Ortaokul sosyal bilgiler dersinde öğrencilerin çevreye karşı duyarlılıklarının incelenmesi: Denizli il örneği

Abstract

21. yüzyılın en önemli sorunlarından biri özellikle sanayileşme ve sürekli artannüfusun etkisiyle gittikçe artan çevre sorunlarıdır. Çevre sorunlarının çoğu öncelikle yerelve bölgesel nitelikte ortaya çıksa da zamanla bu sorunlar küresel boyuta ulaşmış, ekolojikdengenin bozulması neredeyse geri döndürülemeyecek boyuta ulaşmıştır. Çevreproblemlerinin çözümü ve çevreyi koruyarak sürdürülebilir bir gelişmenin sağlanması içinyeni teknolojik gelişmelerden faydalanmak veya çevrenin korunmasına yönelik çıkarılankanunların uygulanması kurtarıcı olarak görülebilir ancak bunlardan daha önemlisi yeninesillerin çevre duyarlılığının geliştirilmesi gerektiğidir. Bunun için de ilk olarak yeni neslin,çevre duyarlılığının hangi düzeyde olduğunun saptanması gerekir. Buradan yola çıkarak buaraştırmada ortaokul öğrencilerinin çevre algı düzeylerinin gün yüzüne çıkarılmasıamaçlanmıştır. Araştırmada katılımcıların cinsiyeti, yaşı, sınıf düzeyi, anne-babasının eğitimdurumu, yerleşim yeri, ailenin gelir durumu, çevre dersini seçmeye istekli oluşu ve çevrecibir grubun çalışmalarına aktif katılımı gibi değişkenler irdelenmiştir. Nicel araştırmadesenlerinden biri olan tarama modeli ile yapılandırılan araştırmanın evreni Denizli ilindeöğrenim gören ortaokul öğrencileridir. Küme örnekleme yöntemi ile belirlenen 540 katılımcıaraştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırmanın veri toplama aracı, çevre tutumölçeğidir. Elde edilen veriler ile SPSS 20 programında aritmetik ortalama, t testi ve tek yönlüvaryans (ANOVA) analizi işlemleri uygulanmıştır. Araştırma sonucunda katılımcıların yaşı,cinsiyeti ve çevre dersini seçmeye istekli oluş ile çevreye dair tutumları arasında anlamlı birfark saptanmıştır. Araştırmanın diğer bağımlı değişkenleri olan katılımcıların sınıf düzeyleri,anne-baba eğitim düzeyleri, aile gelir düzeyleri, eğitim aldıkları okulun yer aldığı yerleşim yeri, katılımcıların okulun bulunduğu mekândan farklı mahallelerde ikamet etmesi veçevreci grubun faaliyetlerine aktif olarak katılma ile çevreye yönelik tutumları arasındaanlamlı bir fark bulunamamıştır.

One of the most important problems of the 21st century is increasing environmentalproblems, especially due to the effects of industrialization and the rising population.Although most environmental problems occur primarily in local and regional nature, theyhave reached a global dimension in time. Ecological balance alteration has reached to analmost unchangeable dimension. In order to ensuring a sustainable development byprotecting the environment and solving environmental issues, using new technologicaldevelopments or applying the legislation regarding environmental protection may beconsidered as a savior. However, the development of environmental awareness of the newgenerations will be much more important. For this purpose, first of all, it is necessary toknow the level of environmental awareness of the new generation. The aim of the study isto determine the environmental perception levels of middle school students. In this study,variables such as gender, age, grade, educational status of parents, residential area, incomestatus of the family, whether the student choose a courses on environment and having anactive participation in the activities of environmentalist groups were examined. One of thequantitative research patterns, the scanning model was used for the study. The universe ofthe study consisted of secondary school students studying in the province of Denizli. The540 participants determined by cluster sampling method constituted the sample of theresearch. The environmental attitude scale was used for data collection. Arithmetic average,t test and variance (ANOVA) analysis were performed with the data obtained in SPSS 20program. As the result of the research, there was a significant difference between the genderof the participants and the active participation in the activities of the environmental groups and the attitudes towards the environment. There was no significant difference between theother variables of the study including grade, parents education levels, family income levels,the location of the school where the education took place, the presence of the participants indifferent neighborhoods, having an active participation in the activities of environmentalistgroups were examined the and the environmental attitudes of the participants