Machine learning and language acquisition: A model of child`s learning of Turkish morphophonolog

Abstract

oz makİna öğrenmesi ve dil edinimi: çocuğun Türkçe biçim-sesbilimini öğrenmesinin bir modeli Altım, Yasemin Yüksek Lisans, Bilişsel Bilimler Programı Tez Yöneticisi: Assoc. Prof. Dr. Cem Bozşahin Ortak Tez Yöneticisi: Assoc. Prof. Dr. Deniz Zeyrek Ağustos 1999, 90 sayfa Etkileşimsel bir ortamda dilsel girdiye maruz kalan her normal çocuk, dilin karmaşık yapısını özel bir eğitime ihtiyaç duymadan, çok erken yaşta, ve çok kısa bir zamanda öğrenir. Dil edini minin bu büyüleyici yapısı pek çok araştırmacıyı dil ediniminin çeşitli alanlarını çalışmaya sevk etmiştir. Bu çalışma, Türkçe'nin biçimbilimsel çözümünü yaparak ve Tümevarımla Mantıksal Programlamanın monoton olmayan ayarını kullanarak Türkçe'nin biçim-sesbilimİnin öğrenimi üzerinedir. Çocuğun biçim-sesbilimini öğrenmesinin bir modeli önerilmiş ve model bilgi sayarlı bir sisteme aktarılmıştır. Dilbilgisinin merkez yapıya bağlı olan sözlük, sesbilimsel görünüm, ve anlambilimsel görünümden, yani yüzey dilbilgisinden oluştuğu varsayılmıştır. Merkez yapının bir bölümü, yani biçim-sesbilimsel yapı, anlambilimsel, sesbilimsel ve sözüksel bilgi verilerek bilgisayarda üretilmeye çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Dil Edinimi, Makina Öğrenmesi, Tümevarımla Mantıksal Programlama, Türkçe iv

ABSTRACT MACHINE LEARNING AND LANGUAGE ACQUISITION: A MODEL OF CHILD'S LEARNING OF TURKISH MORPHOPHONOLOGY Altun, Yasemin MS., Cognitive Science Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Cem Bozşahin Co-Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Deniz Zeyrek July 1999, 90 pages Every normal child who is exposed to linguistic input in an interactional environment acquires the complex structure of the language at a very early age, in a very short time and without any explicit training. This fascinating character of language acquisition lead many researchers to study on the aspects of language acquisition. The present study is on the morphological analy sis of Turkish and on learning the morphophonology of Turkish by using the non-monotonic setting of Inductive Logic Programming, ILP. A model for the acquisition of morphophonology by children is proposed and is implemented in a computational system. Assuming that gram mar is composed of the lexicon, the phonological representation and the semantic representa tion which are connected to the central structure, i.e. surface grammar, we aim at generating a part of the central structure, namely the morphophonology, when phonological, semantic and lexical knowledge are given. Keywords: Language Acquisition, Machine Learning, Inductive Logic Programming, Morp hophonology, Turkish ui