A geographic information systems tool development for geostatistical analysis of endangered endemic vascular plants of Turkey

Abstract

Modern bilgi sistemleri daha az gereksinim ile kaynakların daha etkin kullanımını sağlamaya çalışmaktadır. Değişik teknik ve analiz imkanlarıyla donanmış coğrafi bilgi sistemleri (CBS) de asgari gereksinimlerinin karşılığında etkin hizmet verebilmektedir. Bu çalışmada CBS'nin yetenekleri Türkiye Florası' nın incelenmesinde kullanılmıştır. Ülkeye has ve nesli tehlike altında bulunan bitkilere ait veriler ilgili literatürden elde edilip, coğrafi konumlarının coğrafi refererans sistemlerine uygun olarak temsil edildiği veri kümelerinde yeniden şekillendirilmiştir. Akabinde adıgeçen çıktı sistem bünyesinde bulunan ve sonradan eklenen fonksiyonlar ile çok değişkenli istatistiksel analizler vasıtasıyla, değişik faktörlerin bitkilerin dağılım şablonları üzerindeki etkilerinin incelenmesinde kullanılmıştır. Sonunda tehdit altındaki bitkilerin coğrafi konumlarının, resmi koruma alanlarının ve kuşlar özelinde diğer canlılar için öneme sahip alanların konumlarıyla ne kadar çakıştığını ortaya çıkarmak için çakıştırma analizi kullanılmıştır. vıÇalışmanın çıktıları üç boyutta incelenebilir. Öncelikle, değişkenlik gösteren floristik verilerden oluşturulmuş bütünleşik bir veritabanında kullanılabilecek basit bir algoritma geliştirilmiştir. Türk botanik araştırmalarına yapılan başka bir katkı da, coğrafi referans sistemine gore biçimlendirilmiş bitki lokalitelerinden oluşturulmuş bir veri seti ve çalışma sonucu ortaya çıkan analizlerin çıktılarıdır. Başka bir açıdan da CBS'nin standart dışı bir çok veri tipini idare yeteneği gözden geçirilmiştir. Bitkilerin coğrafi konumlarının koruma alanlarının sınırlarıyla çakıştırılmasının halihazırdaki koruma kapsamındaki boşlukları ve gelecekte ilan edilecek koruma alanlarına aday bölgeleri işaret edişi çalışmanın yönetimsel boyutta kullanılabilirliğini ortaya koymaktadır. Esas olarak CBS'nin standart dışı mekansal veri üzerinde çalışanlar için oldukça etkin bir araç olduğu ortaya konmuştur. Anahtar Kelimeler. Coğrafi bilgi sistemleri, Türkiye, nesli tehlike altındaki endemik bitkiler, mekansal analiz, boşluk analizi vıı

Modern information systems strive to provide effective use of resources. Supplied with analysis tools, geographical information systems (GIS) can serve its stakeholders with minimal requirements. In this study, GIS capabilities were employed for Turkish Flora. Data related with the threatened plants that are indigenous to Turkey were gathered from the relevant literature and reshaped into a dataset in which spatial locations were represented in a geographically referenced format. Afterwards, this output was used to investigate the affects of different factors on the distribution patterns of these plants by means of functions of GIS and multivariate analysis. At last, overlay analysis was employed in order to reveal the congruence between official protection reserves, spatial locations of the plants in danger and areas of importance for other elements of wildlife specifically birds. IVOutcomes of the study is three-fold. First of all, a simple algorithm was established which can be used in the formation of a unified database of widely distributed floristic data in Turkey. Geographically referenced data and the analysis results produced in the study is another value added for Turkish botanies. From another perspective, effectiveness of GIS in handling different types of non-standard data were scrutinized. Overlay analysis of locations of the plants and the protection reserves constituted the managerial aspect of the study by pointing large gaps in the actual protection coverage and proposing candidate regions for official reserve choices of the future. In essence, GIS was deemed to be an effective tool for parties working on non-standard spatial data. Keywords: Geographic information systems, Turkey, endangered endemic plants, spatial analysis, gap analysis