarındaki temel dil becerilerine ilişkin etkinliklerin Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve Metni'ndeki yeterliklere göre ne durumda olduğu saptanmaya çalışılmıştır. Araştırma kapsamına Gazi Üniversitesi TÖMER Yabancılar İçin Türkçe Öğretimi Seti A1-A2 Ders Kitapları, İstanbul Yabancılar İçin Türkçe Öğretimi Seti A1-A2 Ders Kitapları, Yunus Emre Enstitüsü Türkçe Öğretimi (Yedi İklim) A1-A2 Ders Kitapları, Yeni Hitit Yabancılar İçin Türkçe Öğretimi Seti A1-A2 Ders Kitapları alınmış, söz konusu dil öğretimi kitapları Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve Metni'nde geçen dil yeterliklerine göre temel dil becerilerine ilişkin etkinlikler açısından incelenmiştir. Birinci bölümde problem durumu, araştırmanın amacı, önemi ve sınırlılıkları ile araştırmanın sayıltıları ve tanımları aktarılmış, ikinci bölümünde kuramsal çerçeve ve araştırmalar hakkında bilgi verilmiş, üçüncü bölümünde yöntemle ilgili bilgiler sunulmuş, dördüncü bölümündeki bulgu ve yorumlardan sonra, son bölümde ise tartışmalar ve çalışmanın sonuçları yer almıştır. Çalışmanın sonucunda elde edilen verilerin başlıcaları şöyle sıralanabilir: Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve Metni'nde görülen iletişimsel dil yeterliğini ön planda tutma ve dilin kullanımına önem verme gibi öncelikli özelliklerin yabancı dil olarak Türkçe öğretimi setlerinin tamamında benimsendiği görülmüştür. Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve Metni'nde etkileri görülen İşlevsel/Kavramsal Yaklaşım, dil kullanıcısına görelik ilkesinden hareketle öğrenme sorumluluğunu dil kullanıcısına vermekte, bilginin sahipliğinin dışında bilginin işlevselliği ön plana çıkmakta, öğretmeni bir `eğitim ortamı düzenleyicisi ve rehber` kabul ederek problem durumunu dikkate almaktadır. Söz konusu çerçevenin dil öğretiminde hedef dilin kültürel boyutunu ön plana tutması, araştırma kapsamına alınan örneklem ders kitaplarında da görülmektedir. Anahtar Sözcükler: Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve Metni, Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi kitaplarıAnahtar Sözcükler: Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve Metni, Yabancı dil olarak Türkçe dil öğretim kitapları

This study firstly presents the Common European Framework of Reference for Languages (CEFR) with an educational perspective, which was introduced by the Language Service of the General Secretariat of the Council of the European Union to initiate a standard for language teaching. Additionally, the study aims to identify how the textbooks used in teaching Turkish as a foreign language courses draw on the framework as well as analysing how basic linguistic competencies and activities are recruited in these textbooks. For the analysis, Gazi University TOMER teaching Turkish textbooks bundle for the foreigners, Istanbul University teaching Turkish textbooks bundle for the foreigners, Yunus Emre Institute (Yedi Iklim) teaching Turkish textbooks, Yeni Hitit teaching Turkish textbooks bundle for the foreigners are chosen. These books are analysed according to the CEFR competences' (can do statements') basic linguistic competences and activities. The first part of the study comprises of the problem statement, research aim, significance and limitations, as well as the hypothesis and definitions. The second part includes the conceptual framework and the literature review while the third part discusses the methodology used for the study. The fourth part is where the findings are presented and the final part constitutes the discussion, suggestions as well as the conclusion. Main findings of the study are as follows: all teaching Turkish as a foreign language textbooks adopt features such as highlighting the communicative language competency and language use, which are present in the CEFR guides. The functional /conceptual approach, whose effects could be identified in the CEFR guides, adopts the student-centred principle, gives the learning responsibility to the student, favours the functionality of the knowledge rather than mastering it, positions the teacher as the facilitator and highlights the problem status. Cultural featuring of the framework in language learning are identified in the analysed books as well.Keywords: Teaching Turkish as a foreign language, the Common European Framework of Reference for Languages, CEFR, teaching Turkish as a foreign language textbooks