Gıda katkı maddelerinin (benzoik asit, sodyum nitrat, allura red, tartrazin, sunset yellow) Caenorhabditis elegans üzerindeki etkilerinin belirlenmesi

Abstract

Günümüzde gıda sektöründeki kullanımı oldukça yaygın olan gıda katkı maddeleri, gıdalara bazı özellikler kazandırmak için kullanılan ve başlangıçta zararsız gibi görünen maddeler olmasına rağmen, bu maddelerin zamanla insanların vücunda birikim gösterebileceği ve belirli dozların üzerinde bu katkı maddelerine maruz kalan insanlarda hayat kalitesini olumsuz etkileyen veya kanser gibi ölümle sonuçlananabilen hastalıkların ortaya çıkabileceği tespit edilmiştir. Bu nedenle, gıda katkı maddelerinin genotoksik potansiyellerini ve insan sağlığı açısından olumsuz etkilerini ortaya çıkarabilecek çalışmalar gıda güvenliğinin sağlanması açısından oldukça önemlidir. Caenorhabditis elegans (C. elegans), insanlar için toksik ya da toksik etki gösterebilecek maddelerin sebep olabileceği etkilerin ve toksik dozlarının belirlenmesinde oldukça sık kullanılan önemli bir model organizmadır. Bu çalışmada, insanlarda bazı hastalıklara sebep olduğu bilinen sentetik gıda katkı maddelerinden; benzoik asit, sodyum nitrat, allura red, tartrazin ve sunset yellow'un farklı dozlarının; bir model organizma olan C. elegans'ta yaşam süresi, fertilite ve fiziksel büyüme üzerine olan etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında; C. elegans kültür ortamına her bir katkı maddesinden 5 farklı dozda (0,006 g, 0,01 g, 0,02 g, 0,05 g, 0,1 g /10 mL) ekleme yapılmış ve sonrasında katkı maddelerinin bu dozlarına maruz kalan C. elegans'ta, yaşam süresi, fertilite ve fiziksel büyüme değişiklikleri incelenmiştir. Bulgular kontrol gruplarıyla karşılaştırma yapılarak değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda, benzoik asit'in 0,006 g/10 mL'lik dozu hariç diğer tüm uygulama dozlarının, sodyum nitrat, allura red, tartrazin ve sunset yellow'un ise tüm uygulama dozlarının doz artışı ile birlikte yaşam süresini kısalttığı ve bütün uygulama gruplarının doz artışına bağlı olarak fertiliteyi olumsuz etkilediği tespit edilmiştir. Ayrıca, benzoik asit ve sodyum nitrat dozlarının tamamının, tartrazin dozlarından 0,006 g/10 mL hariç diğerlerinin, sunset yellow'un ise, 0,02 g, 0,05 g ve 0,1 g/10 mL'lik dozlarının büyüme geriliğine yol açtığı belirlenirken, allura red'in 0,1 g/10 mL'lik dozunun fiziksel büyümeyi artırdığı belirlenmiştir.

The food additives, which are widely used in the food sector presently, are targeted at gaining some additional properties to foods, and although initially appearing to be harmless, it has been found that these substances may accumulate in the body of the humans over time, and that exposure to these additives above certain doses may adversely affect the quality of life and cause diseases, such as cancer or may even result in death of the individual. Therefore, studies can reveal that the genotoxic potential of food additives and their negative effects on human health are very vital in ensuring food safety. Caenorhabditis elegans (C. elegans) is an important model organism, which is used frequently in the determination of effects and toxic doses caused by substances that are toxic or toxic to humans. The aim of this study is to determine the effects of different doses benzoic acid, sodium nitrate, allura red, tartrazine and sunset yellow which are food substances that cause effects on lifespan, fertility and physical growth in C. elegans, a model organism. In this study, 5 different doses (0,006 g, 0,01 g, 0,02 g, 0,05 g, 0,1 g /10 mL) of each additive were added to C. elegans culture media and then the lifespan, fertility and physical growth changes of C. elegans exposed to these doses of additives were examined. Findings were assessed by comparing them to control groups. At the end of the study, it was observed that all application doses except for 0,006 g/10 mL dose of benzoic acid, sodium nitrate, allura red, tartrazine and sunset yellow shortened the lifespan with increasing dose of all application doses and it was also determined that all application groups negatively affect fertility with the increase in dose. Also, it was found that all doses of benzoic acid and sodium nitrate, all doses of tartrazine doses except 0,006 g/10 mL dose, 0,02 g, 0,05 g and 0,1 g/10 mL doses of sunset yellow were determined to cause growth retardation, and 0,1 g/10 mL dose of allura red was found to increase physical growth.