Anadolu haşhaş/gelincik sap arısı pachycephus smyrnensis (Stein 1876) (Hymenoptera cephidae) populasyonlarının coğrafik genetiği

Abstract

Pachycephus smyrnensis (Stein 1876) sap arılarının bir üyesi olup ekonomik açıdan önemli bir zararlıdır. Gelincik ya da haşhaş bitkisini konak olarak tercih etmekte ve ülkemizin çoğu bölgesinde yayılış sergilemektedir. Fitofag böceklerde tür içi farklılaşma ve/veya yeni türlerin açığa çıkması doğrudan konak bitkilerinin gelişimsel evreleri ile ilişkilidir. Özellikle geniş yayılış sergileyen türlerin populasyonları arasında gözlenen genetik farklılaşma o türün ve/veya konak bitkisinin fenolojik evreleri ile bağlantılı olabilir. Bu proje kapsamında P. smyrnensis türü populasyonları arasında konak bitki türünün yayılışına paralel olarak genetik açıdan bir farklılaşma olup olmadığı coğrafik genetiksel yaklaşımlar altında araştırılmıştır. Bu kapsamda, ülkemizde hem enlemsel ve boylamsal hem de konak bitki yayılışı göz önünde bulundurularak 37 farklı lokaliteyi temsilen toplamda 93 birey kullanılmıştır. Örneklerin COI ve 28s rRNA gen bölgelerine ait DNA dizileri çıkarılmıştır. Yapılan analizler sonucunda 28s rRNA gen bölgesinin 4 farklı haplotip ve COI gen bölgesinin 11 farklı haplotip barındırdığı saptanmıştır. Her iki gen bölgesi içinde anlamlı bir genetik farklılaşma saptanamamıştır. Buna kaçak olarak ekilen haşhaş bitkisinin ve doğal olarak her yerde çoğalabilen gelincik bitkisinin sebep olduğu düşünülmektedir.

Pachycephus smyrnensis (Stein 1876), the member of the stem sawflies, is an economically important pest. Its larvae feed inside the stems of poppies and exhibit continuously distribution in Turkey. Intraspecific differentiation and/or emergence of new species in phytophagous insects are directly related to the life cycles of the host plants. In particular, the observed genetic differentiation among populations of the widely distributed species might be connected with the phenological states of that species and/or of the host plant. In this thesis, I investigate whether the populations of P. smyrnensis are genetically differentiated based on the distribution pattern of its host plant in Turkey, using landscape genetic approaches. For this aim, I use 93 individuals from 37 different localities, considering both the distribution pattern of the host plant and longitudinal and latitudinal distribution of the P. smyrnensis. The gene regions of COI and 28s rRNA were sequenced. In the result of analyses, I found four haplotypes for 28s rRNA and 11 haplotypes for COI. Both gene regions exhibited no significant genetic differentiation. The observation of low level of genetic differentiation among populations was most probably related with distribution pattern of host plant. Populations of wildly and continually distributed species display mostly similar genetic structuring based on their ongoing gene flows.