Technology acceptance: A meta-analysis of the theoretical models

Abstract

Teknoloji Kabul Modeli (TAM) teknoloji kabulündeki etmenlerin açıklanmasında en çok başvurulan kuramsal modellerden biri olagelmiştir. Teknoloji Kabul Modeli ve onun TAM2, TAM3 ve UTAUT (Birleştirilmiş Teknoloji Kabul ve Kullanım Modeli) gibi ardıllarına ait bileşenler ve bileşenler arası ilişkisel yapıların çok sayıda birincil çalışmayla test edilmiş olduğu görülmektedir. Diğer yandan bir başka gözlem, bu çalışmaların model bileşenleriyle bileşenler arası ilişkilere yönelik bulgularının ne ölçüde farklılık gösterdiğini saptamaya odaklanan ikincil çalışmaların sınırlı sayıda olduğudur. Altı sayısal kütüphane ve veri tabanında doğrulanmış yöntemlere dayalı bir araştırma gerçekleştiren bu çalışma, TAM, UTAUT ve bunları temel alan kuramsal modellerden alınan 12 yapı ilişkisini inceleyen bir grup rassal etkiler meta-analizi uygulamıştır. Toplam 27387 elemanlı bir örneklem büyüklüğü olan 84 birincil çalışma meta-analizde kullanılmıştır. Çalışma etki büyüklükleri her bir meta-analizde dağınık konumdadır. Algılanan yararlılığın davranışsal kullanım niyeti üzerindeki etkisi bakımından teknolojiyi zorunlu olarak kullanan kişiler ile gönüllü olarak kullanan kişiler arasında anlamlı (alfa = 0,1) bir fark olduğu saptanmıştır.

Technology Acceptance Model (TAM) has been among the most pervasive models which attempted to elucidate the dynamics of technology acceptance. The constructs of both TAM and its operative successors including TAM2, TAM3 and UTAUT (Unified Theory of Acceptance and Use of Technology) have been tested through several primary studies, however, the question is that there exists a limited number of secondary studies which aim the assessment of construct relationship variation among those primary studies. Through conducting a validated search on six digital libraries and online databases as the main sources of past empirical studies, this study performed a set of random-effects meta-analyses on 12 construct relationships of the TAM, UTAUT, and variants. 84 primary studies which comprise an aggregate sample size of 27387 were selected and meta-analyzed. The effect sizes were dispersed in each of the meta-analyses. With respect to the effect of perceived usefulness on behavioral intention to use, a significant (alpha = 0.1) difference was observed between the mandatory users of the technology and those who use the technologies voluntarily.