Denizli Müzesi tarafından Hierapolis antik kenti kuzey nekropolde gerçekleştirilen koruma ve onarım çalışmaları

Abstract

Kültür varlıklarının korunması konusunda artık neden sorusunun değil nasıl sorusunun cevabı aranmaktadır. Kültür varlığının yok olması ya da değerini kaybetmesinin önlenmesinde risk yönetimi bir gerekliliktir. Kültür varlığının korunmasında, kültür varlığının değerlerine zararlı etkenlerin, doğal ya da insan faktöründen kaynaklanan risk unsurlarının tanımı, nitelikleri ile etki alanları gibi özelliklerinin incelenerek değerlendirilmesi başlangıç olacaktır.Bu çalışmada Kuzey Nekropolde Müze Müdürlüğü tarafından koruma ve onarım çalışması yapılan yirmi iki adet anıt mezar incelenmiştir. Bunun için Hierapolis kuzey nekropolünde risk altında bulunan kültür varlıklarının sürdürülebilir korunması çalışmalarına katkıda bulunmak amaçlanmıştır. Bu çalışmanın `Giriş` bölümünde; araştırmanın amacı, kapsamı ve gerekçesi, kaynaklar incelenmiştir. `Kuramsal Dayanaklar` kısmında; kültür varlıklarını koruma ve onarımın süreçleri ele alınarak gerekliliklere bakılmıştır. İkinci bölümde havza ve nekropol ile ilgili geçmiş incelenmiştir. Konu bütünlüğünü ve bakışı netleştirmek amacıyla anıt mezarların dönem, özellik ve tipolojisi sınıflandırılmıştır. Koruma ve onarım çalışmalarında yapılanlar eser özelinden nekropol geneline toplanmıştır. Dönemin yasal özellikleri ile bugünkü durum ortaya konarak kıyaslama imkânı sağlanmıştır. Yapılan çalışmaların geçmişi ve süreçleri tasniflenmiştir. `Tespit ve Değerlendirme` bölümünde; nekropol alanı genelinde ve her eser için ayrı olarak riskler gerekçeleriyle tanımlanmış, risk analiz yöntemi ve risk unsurlarının mezar anıtlarına etki derecelerini belirleme yöntemi açıklanmıştır. Risk unsurlarının anıt mezardan nekropol alanı geneline dereceleri belirlenmiş ve risk unsurları risk analizi yöntemi ile değerlendirilerek risk derece cetveli oluşturulmuştur. Yapılan çalışmalar tasniflenmiş, koruma ve onarım çalışması yapılan anıt mezarların bugünkü durumu tespit edilmiş ve görülen riskler ayrıca araştırılmıştır. Risk yapılarının günümüz anlayışıyla değerlendirilmesi anıt mezardan nekropol alanına tümevarımla ayrı ayrı yapılmıştır. Yapılan koruma ve onarım çalışmalarının risk ve afet çalışmalarıyla birlikte ele alınma yöntem ve gerekliliği irdelenmiştir. Son bölümde, mezar anıtlarının risklere karşı koruma önerileri verilmiştir. Bunların ardından geniş kapsamlı katalog bölümü gelmektedir. Her bir anıt, bir sayfa arkeolojik ve fiziksel özellikleri; bir sayfa mevcut durumu; plan ve cephe çizimi ve fotoğrafları ile birlikte sunulmuştur.

The preservation of cultural properties now explores the query of how rather than why. Risk management is a necessity in order to prevent the cultural property from disappearing or losing value.For preserving a cultural property, the starting point will be the identification of unfavourable factors, risk elements arising from the nature or mankind; this will be followed by the evaluation of their qualities and areas of influence. For this purpose, this study aims to contribute to the sustainable conservation work on cultural properties under risk. This study covers a total of twenty-two monumental tombs in the North Necropolis that underwent conservation and restoration intervention by the Denizli Museum Directorate. The `Introduction` presents the aim, scope, limits and sources. `Theoretical Pivots` covers the processes of conservation and restoration of cultural properties as well as international and national terminology and charters. The second chapter on the site presents the historic background of the basin, the city and the necropolis, and research. The tombs in the necropoleis of Hierapolis are presented typologically. The work carried out by the Museum year by year is reported. Materials of the monuments are discussed. Then the work carried out on each monument is given in detail. The third chapter titled `Facts Identified and Evaluation` lists the problems (chemical, physical and biological) attested. This is followed by `Conclusions and Recommendations`. The comprehensive catalogue follows a certain format: one page of archaeological and technical details; one page of current condition; plan, façade drawing and photos. Keywords: Hierapolis, North Necropolis, Denizli Museum, cultural heritage, cultural properties, risk, risk analysis, risk assessment, conservation and restoration.