Obstrüktif uyku apnesi sendromlu hastalarda pulmoner hipertansiyon sıklığı ve belirleyicileri

Abstract

Obstrüktif uyku apnesi (OSA); uyku sırasında üst hava yollarının tekrarlayan obstrüksiyonu, obstrüksiyona karşı artan solunum eforu ve uyku bölünmeleri ile karakterize bir hastalıktır. Pulmoner hipertansiyon (PH) ortalama pulmoner arter basıncının (PABo) 25 mmHg'nin üzerinde olmasıdır. OSA tanısı koyulan hastaların yaklaşık %20'sinde PH görülmekte olup, bu hastalarda mortalitenin önemli bir nedenidir. Bu çalışmada kliniğimizde 2016-2017 yıllarında OSA tanısı alan hastalarda PH sıklığı ve PH'a neden olan faktörlerin belirlenmesini amaçladık. Kliniğimizde 2016-2017 yıllarında PSG yapılan 645 hasta retrospektif olarak değerlendirildi. PSG'de AHI<5 olan hastalar basit horlama olarak değerlendirildi ve kontrol gurubunu oluşturdu. AHI≥5 olan hastalar OSA tanısı aldı. OSA tanısı alan hastalar EKO'da PABo'ya göre 3 gruba ayrıldı; 1.grup PABo<25 (normal), 2.grup PABo 25-35 mmhg (orantılı PH) , 3. grup PABo≥35 mmhg (orantısız PH) olan hastalar. Tüm OSA ve kontrol gruplarında hastaların klinik, demografik verileri ile PABo değerleri ve PH sıklığı analiz edildi. Çalışmaya alınan olguların %30,9'u (n:199) kontrol grubunda, %69,1'i (n: 446) OSA grubunda değerlendirildi. OSA hastaları ve kontrol grubunda sırasıyla PABo 15,3 mmHg ve 14,9 mmHg saptandı. Yine OSA hastaları ve kontrol grubunda sırasıyla PABs 26,3 mmHg ve 26,1 mmHg saptanmıştır. OSA hastalarında 81(%18) kişide PH tanısı bulunmaktaydı ve bunların 31'i (%7) orantısız PH grubunda saptandı. PH sıklığı hafif OSA'da 34(%18), orta OSA'da 21(%21), ağır OSA'da 26 (%17) saptandı. OSA tanısı olup PH tanısı bulunmayan grupta ortalama yaş 56,9 iken, PH tanısı bulunan grupta 62,6 saptandı (p: <0,001). OSA tanısı olup PH tanısı bulunan grupta 40(%49) kişi erkek iken, 41(%51) kişi kadındı. BKİ; OSA tanısı olup PH tanısı bulunmayan grupta 33,6 kg/m2 iken PH tanısı bulunan grupta 35,8 kg/m2 saptandı (p:0.057). OSA tanısı olup PH tanısı bulunmayan grupta ortalama SatO₂ %93 ve en düşük SatO₂ %78 iken, PH tanısı bulunan grupta ortalama SatO₂ %90 ve en düşük SatO₂ %74 bulundu (p: 0,004 ve p: 0,026).OSA'da PH mekanizmasında hipoksi, vasküler remodelling, sol ventrikül diyastolik disfonksiyon ve sol atriyum büyümesinin dahil olduğu prekapiller ve postkapiller faktörlerin kombinasyonu rol oynar. Bizim çalışmamızda OSA hastalarının %18 inde ekokardiyografik olarak PH saptandı ve orantılı PH'nin daha sık olduğunu gördük. OSA tanısı olup PH tanısı olan grupta yaşın daha ileri olduğu, kadın cinsiyetin daha sık olduğunu ve BKİ'nin daha yüksek olduğunu, hem ortalama hem en düşük Sat O₂'nin daha düşük olduğunu göstermiş olduk.Sonuç olarak, OSA hastalarında PH insidansı %20-40 gibi yüksek bir oranda olduğu için erken tanınmasının mortaliteye önemli katkısı olacağı bilinmektedir. OSA hastalarında ileri yaş, kadın cinsiyet, PSG bulgularında en düşük Sat O₂ 'de düşüklük olan hastaların PH açısından mutlaka taranması gerekmektedir.

Obstructive sleep apnea (OSA); It is characterized by recurrent obstruction of upper airways during sleep, increased respiratory effort against obstruction, and sleep divisions. Pulmonary hypertension (PH) is the mean pulmonary artery pressure (PAPo) of more than 25 mmHg. Approximately 20% of patients diagnosed with OSA have PH, which is an important cause of mortality in these patients.In this study, we aimed to determine the frequency of PH and the factors causing PH in patients diagnosed with OSA in our clinic between 2016-2017. 645 patients who underwent PSG in our clinic between 2016-2017 were evaluated retrospectively. Patients with AHI<5 in PSG were evaluated as simple snoring and formed the control group. Patients with AHI≥5 were diagnosed with OSA. Patients diagnosed with OSA were divided into 3 groups according to PAPo in echocardiography; Group 1 PAPo <25 mmHg (normal), group 2 PAPo 25-35 mmHg (proportional PH), group 3 PAPo≥35 mmHg (disproportionate PH) patients. In all OSA and control groups, clinical and demographic data, PABo values and frequency of PH were analyzed. 30,9% (n: 199) of the patients included in the study were evaluated in the control group and 69,1% (n: 446) were evaluated in the OSA group. PAPo was found to be 15,3 mmHg and 14,9 mmHg in OSA patients and control group, respectively. PABs were 26,3 mmHg and 26,1 mmHg in OSA patients and control group, respectively. In OSA patients, 81 (18%) were diagnosed with PH and 31 (7%) were detected in the disproportionate PH group. The frequency of PH was 34 (18%) in mild OSA, 21 (21%) in moderate OSA and 26 (17%) in severe OSA. The mean age was 56,9 in the group without diagnosis of PH and 62,6 in the group with PH (p<0,001). 40 patients (49%) were male and 41 (51%) were female. BMI; The diagnosis of OSA was found to be 33,6 kg/m² in the group with no diagnosis of PH and 35,8 kg/m² in the PH group (p: 0,057). The mean Sat O₂ was 93% and the lowest Sat O₂ was 78% in the group with no diagnosis of PH, while the mean Sat O₂ was 90% and the lowest Sat O₂ was 74% with PH group. (p: 0,004 and p: 0,026).The combination of precapillary and postcapillary factors, including hypoxia, vascular remodeling, left ventricular diastolic dysfunction and left atrial growth, plays a role in the mechanism of OSA. In our study, 18% of patients with OSA had echocardiographic PH and we found that proportional PH was more frequent. We have shown that age is more advanced, female gender is more frequent and BMI is higher, both mean and lowest Sat O₂ are lower in the group with the diagnosis of OSA.In conclusion, since the incidence of PH in OSA patients is as high as 20-40%, it is known that early recognition will contribute significantly to mortality. Patients with OSA should be screened for PH in terms of age, female gender, and low Sat O₂ in PSG findings.