Ortaokul öğrencilerinin öğrenme yaklaşımları ile değerlendirme uygulamalarına yönelik algıları arasındaki ilişkilerin kanonik korelasyon analizi ile incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı ortaokul öğrencilerinin Fen Bilimleri dersinde benimsedikleri öğrenme yaklaşımları ile sınıf-içi değerlendirme ortamına ve değerlendirme görevlerine yönelik algıları arasındaki ilişkileri araştırmaktır. Araştırmada nicel araştırma desenlerinden olan korelasyonel ve nedensel karşılaştırmalı araştırma modelleri esas alınmıştır. Araştırmanın örneklemini, Sivas il merkezindeki devlet okullarında öğrenim gören 1040 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır.Araştırmanın verileri; öğrencilerin Fen Bilimleri dersini öğrenirken benimsedikleri öğrenme yaklaşımlarını belirlemek amacıyla Cavallo (1996) tarafından geliştirilen ve Özkan (2008) tarafından Türkçe'ye uyarlanan `Öğrenme Yaklaşımları Ölçeği`, öğrencilerin sınıf-içi değerlendirme ortamına ilişkin algılarını belirlemek amacıyla Alkharusi (2011) tarafından geliştirilen ve Buldur ve Doğan (2014) tarafından Türkçe'ye uyarlanan `Algılanan Sınıf-İçi Değerlendirme Ortamı Ölçeği` ve öğrencilerin Fen Bilimleri dersindeki değerlendirme görevlerine ilişkin algılarını belirlemek amacıyla da Cavanagh, Waldrip, Romanoski ve Dorman (2005) tarafından geliştirilen ve Buldur (2014a) tarafından Türkçe'ye uyarlanan `Öğrencilerin Değerlendirmeye Yönelik Algıları Ölçeği` kullanılarak toplanmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde; `Bağımlı Örneklemler için t-testi`, `Kanonik Korelasyon Analizi`, `Çok Değişkenli Varyans Analizi (MANOVA)`, `Pearson Korelasyon Katsayısı` ve `Friedman Testi` esas alınmıştır.Araştırma sonucunda öğrencilerin sınıf-içi değerlendirme ortamını performansa yönelimliye kıyasla daha çok öğrenmeye yönelimli algıladıkları ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte öğrencilerin sınıf-içi değerlendirme ortamının türlerine yönelik algılarının cinsiyet açısından anlamlı olarak farklılaştığı ancak sınıf düzeyi açısından ise farklılaşma olmadığı tespit edilmiştir. Öğrencilerin değerlendirme görevlerine yönelik algılarının alt boyutları arasında anlamlı farklılıklar olduğu, bu algılarının cinsiyet ve sınıf düzeyi açısından anlamlı olarak farklılaştığı belirlenmiştir. Diğer taraftan öğrencilerin yüzeysel öğrenme yaklaşımına kıyasla daha çok derinlemesine öğrenme yaklaşımını benimsedikleri belirlenmiştir. Öğrencilerin benimsedikleri öğrenme yaklaşımlarında, cinsiyet ve sınıf düzeyi açısından anlamlı farklılıklar olduğu tespit edilmiştir. Son olarak hem değerlendirme uygulamalarına yönelik algılar hem de öğrenme yaklaşımı ile akademik başarı arasında zayıf düzeyde ilişkiler olduğu tespit edilmiştir.Yapılan kanonik korelasyon analizi sonucunda ise sınıf-içi değerlendirme ortamını öğrenmeye yönelimli algılayan öğrencilerin daha çok derinlemesine öğrenme yaklaşımını benimsedikleri belirlenmiştir. Bunun yanı sıra öğrencilerin sınıf-içi değerlendirme ortamını performansa yönelimli algılamaları durumunda ise daha çok yüzeysel öğrenme yaklaşımını benimseme eğiliminde oldukları tespit edilmiştir. Ayrıca öğrencilerin değerlendirme görevlerine yönelik olumlu algıları ile derinlemesine öğrenme yaklaşımını benimseme düzeyleri arasında aynı yönlü ve güçlü bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Öğrenme yaklaşımı, Değerlendirme görevlerine yönelik algı, Sınıf-içi değerlendirme ortamı

The aim of this study is to investigate the relationship between secondary school students' learning approaches in science course and their perceptions of classroom assessment environment and assessment tasks. In the research, Correlational and Causal Comparative Research models, which are among the quantitative research designs, were used. The sample of the study is formed by 1040 secondary school students studying in public schools in Sivas city center.In this research, 'Learning Approaches Questionnaire' which is developed by Cavallo (1996) and adapted to Turkish by Özkan (2008) was used to determine the student's learning approaches, 'Perceived Classroom Assessment Environment Questionnaries' which is developed by Alkharusi (2011) and adapted to Turkish by Buldur and Doğan (2014) was used to determine the perception of students' towards classroom assessment environment, and 'Students' Perception of Assessment Questionnaire' which is developed by Cavanagh Waldrip, Romanoski and Dorman (2005) and adapted to Turkish by Buldur (2014a) was used to to determine their perceptions of assessment tasks. 't-test for dependent samples`, `Canonical Correlation Analysis`, `Multivariate Analysis of Variance (MANOVA)`, `Pearson Correlation Coefficient` and `Friedman Test` were used in the analysis of the data obtained from the research.As a result of the research; it was found out that students perceive the classroom assessment environment more oriented towards learning compared to performance oriented. In addition to this, it was determined that students' perceptions of the types of classroom assessment environment differed significantly in terms of gender, but there was no difference in terms of grade level. It has been determined that there are significant differences between the sub-dimensions of students' perceptions of assessment tasks, and these perceptions differ significantly in terms of gender and grade level. On the other hand, it was determined that students adopt more deep learning approach compared to surface learning approach. In the learning approaches adopted by students; there were significant differences in terms of gender and grade level. Finally, it has been determined that there is a weak relationship between perceptions of assessment practices and learning approach and academic achievement.As a result of the canonical correlation analysis, it has been determined that students' perceptions of the classroom environment oriented towards learning mostly adopt the deep learning approach. In addition, if students perceive the classroom assessment environment as performance-oriented, it was determined that they tend to adopt more superficial learning approach. In addition, it has been concluded that there is a strong relationship between students' positive perceptions towards assessment tasks and their level of adopting deep learning approach.Key words: Learning approach, Perceptions of assessment tasks, Classroom assessment environment