The Biology and population parameters of the whiting (Merlangius merlangus euxinus NORDMANN) in the Turkish coast of the Black Sea

Abstract

Karadeniz'in Türkiye kıyılarındaki mezgit stoklarının ayırımı, morfometrik ve metistik karakterlerden Mahalanobis' in genelleştirilmiş aralığı uygulanarak yapıldı. Fenotipik ve genotipik karakterierdeki farklılıkların yetersizliği (P>0.01) tek bir stokun mevcudiyetini gösterdi. Dişiler tüm örnekleme peryotlarında daha baskındı. Erkek-dişi oranı, 1 (43%) : 1.2 (57%) idi. İncelenen balıklar içerisinde maksimum 9 yaş bulundu. Çalışma alanındaki stok, ortalama uzunlukları 10.8 cm ile 17.8 cm arasında değişen I, II ve İli yaş gruplarını kapsadı. En küçük Fulton kondüsyon faktörü (0.0088) kışın (yumurtlama peryodunda), en yüksek (0.0105) yazın bulundu. Boy-ağıriık ilişkisi ve von Bertalanffy büyüme sabitleri W=Ö.0042*L324, Loo =39.1 cm, K = 0.15, t0 = -1.53 olarak tahmin edildi. Toplam ölüm ve bileşenlerinin, Z=1.63, M = 0.39 ve F = 1.24 olduğu bulundu. Yararlanma oranları (1990, E=0.79; 1991, E=0.73; 1992, E=0.72) stokun aşırı sömürüldüğünü gösterdi. Trolle elde edilebilir en yüksek biyokitie, Doğu Karadeniz' d@ trol avcılığına kapalı Çaitı-Sarp arasındaki bölgede butundu. Beverton & Holt (1957)* un ürün modeli, mezgit stokları üzerinde aşırı avcılığın olduğunu gösterdi. Stok üzerindeki bu olumsuz gelişme, peiajik stokların azalmasından sonra demersal stoklar üzerinde artan av gücüne bağlandı. Halihazırda mezgit stoklarından optimum yararlanmak, avcılık baskısının azaltılmasını (F=0.45) ya da minumum avlanılabilir total boyun 17.5 cm olmasını gerektirmekdir. Mezgitin çoğunlukla balık, kabuklular and deniz kurtları (polychaete) ile beslendiği görüldü. Mide içeriğindeki ana gıdalar, balığın boyu (ya da yaşı) ve mevsimsel bollukları ile ilişkiliydi. Mide içeriğinde, boy artarken kabuklular ve deniz kurtlarının önemi azaldı ve balığın önemi arttı. Yenilen gıdanın miktar ve çeşidi, mevsimsel olarak değişim gösterdi. Mezgitin yoğun olarak ilkbahar ve -M/_sonbaharda beslendiği gözlendi. Yenilen gıdanın boyu, balığın boyu ile arttı. Günlük gıda tüketim oranı, boş mideler de göz önüne alındığında vücut ağırlığının %2.4 (%1.6-%2.9) olarak tahmin edildi. Mezgit tarafından tüketilen çaça miktarının 1991 de 78.690 ton ve 1992 de 137.922 ton olduğu tahmin edildi. Mezgitin yumurtlama döneminin Ekim'den Temmuz'a kadar yayıldığı, bununla birlikte maksimum düzeyde Ocak-Şubat arasında yumurtladığı görüldü. Büyük bireyler yumurtlama mevsiminde küçüklerden daha erken olgunlaştı. İlk eşeysel olgunluğa erişme boyu (%50) erkekler için 12.5 cm, dişiler için 14.7 cm olarak tespit edildi. Doğurganlık yaşa kıyasla boyla daha fazla işkiliydi. 1990-1993 yılları arasında doğurganlık-boy ilişkisi, F=aL2-19 (r=0.75), F=aL2-20 (r=075), F=aL33S (r=0.85) ve F=aL2-?4 (r=Q.80) olarak tahmin edildi. Doğu Karadenizin 1991-93 yılları arasındaki doğurganlık değerlerinde yıllık değişimler görülmedi. Dış parazit görülmemesine rağmen tüm sindirim sisteminde iç parazit (Hematoüe-Hysterothylacium aduncum) bulundu. Nematodlarla enfeksiyon balığın yaşı ile arttı. Anahtar kelimeler: Türkiye'nin Karadeniz Kıyısı, mezgit (Merlangius merlangus euxinus), stok ayırımı, populasyon parametreleri, mide içeriği, eşeysel olgunluk, doğurganlık, parazit. W-

Stock identification of whiting from the Turkish coast of the Black Sea was carried out morphometricaliy and meristicalry applying the generalized distance of MahalanoWs. Insufficient differences (P>0.01) in general phenotypie and genotyplc characteristics implied the existence of a single unit stock. Females were dominant in all sampling periods; the overall male to female ratio was 1 (43%) : 1.2 (5?%). The maximum age of the fish examined during the sampling period was 9 years. The stock in the investigated area consisted mainly of fish in age groups i, II, and III, with mean lengths lying between 10.8 and 17.8 cm. The smallest Fulton's condition factor (0.0088) was found in winter (spawning period), and the highest condition (0.0105) in summer. Length-weight relationship and von Bertalanffy growth constants were estimated as W=0. 0042*1^ l<q=39.1 cm, K = 0.15, î0 s -1.53 year. Total mortality and its components were estimated as 2=1.63, M - 0.39 and F = 1.24. The exploitation rates indicated over-exploitation of the stock (E=0.79 in 1990; E=0.73 in 1991; E=0J2 in 1992). The highest trawiaWe biomass was found in the region between Çattı and Sarp which is a closed area to trawl fishing in the eastern part of the Turkish Black Sea coast, where the whiting was dominant fish in the trawl catches. Yield per recruit model of Beverton & Holt (1957) also implied an overfishing on the whiting stock. This negative development on the whiting stock was based on the increasing fishing effort spent on demersal fishes after the decrease in pelagic stocks. It was concluded that a decrease in fishing intensity (F = 0.45) or the enforcement of a minumum allowable total length (17.5 cm) is necessary to allow optimum exploitation of the whiting stock at present. Whiting fed mostly on fish, crustaceans and polychaetes. The occurrence of the main food items in the stomachs was clearly related to the size (or age) of the whiting and also to their seasonal abundance. With increasing length (orage) of the whfflng, fish became dominant while the Importance of crustaceans and polychaetes decreased in diet. There was considerable seasonal variation in both the quantity and the type of food eaten. Whiting fed intensively during spring and autumn. The length of prey fish increased with the length of the predator. Daily food consumption rate was estimated as 2.4% (1.6%-2.9%) of body weight, taking into account empty stomachs. Predation on sprat was estimated to be 78,690 tonnes in 1991 and 137,922 tonnes in 1992. The spawning time of whiting expended from October to July, with a mağmum in January-February. The larger fish matured earlier in the spawning season than the small fish. The length at which 50% of the fish were mature, was estimated to be 12.5 cm for males and 14.7 cm for femafes.The fecundtty of whiting was highly correlated with length and to a lesser exient with age. Fecundity-length relationship was F=aL2-i9 (r=0.75), F=al_2-29 (r=075), F=ai_3.36 (p=o.85) and F=aL2-?4 (r=0.80) between 1990 and 1993, respectively. Annual variation in fecundity was not evident in the data for the years 1991-93 from the eastern Turkish Black Sea Coast. Although the extemaly visible ectoparasites were not detected, an endoparasite (Hematade-Hysterotftyiacium aduncum) erfsted In all visceral organs, infection with this nematodes increased with age of the fish. Key words: Turkish Black Sea Coast, Whiting {Merfangius mertangus euximts), Stock differentiation, Population parameters, stomach content, maturity, fecundity, parasite. ll_