Türk dili ve edebiyatı öğretmenlerinin yaratıcı düşünme becerilerine ilişkin görüşleri

Abstract

Bu araştırmanın amacı, orta öğretim kurumlarında görev yapan Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenlerinin yaratıcı düşünme becerilerine ilişkin görüşlerini ortaya koymaktır. Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenlerinin yaratıcı düşünmeye ilişkin görüşlerinin belirlendiği bu araştırmada, nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemine uygun olarak durum çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, 2013-2014 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde Tokat il merkezde yer alan orta öğretim kurumlarında görev yapan 30 Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırmada verileri toplamak için yarı yapılandırılmış görüşme formu hazırlanmış ve öğretmenlerle görüşmeler yapılmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi yönteminden yararlanılmıştır.Araştırma sonucunda, Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenlerin çoğunluğu yaratıcı düşünme becerisine sahip bir öğrenciyi, `farklı fikirler üretebilen` şeklinde tanımladıkları belirlenmiştir. Öğretmenlerin, yaratıcı düşünme becerisine sahip öğrencilerde gözlemledikleri davranışlar arasında özgünlük davranışlarının ilk sırada geldiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca öğretmen görüşlerinden, öğrencilerin yaratıcı düşünme becerisini geliştirmek için kullandıkları ölçme-değerlendirme araçlarından proje ve performansların yaratıcılığın gelişmesinde ve ölçülmesinde önemli bir yere sahip olduğu tespit edilmiştir. Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenlerinin, yaratıcı düşünme becerisine dayalı uygulamalar yapabilmek için ders saatlerini ve okul ortamını yetersiz gördükleri sonucuna ulaşılmıştır. Yine öğretmenlerin yaratıcılık açısından ders materyallerini daha çok gerekli bulurken; ders kitaplarını ve bu kitaplardaki metinleri yetersiz buldukları belirlenmiştir. Öğretmenlerin yaratıcı düşünme becerisini geliştirmek için yapılan etkinliklerde en çok öğrenci kaynaklı problemleri dile getirdikleri sonucuna ulaşılmıştır. Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenlerinin yaratıcı düşünme becerisi hakkında bir hizmet içi eğitim alınsa, içeriğinin nasıl doldurulması gerektiği ile ilgili görüşleri, öğrencilere yaratıcılık becerisi kazandırma kategorisinde yoğunlaşmıştır. Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenlerinin öğrencilerin yaratıcı düşünme becerisinin gelişmesinde kullanılan yönteme ilişkin görüşlerinde, canlandırma ve dramanın; tekniğe ilişkin görüşlerinde ise beyin fırtınasının ön plana çıktığı sonucuna ulaşılmıştır.Araştırma sonuçları doğrultusunda, yaratıcı düşünme becerisini yansıtan davranışların öğretmenler tarafından bilinmesi gerektiği belirlenmiştir. Ders planlarında ve zümre toplantılarında yaratıcılık becerisine yer verilmesi, yaratıcı düşünme becerisini geliştiren ölçme değerlendirme araçlarından proje ve performansların daha etkin ve verimli kullanılması, ders saatlerinin ve okul ortamının yaratıcı düşünebilme becerisi geliştirecek şekilde düzenlenmesi, etkileşimli tahta ve tabletlere yaratıcı modüller, programlar ve etkinlikler eklenmesi, ders kitapları ve metinlerin yaratıcı düşünme becerisini geliştirecek şekilde seçilmesi ve düzenlenmesi, yaratıcı düşünme becerisine dayalı uygulamalarda karşılaşılan problemlerin ilgili kurum ve birimler tarafından giderilmesi önerilmiştir. Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenlerinin yaratıcı düşünme becerisi hakkında kendilerini eksik bulduğu alanlarda verimli olacak şekilde hizmet içi faaliyetlerin düzenlenmesi, öğretmenlerinin yaratıcı düşünme becerisi uygulamalarında olumlu sonuç veren yöntem ve teknikleri diğer öğretmenlere aktarabilecekleri ortamların sağlanması gerektiği ifade edilmiştir.Anahtar Sözcükler: Türk Dili ve Edebiyatı, Yaratıcılık, Yaratıcı düşünme becerisi, Öğretmen görüşleri.

The aim of this study is to reveal the opinions of Turkish Language and Literature teachers working in secondary education institutions about their creative thinking skills.Qualitative research method was used in this study in which Turkish language and literature teachers' opinions about creative thinking were determined. In the study, a case study design was used in accordance with the qualitative research method. The study group consisted of 30 Turkish Language and Literature teachers working in secondary schools in Tokat city center in 2013-2014 academic year spring term. In this study, semi-structured interview form was prepared and interviews were conducted with the teachers. Content analysis method was used to analyze the data.As a result of the research, it was determined that a majority of Turkish Language and Literature teachers defined a student with creative thinking skills as being able to produce different ideas. It has been concluded that the originality behaviors come first among the behaviors observed by the students who have creative thinking skills. In addition, it was found out that the assessment tools that students use to develop their creative thinking skills have an important place in the development and measurement of creativity. It was concluded that Turkish Language and Literature teachers considered the hours and school environment to be insufficient for the applications based on creative thinking skills. Again, teachers' creativity in terms of the course material is more necessary; textbooks and the text in these books were found insufficient. It was concluded that teachers expressed the most student-related problems in the activities carried out in order to improve their creative thinking skills. If an in-service training on the creative thinking skills of Turkish Language and Literature teachers is taken, their opinions on how to fill out their content are concentrated in the category of providing creativity. Turkish Language and Literature teachers' views on the method used in the development of creative thinking skills of students, animation and drama; And in the views of the technique, it is concluded that brain storming comes to the fore.According to the results of the research, it was determined that the behaviors reflecting the creative thinking skills should be known by the teachers. To include creativity skills in lesson plans and group meetings, to use projects and performances more effectively and efficiently from measurement and evaluation tools that develop creative thinking skills, to organize course hours and to develop creative thinking skills of school environment, to add creative modules, programs and activities to interactive boards and tablets, It has been suggested that the textbooks and texts should be selected and organized in a way to improve the creative thinking skills, and the problems encountered in the applications based on creative thinking will be solved by the related institutions and units. It has been stated that it is necessary to provide the environments where the teachers of Turkish Language and Literature can transfer the methods and techniques that give positive results to their teachers in terms of creative thinking skills.Keywords: Turkish Language and Literature, Creativity, Creative thinking skills, Teacher opinions.