The Alexander Romance tradition: Ahmedi, his sources, and the reception of his sources in the 15th-16th century

Abstract

Antik dönemden modern döneme kadar, İskender, İskender yazımları içerisinde üçüncü yüz yıldan itibaren doğudan batıya birçok dilde ve dünyanın birçok yerinde derlenen eserlerde adeta ikinci bir yaşam sürmüştür. Büyük İskender hem Arapça hem Farsça olan eserlerde Müslüman kültür dahil olmak üzere birçok kültüre konu olmuştur. İskender yazımını en iyi temsil eden eser 10. Yüzyıldaki Firdevsi'nin Şehname 'sindedir ve bu eser Büyük İskender hakkında oldukça detay vermektedir. Osmanlı İmparatorluğu'nda ise en erken bulunan kayıt Ahmedi'nin İskendernâme eserindedir. Ahmedi on dördüncü yüzyılın ve Türk Divan Edebiyatı'nın en önemli şairidir aynı zamanda İskendernâme geleneğini temsil eden önemli kişiliklerden biridir. Bu sebeple, bu tez çalışması öncelikle Ahmedi'nin İskendernâme'sinin bilgi kaynaklarını inceleyecektir. Özetle, Ahmedi'nin İslam Dünyasındaki İskendernâme geleneğinde kendini gösterme sebebi nedir? 14. yüzyılda Ahmedi'nin İskendernâme'sinin ardından bu yazım bir gelenek oluşturmuş ve Ahmedi'nin İskendernâme'sinden sonra 16. yüzyılda Ahmed-i Rıdvan ve Figani tarafından İskendernâme örnekleri yazılmıştır. Bu tezin bir kısmı da bu metinlerin çevirileri üzerine odaklanacaktır. Ahmedi'nin geleneğini takip ederken bu kişiler Ahmedi'nin İskendernâme'sinin bir tercümesi midir yoksa diğer Farsça versiyonlarını da incelemişler midir?

From Antiquity to modernity, Alexander lived his second life as a legendary hero in the Alexander Romances composed around the third century CE that quickly promulgated all over the world and its languages from East to West. Alexander the Great is discussed in several cultures including Muslim literature, both Arabic and Persian. One of the most important representation of the Alexander Romance is in 10th century, Firdawsi's Shahnama that presents some details about Alexander the Great. In the Ottoman Empire, one the earliest accounts are found in Ahmedi's work, İskendername. Ahmedi was the greatest poet of the late fourteenth century and also of Turkish Divan Literature and one of the crucial representations of Alexander Romance tradition. This thesis is firstly to investigate the scholar Ahmedi and his source of information on Alexander the Great. Briefly, what was the reason for Ahmedi Alexander Romance tradition appearance in the Islamic world? Secondly, in the fourteenth century Ahmedi authored the first İskendername, which later became a tradition and there are receptions of the Ahmedi's İskendername by Ahmed-i Rıdvan and Figani. In 16th century these works were written and presented and one of the parts of this thesis is investigates the translation issue of these texts. Following the Ahmedi's tradition did they receive Ahmedi's İskendername roughly or did they adhere to some other Persian version?