Okullarda yürütülen stratejik planlama çalışmalarına ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri (Sivas ili örneği)

Abstract

Toplumlar geleneksel kamu yönetimi anlayışı ile değişen ve gelişen dünyaya adapte olamayacaklarını, onları takip edip yetişemeyeceklerini anlamışlardır. Aynı zamanda yeni kamu yönetimi yaklaşımı giderek kendini göstermeye, kabullenilmeye başlamıştır. Böylece yenidünya düzeninde yönetim anlayışı stratejilere dayanılarak hazırlanan planlar üzerinden yürütülmeye başlanmıştır. Stratejik yönetim, örgütlerin bugününden geleceğini gerekli tedbirleri alarak planlayan bir yönetim tekniğidir. Stratejik yönetimin ilk ve en önemli basamağı stratejik planlama basamağıdır. Stratejik planlama olmadan stratejik yönetimden bahsedilemez. Önceleri özel kurumların kar amacıyla müşteri memnuniyeti odaklı olarak kullandıkları stratejik planlama ile yönetim şekli yeni kamu düzeni ve yönetimi anlayışı ile kamu kurumlarında da söz konusu olmaya başlamıştır. Ülkemizde ise 80'li yıllarda özel kurumlarla kamu düzenine yerleşmeye başlamış olup, 2003 yılında çıkarılan `Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu` ile de tüm kamu kurumlarında stratejik planlama zorunlu hale getirilmiştir.Bu tez çalışması, 2003 yılında tüm kamu kurumlarında zorunlu hale getirilen stratejik planlamanın eğitim kurumlarındaki uygulamalarının yönetici ve öğretmenler gözünden değerlendirilmesini sağlamak amacıyla hazırlanmıştır. Sivas il merkezindeki ortaokullarda 2018-2019 Eğitim-Öğretim yılı içerisinde görev yapan eğitimcilerin görüşleri alınmak üzere nicel araştırma desenlerinden biri olan betimsel (tarama) modeline uygun bir araştırma olarak hazırlanmıştır. Sivas merkez ortaokullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerden basit rastgele örnekleme yöntemi ile belirlenmiş 37 yönetici, 303 öğretmen olmak üzere toplam 340 katılımcıya Memduhoğlu ve Uçar (2012a) tarafından hazırlanan `Okullarda Stratejik Planlama Uygulamalarını Değerlendirme` ölçeği uygulanmıştır. Yapılan çalışma ile stratejik planlama uygulamalarının değerlendirmelerinin, katılımcıların cinsiyetlerine, yaşlarına, mesleki hizmet sürelerine, okullarında yönetici ya da öğretmen olmalarına, stratejik planlama konusunda eğitim alıp almamalarına, stratejik planlama çalışmalarına katılıp katılmamalarına göre görüşlerinde farklılık olup olmadığı araştırılmıştır. Ortalamalar arasındaki farkın anlamlı olup olmadığını test etmek için T-testi ve Anova kullanılmıştır. Ayrıca ölçeğin her bir alt boyutu için yapılan değerlendirmeler ise aritmetik ortalama ile tek tek incelenmiştir. Elde edilen verilerin analizinin genel sonucu olarak `orta` düzeyde başarılı bir uygulama olduğu kanısı, farklılıkları araştırılan değişkenlere göre herhangi bir şekilde anlamlı farklılık olmadığı ortaya çıkmıştır. Stratejik planlama uygulamaları için kurumsal yapıların `çok` uygun olduğu, stratejik planlama hazırlık ve uygulama sürecinin `orta` düzeyde başarılı yürütüldüğü ve stratejik planlama uygulamaları esnasında karşılaşılan sorunların `orta` düzeyde olduğu görüşünü paylaştıkları görülmüştür. Tezin son bölümünde elde edilen bulgular ışığında sonuç ve tartışma bölümü hazırlanmıştır. Milli Eğitim Müdürlüklerince belgelendirmeler, düzenli olarak hizmet içi eğitimler, açık oturumlar, stratejik planlamanın başarıyla uygulandığı kurumlara geziler, okul içi ve dışında analizi sağlayacak bireylerle görüşmelere gibi elde edilen bulgulara yönelik olarak önerilerde bulunulmuştur.

Societies realized that they will not be able to adapt to the changing and developing world and will not be able to follow and keep up with it with classic public administration. At the same time a new approach to public administration started to arise and get accepted.Thus the management has begun to be conducted according to the plans based on strategies in the new world order. Strategic management is an administration method that plans the future of organisations taking the necessary measures from today. The first and the most important step of strategic management is the strategic planning. It is impossible to think strategic management apart from strategic planning. Management with strategic planning which was used by private institutions focused on customer satisfaction for profit in the past, started to emerge in public institutes with the new public order and management perception.In our country, it began to settle into public order through private institutions in 1980's, and became obligatory in all public institutions with `The Public Finance Management and Control Law` which was legislated in 2003.This study has been carried out for the purpose of assessing the strategic planning in educational institutions which became obligatory in all public instituties in 2003 from the perspective of principals and teachers.The research was conducted in accordance with descriptive survey model-one of the quantitative research methods- by taking opinions of educators working in Sivas city center middle schools in 2018-2019 Academic Year. `Strategic Planning Application Assessment Scale at Schools ` prepared by Memduhoğlu and Uçar (2012) was applied to total 340 participants working in Sivas secondery schools, 37 of whom were principals and 303 were teachers, chosen by random sampling method.This study researches if it makes a difference on opinions about strategic planning application according to participants' gender,age,active years on the job, being principals or teachers, whether they have training in strategic planning or not, if they participated in strategic planning process or not.T-test and Anova were used to see if the difference among averages is meaningful. Also the assessments of sub-dimensions of the scale were analysed with arithmetic mean item by item.General result of the data analysis is that there is a ` medium` level success in application, there is not a meaningful difference according to the considered variables. It has been observed the participants agree that theoretical structures are ` highly` suitable for strategic planning applications, preparation and application process of strategic planning is ` medium` level and the problems encountered in strategic planning applications are `medium` level.In final chapter of this thesis,conclusion and discussion chapters were prepared in consideration of findings.Suggestions were provided according to the findings such as certification by Directorate of National Education,regular in-service trainings,panel discussions,trips to the instutitions where the strategic planning is being applied successfully,interviews with individiuals who can provide in-school and out of school analysis.