Yer radarı (GPR) yöntemi ile su boru hatlarında sızıntı konumlarının tespiti

Abstract

Su dağıtım şebekelerinde, borulardaki çatlaklar ve arızalardan dolayı ciddi miktarda su kaybı yaşanmaktadır. Bu arızaların kısa zamanda tespit edilerek onarılması, su ve buna bağlı oluşan gelir kaybının önlenmesi için oldukça önemlidir. Yer radarı (GPR), yüzeye yakın yeraltı özelliklerinin belirlenmesinde kullanılan ayrım gücü yüksek bir jeofizik yöntem olması, düşük maliyeti, hızlı kullanımı ve çevreye herhangi bir zarar vermemesi dolayısıyla bu tür çalışmaları cazip hale gelmiştir. Bu Tezde CTP boru hatlarındaki sızıntı kaçak suların yer radarı yöntemi ile tespiti incelenmiştir. Sivas ili Yıldızeli ilçesinde yapımı devam eden Nevruz Barajı sulama sahası inşaatında boru hattı döşenirken bir ucu yüzeyde olmak üzere boru hattına plastik boru bırakılmış, üzeri kapatılarak yüzey düzgün hale getirilmiştir. Burada 160 MHz, 700 MHz ve 250 MHz frekansta 2 farklı GPR cihazı ile ölçü alınmıştır. Deney 3 aşamalı olarak gerçekleştirilmiştir. Birinci aşamada ortam kuru iken 160 MHz ve 700 MHz frekanslarda ölçü alınmıştır. İkinci aşamada yüzeydeki boru yardımıyla boru hattı üzerine 8 ton su bırakılmış ve boru hattında su kaçağı var olduğundan yola çıkarak suyun varlığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu aşamada yine 160 ve 700 MHz frekanslarda ölçü alınmıştır, yapılan analizlerde suyun varlığı tespit edilmiş ancak konumu ve büyüklü bilinen CTP boru tespit edilmemiştir. Üçüncü aşamada konumu ve büyüklüğü bilinen ancak tespit edilemeyen boru hattı üzerinde 250 MHz anten ile farklı bir cihazla ölçüm yapılmıştır. Ölçüm sonucunda CTP boru tespit edilememiştir.

In water distribution networks, there is a serious loss of water due to cracks and faults in the pipes. It is very important to detect and repair these faults in a short time to prevent water and income loss. Ground radar (GPR) is an attractive geophysical method used in the determination of underground features close to the surface, low cost, fast usage and no harm to the environment. In this thesis, detection of leakage leakage waters in GRP pipelines by ground radar method is examined. While the pipeline was laid during construction of the Nevruz Dam irrigation field in the Yıldızeli district of Sivas, a plastic pipe was left on the pipeline, with one end on the surface, and the surface was smoothed by covering it. Here, two different GPR devices were measured at a frequency of 160 MHz, 700 MHz and 250 MHz. The experiment was carried out in 3 steps. In the first stage, measurements were taken at 160 MHz and 700 MHz frequencies while the environment was dry. In the second stage, 8 tons of water was left on the pipeline with the help of the pipe on the surface and the presence of water was tried to be determined by considering the water leakage in the pipeline. At this stage, measurements were again taken at 160 and 700 MHz frequencies. In the analyzes, the presence of water was determined, but the GRP pipes with known location and size were not detected. In the third stage, a different device was measured with 250 MHz antenna on the pipeline whose location and size was known but could not be determined. As a result of the measurement, GRP pipes could not be detected.