Aspects of control and complementation in Turkish

Abstract

Bu tez, Türkçe'de denetlemeye odaklanarak, denetleme ile ilgili temel soruları ve denetle-me eylemlerinin mastar tümleçler dışındaki davranışlarını incelemektedir. Tek başına anaeylem tarafından belirlenen yegâne denetleme türü olan zorunlu denetlemeye (ZD) odak-landığımız bu çalışmanın temel yaklaşımı, denetleme eyleminin gerekli olan sözdizimselve anlambilimsel bilgiyi yansıttığı bir dilbilgisi kuramı olan Bileşimsel Ulamsal Dilbilgisi(İng. Combinatory Categorial Grammar (CCG)) çerçevesinde ifade edilmektedir. Özelolarak, denetleme davranışının eylemin kendisinden kaynaklanan bir gereklilik (İng. en-tailment) olduğu ve değişken, ayrık ve kısmi denetleme adlarıyla incelenen yapıların daaslında zorunlu denetlemenin örnekleri olduğu iddia edilmektedir. Bu yüzden, adı geçendenetleme türlerini açıklamak için özel mekanizmalara veya yapılara gerek olmadığı önesürülmüştür. Tümlecin ise sözdizimsel olarak bir EÖ, anlambilimsel olarak da bir nitelik(İng. property) olduğu savunulmaktadır.ZD ile ilgili gözlemlerimize dayanarak, bu eylemlerin diğer tümleme kalıpları açıklan-maya çalışılmış; olası tümleme kalıpları ile olan ilişkisinde, ana eylemin önemli bir rolüolduğu gözlemlenmiştir. Son olarak, denetlemenin, tümlecin ?ifade edilmeyen? öznesiningönderimini anlamaktan daha fazlasını içerdiği; denetleme eylemlerinin mastar tümleçlerdışındaki tümleme kalıplarının, eylemin sözcüksel anlamıyla ilgili çeşitli ipuçları sağladığıve bu iki noktanın da denetlemenin edinimiyle bağlantılı olduğu iddia edilmektedir.

This thesis investigates fundamental questions surrounding the phenomenon of control,with an emphasis on control in Turkish, as well as the behaviour of control verbs in non-in ? nitival environments, which have received little attention previously. I focus solely on thecases of obligatory control (OC) which constitute the only kind of control that is conditionedby the matrix verb alone. This approach is couched in Combinatory Categorial Grammar(CCG) where the control verb projects the necessary syntactic and semantic information.In particular, I argue that the control behaviour is an entailment associated with the verbitself, and that variable, split and partial control are instances of OC. Hence, no specialmechanism/structure is needed to account for their interpretation. As to the syntactic andsemantic status of the complement, I maintain that the complement is a bare VP in syntaxand denotes a property in semantics.Building upon the conclusions reached about OC, I attempt to account for additionalcomplementation patterns of OC verbs. I argue that here too the matrix verb has acrucial role in ruling in and out possible complement types. Finally, I note that controlinvolves much more than just ? guring out the reference of the ?unexpressed? subject of thecomplement, and I furthermore propose that the additional frames of an OC verb provideimportant clues as to its lexical meaning, which are argued to be relevant for the acquisitionof control.