Eye movement control in Turkish reading: A corpus-analytic approach

Abstract

Bu tezde, Türkçe okumada göz hareketleri parametreleri sözcük özellikleri açısından incelenmiştir. Bu parametreler, gözün sözcük üzerindeki ilk sabitleme lokasyonu, ilk sabitleme süresi, toplam sabitleme süresi, tekrar sabitleme olasılığı ve sözcüğün atlanması olasılığıdır. Metin özellikleri ise sözcük uzunluğu, hedef sözcüğü önceleyen giriş mesafesi (İng. launch site), sözcüğün derlem sıklık değeri ve sözcüğün tahmin edilebilirliğidir. Türkçe okuma örüntülerinin genel bir resmini elde etmek için derlem-çözümlemeli bir yaklaşım uygulanmıştır. Analizler lineer karma model kullanılarak yapılmıştır. Böylece rastgele etki varyansları - katılımcı, tümce ve sözcük türü - denetim altına alınmıştır. İlk sabitleme lokasyonu analizi, uzun olanlar dışındaki sözcüklerde, ilk sabitlemenin sözcüğün merkezi etrafında olduğunu göstermiştir. Ortalama ilk sabitleme lokasyonu değerleri, önceki çalışmalarla uyumlu bulunmuştur. Ayrıca, tercih edilen görü lokasyonu (İng. preferred viewing location) etkisi gözlemlenmiştir. İlk sabitleme süresi ile ilgili bulgular, ters optimal görü lokasyonu (İng. inverted optimal viewing position) etkisi ile tutarlıdır. Son olarak, sözcük üzerindeki toplam sabitleme süresi, tekrar sabitleme olasılığı ve sözcüğün atlanması olasılığının genel sonuçları alanyazındaki çalışmalarla uyumlu bulunmuştur.

In this thesis, the eye movement parameters during Turkish reading were examined in terms of the characteristics of the words. These eye movement parameters were first fixation landing position, first fixation duration, gaze duration, refixation probability and skipping probability. The text characteristics were specified by word length, launch site, word frequency, and word predictability. A corpus-analytic approach was employed in order to achieve a general picture of Turkish reading patterns. The analyses were conducted by using linear mixed model so that random effect variances - subject, sentence and word type - were controlled. The results of first fixation landing position showed that first fixations land around word centers except for sufficiently long words. Mean initial landing position values with respect to word length showed patterns consistent with those reported in previous, cross-linguistic studies. Furthermore, the preferred viewing location (PVL) effect was observed. The findings for first fixation duration were in good agreement with the inverted optimal viewing position (IOVP) effect. Finally, the general results of gaze duration, refixation probability and skipping probability were consistent with earlier findings.