Spora bağlılık ölçeğinin Türkçeye uyarlanması ve geçerlik güvenirlik çalışması

Abstract

Bu betimsel çalışma Scanllan ve arkadaşları tarafından geliştirilen spora bağlılık ölçeğinin Türkçeye uyarlama geçerlik ve güvenirlik çalışmasıdır. Ülkemizde daha pek bilinmemekte olan spora bağlılık çalışmalarını yapabilmek için Scanllan ve a. tarafından geliştirilen 12 boyutlu 58 sorudan oluşan Spor Bağlılık Ölçeği (Sport Commitment Questionnaire-2) çalışmasıyla bir grup sporcu üzerinde Türkçeye uyarlama çalışması yapılmıştır. Öncelikle spora bağlılık ölçeğinin takip süreci yaklaşık 25 yıl sürmüş ve özellikle Elit Sporcu Bağlılık Projesi (PEAK) döneminde yapılan hem nicel hem de nitel çalışmalar ölçeğin gelişiminde önemli katkı sağlamıştır. Öncelikle yapılan orijinal metin ile Türkçe metinin anlam bütünlüğü olduğuna karar verilmiştir. Böylelikle ölçek geçerlik ve güvenirlik çalışmaları için hazır hale getirilmiştir. Çeviri işlemlerinin sonrasında ölçek uygulanarak ortaokula devam eden 30 aktif sporcuya iki hafta ara ile test tekrar test yöntemi ile bir pilot çalışma yapılmıştır. Test uyumlarının en yüksek 0,980 en düşük ise 0,916 olduğu ve uyumların çok yüksek güven aralığında olduğu görülmüştür. Böylece ölçeğin dil anlaşılırlığı test edilip çalışmaya başalanmıştır. Çalışmaya 356 aktif sporcu katılmıştır. Yapılan madde analizinde madde yüklerinin ,20' nin altında olması, bazı maddelerin yükünün hiçbir faktöre oturmamasından dolayı 19, 20, 21, 43 numaralı sorular ölçekten çıkarılmak zorunda kalmıştır. Her iki faktörde madde yükü olan 7, 11, 12, 24, 32, 39 numarılı maddeler orjinal ölçeğin dışındaki faktörlerde değerlendirilmiştir. Bunun sonucunda kısıtlı bağlılık, AFA' da hiçbir şekilde ayırt edici özelliği olmadığı için ölçekten çıkarılmıştır. Bu düzenlemelerden sonra 58 maddelik KMO değerlerine göre yeniden düzenlenen 54 maddelik 11 faktörlü ölçeğin KMO katsayılarında artış meydana gelmiştir. Yapılan çalışmada ilerleme hem KMO değerlerinin hem de yapılan cronbach alpha katsayısının yüksek çıkması, çalışmanın güvenirlik yönünde ilerlemesine sebep olmuştur. Tüm faktörler tekrardan güvenirlik testine tabi tutulmuştur. Orjinal ölçekle paralel olarak spordan alınan keyif ,698 ile en büyük katsayı olarak bulunmuştur. Aynı zamanda sosyal destek-duygusal faktörü ise ,541 ile en düşük katsayı olarak bulunmuştur. Ölçeğin güvenirliği için ise; hem iç tutarlılık hem de durağanlık katsayılarının yüksek olduğu ve bu sonuçların ölçümün güvenilir olduğunu gösterdiği söylenebilir. Ancak araştırma AFA değerleri bakımdan incelendiğinde orjinal ölcekle paralellik göstermemiştir. Araştırmanın geçerliğinin yeterli olmadığı sonucuna varılmıştır.

This descriptive study aimed to adapt sport commitment scale (Scanllan & a.) into Turkish and examine its validity and reliability. To conduct the study which has not been investigated in detail in Turkish context, Sport Commitment Questionnaire-2 (SCQ-2) with 12 dimensions and 58 questions was sought to be adapted into Turkish through a group of sportsmen. The implementation of sport commitment scale lasts for 25 years and the quantitative and qualitative studies conducted in the period of Project on Elite Athlete Commitment (PEAK) Project contributed to the development of the scale. It was decided that there was a cohesion between the original and Turkish texts. The scale was organized in order to study its validity and reliability. Having completed the translation process, the study was piloted through 30 active sportsmen attending to secondary schools via test-retest method. Test score was found to be between 0,980 and 0,916. Therefore, after checking the comprehensibility of the language, the study was conducted with 356 active sportsmen. After making item analysis, as some items are below .20 and some of the others were not suitable to be categorized under any factors, the items numbered as 19, 20, 21, 43 were excluded from the study. The items numbered as 7, 11, 12, 24, 32, 39 were calculated separately from factors of the original scale. As Constrained Commitment Results: Exploratory factor analysis did not show any distinctive property, it was excluded from the study. After these changes, there was an increase in the coefficient ratio of KMO gathered from the scale consisting 54 items with 11 factors. Due to the high ratio of KMO value and Cronbach-alpha, the study was continued to be carried out. Reliability test was implemented for all of the factors again. In line with the original scale, the highest pleasure coefficient value taken from the sport was found to be 0,698; on the other hand, the lowest coefficient value of social support- emotional factor was found to be ,541. As for validity, it could be stated that the coefficient value of internal consistency and stability is high; and therefore, the results are valid.