Coğrafi bilgi sistemleri ve analitik hiyerarşi prosesine (AHP) göre Gediz grabeni ve çevresi depremi etki analizi

Abstract

Dünya üzerinde meydana gelebilecek olan doğal afetlerin hiçbir şekilde engellenemeyeceği bilinmektedir. Depremler, meydana getirdiği tahrip ve zararlar dikkate alındığında yeryüzü üzerindeki en etkili doğal afetlerden biri olarak sayılmaktadır. Günümüzde doğal afetlerin tamamen engellenemeyecek olmasına karşılık, gerekli tedbirlerin alınmasına yönelik olarak birçok çalışma yapılarak, bölgesel anlamda; risk haritaları, aktif fay haritaları vs. haritalar üretilmiştir ve üretilmektedir. Bu anlamda dünya üzerindeki sistematik tam anlamıyla olmasa bile Coğrafi Bilgi Sistemlerine (CBS) yönelmiş durumdadır. Yapılan çalışmada, Çok Kriterli Karar verme yöntemlerinden birisi olan Analitik Hiyerarşi Prosesi yöntemi (AHP) ile Coğrafi Bilgi Sistemleri uygulamaları kullanılmıştır. Çalışmada, klasik verilerin yanında, günümüz teknolojisi ile elde edilebilen GNSS (Global Navigation Satallite System) ve PS-InSAR (Sabit Saçılım SAR İnterferometri, Persistent Scatter InSAR) verilerinin birlikte değerlendirildiği, daha hassas ve daha çok konum doğruluğuna sahip Deprem Etki Haritalarının oluşturulması hedeflenmiştir. Hedef doğrultusunda Alaşehir ve Sarıgöl bölgelerini de kapsayan Gediz Grabenin bir kısmı için depreme neden olan bazı ölçütler birlikte değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirme için bölgeye ait Sayısal Yükseklik Modeli (SYM), Eğim, Jeoloji, Fay ve Fay Parametreleri, (Poyraz F. vd., 2015) yılında gerçekleştirdikleri TUBITAK 113Y526 projesi kapsamında elde edilen GNSS Nokta Hızları, PS-InSAR görüntülerinden elde edilen çökme ve yükselme değerleri veriler kullanılmıştır. Kullanılan veriler, kendi arasında farklı alt sınıflara ayrılmış ve her bir alt sınıf için Analitik Hiyerarşi Proses yöntemi ile değerlendirmeye etki eden ağırlık oranları hesaplanmıştır. Hesaplanan ağırlık oranına göre Coğrafi Bilgi Sistemleri tabanlı çakıştırma analizleri gerçekleştirilerek bölgeye ait Deprem Etki Haritası elde edilmiştir.

It is known that natural disasters that may occur on the earth cannot be prevented in any way. From point of the view of destruction and damages, earthquakes are encountered as the most effective natural disasters on earth. Todays, though natural disasters cannot be completely prevented, lots of studies are being conducted for precautions by means of continuing to produce local active fault maps etc. There is no complete systematic either in the world, but the tendency is towards to the Geographic Information System. Applications of Geographical Information Systems with Analytical Hierarchy Process, which is one of the Multi-Criteria Decision Making method is used in this study. This study aims to produce more sensitive and more location accurate Earthquake Impact Maps, using data from GNSS and SAR obtained with today's technology in addition to traditional classical data. Towards to our aim, a section of Gediz Grabenin that covers Alaşehir and Sarıgöl region has been evaluated with some criterion that causes earthquakes. Digital Elevation Model (DEM), Inclination, Geology, Fault and Fault Parameters, (Poyraz F. vd., 2015) TUBITAK 113Y526 project prepared GNSS Spot Velocities, collapse and elevation values from PS-InSAR images are used for this evaluation. Those data are classified in subsets, and the weights that affect the evaluation with the Analytical Hierarchy Process method has been calculated. According to the calculated weights, Earthquake Impact Map are obtained by Geographical Information Systems based matching analysis.