Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden dört-beş yaş grubu çocukların sosyal problem çözme ve bakış açısı alma becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden dört-beş yaş grubundaki çocukların sosyal problem çözme ve bakış açısı alma becerileri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır. Genel tarama modellerinden ilişkisel tarama türünde gerçekleştirilen araştırmanın çalışma grubunu 2017-2018 eğitim öğretim yılı güz ve bahar dönemlerinde Denizli il merkezinde bulunan MEB'e bağlı bağımsız anaokulları ve ilkokulların anasınıflarına devam eden dört-beş yaş 153 çocuk oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Spivack & Shure tarafından geliştirilen (1985) ve Kayılı tarafından Türkçe uyarlaması yapılan (2015) Wally Sosyal Problem Çözme Testi ile Aslan ve Köksal Akyol'un geliştirdiği (2016) Çocuklar İçin Bakış Açısı Alma Testi (ÇBT); ayrıca demografik bilgileri almaya yönelik Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırma ile elde edilen verilerin normal dağılım gösterip göstermediklerini değerlendirmek için verilerin `çarpıklık ve basıklık` katsayıları incelenerek parametrik ve non-parametrik testler uygulanmıştır. Çocukların cinsiyet, kardeş sayısı, doğum sırası, annenin-babanın yaş, çalışma ve eğitim değişkenlerine göre sosyal problem çözme ve bakış açısı alma becerilerinin alt ölçeklerinde farklılık oluşup oluşmadığını belirlemek için, t, Kruskal Wallis, Mann Whitney U testleri ve Tek Yönlü Varyans Analizi yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda; çocukların Wally Sosyal Problem Çözme Testi'nden aldıkları toplam puan ile Çocuklar için Bakış Açısı Alma Testi'nin içerdiği Duygusal Bakış Açısı Alma Testi'nden alınan toplam puan arasında orta düzeyde, pozitif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Algısal ve bilişsel bakış açısı alma puanlarının ise sosyal problem çözme beceri puanları ile herhangi bir ilişkisinin bulunmadığı belirlenmiştir. Sosyal problem çözme becerilerinde cinsiyet, yaş, kardeş sayısı, doğum sırası, annebaba yaşı-eğitim durumu-çalışma durumu değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Duygusal Bakış Açısı Alma puanlarının cinsiyete göre anlamlı bir farklılık gösterdiği, kız çocukların duygusal bakış açısı alma puanlarının erkek çocuklara göre daha yüksek olduğu saptanmıştır. Yine duygusal bakış açısı alma test puanlarının anne yaşına göre anlamlı bir farklılık gösterdiği; 31-40 yaş arası annelerin çocuklarının 20-30 yaş aralığındaki annelerin çocuklarına göre duygusal bakış açısı alma puanlarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Anahtar kelimeler: Okul öncesi, sosyal problem çözme, bakış açısı alma, dört-beş yaş.

The present study was conducted to investigate the relationship between social problem solving and perspective-taking skills of children aging four-five years, attending to preschool education institutions. The research was designed in accordance with the relational survey method, a general survey model, and that the study group was comprised of 153 children attending the independent kindergartens and nursery classes of primary schools reporting to MoNE in Denizli city center during the fall and spring semesters of 2017-2018 academic year. The data collection tools employed in the research included Wally Social Problem Solving Test as developed by Spivack & Shure (1985) and adapted by Kayili in Turkish (2015) and Perspective-Taking Test for Children (ÇBT) as developed by Aslan and Koksal Akyol (2016) in addition to a Personal Information Form used for collecting demographic information. The `skewness and kurtosis` coefficients of the data were analyzed to determine whether the data obtained by the study demonstrated normal distribution and further, parametric and non-parametric tests were applied. t, Anova, Kruskal Wallis, and Mann Whitney U tests were used to determine whether there were differences in the subscales of social problem solving and perspective-taking skills by gender, number of siblings, birth order, parent's age, employment, and education variables. As a result of the analysis; it was found that there was a moderate positive correlation between the total score obtained by the Wally Social Problem Solving Test and the total score obtained from the Emotional Perspective Taking Test included in the Children's Perspective Taking Test. Perceptual and cognitive perspectives were not associated with social problem-solving skills scores. There was no significant difference in social problem solving skills by gender, age, number of siblings, birth order, parental age-educational status-employment status variables. Emotional Perspective-Taking scores showed a significant difference by gender and it was found that the girls' scores on emotional perspective-taking were higher than that ıo the boys. Again, emotional perspective-taking test scores showed a significant difference by mothers' age; that the children of mothers aging 31-40 had higher emotional perspective-taking scores than the children of mothers aging 20-30. Key words: Preschool, social problem solving, perspective-taking, four-five years.