Sporcularda psikolojik sağlık ve dindarlık ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Bu yüksek lisans tezinde, sporcularda psikolojik sağlık ve dindarlık düzeyinin spor türü, cinsiyet, yaş, gelir durumu ve eğitim düzeyine göre karşılaştırılması ve sporcularda psikolojik sağlık-dindarlık ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.Araştırmanın evrenini, Muğla (merkez ilçe, Milas), Balıkesir (merkez ilçe) ve Bitlis (Tatvan) İllerinde en az 2 yıldır düzenli olarak bir spor dalı ile uğraşan sporcular oluşturmuştur. Bu sporculardan ulaşılabilen ve gönüllü olarak çalışmaya katılmayı kabul eden 116 kadın (% 32,2) 244 erkek (%67, 8) toplam 360 sporcu örneklemde yer almıştır.Sporcular araştırmacı tarafından yaptıkları spor türüne göre iki gruba ayrılmışlardır. Birinci grupta savunma sporları sporcuları (SSS) yer almış ve bu grup savunma sporları grubu (SSSG) olarak adlandırılmıştır. SSSG'de 219 (%60,8) sporcu yer almıştır. İkinci grubu, takım sporları sporcuları (TSS) oluşturmuş ve takım sporları sporcuları grubu (TSSG) olarak adlandırılmıştır. TSSG grubunda 141 (%39,2) sporcu yer almıştır.Araştırmada, veri toplamak amacıyla; Şahin ve Durak (1994) tarafından Türkçeye uyarlanan `Kısa Semptom Ölçeği (KSÖ)` ve Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Din Psikolojisi ABD öğretim elemanları tarafından geliştirilen ve Şahin (2001, 2005) tarafından geçerlik ve güvenirliği yapılan `Dini Hayat Ölçeği (DHÖ)` uygulanmıştır. Katılımcıların bazı kişisel bilgilerine ulaşabilmek için araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu ayrıca kullanılmıştır.Elde edilen verilerin çözümlenmesi SPSS 18.0 paket programında yapılmıştır. Tanımlayıcı istatistiklere ait aritmetik ortalama (X), standart sapma (SS), frekans (N) ve yüzde (%) değerleri verilmiştir. İkili grup karşılaştırmaları farklı grupların ortalama puanları üzerinden işlem yapan parametrik testlerden bağımsız t-testi ile yapılmıştır. İkiden fazla ve ilişkisiz grupların karşılaştırılmasında, parametrik testlerden tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Varyans analizi sonucunda farkın oluştuğu durumlarda, çoklu karşılaştırmalar yoluyla farkın kaynağını belirlemek için Tukey HSD post-hoc yöntemi kullanılmıştır. Değişkenler arsondaki ilişkiyi anlamak için Pearson korelasyon analizi yapılmıştır. Anlam düzeyi p<0.05, güven aralığı ise % 95 kabul edilmiştir.Sonuç olarak, savunma sporcularının dindarlık düzeyi takım sporcularından, kadın sporcuların dindarlık düzeyi erkek sporculardan daha yüksektir. Savunma sporcularının depresyon düzeyi takım sporcularından, erkek sporcuların depresyon düzeyi kadın sporculardan daha düşüktür. Küçük yaş grubunda yer alan sporcuların depresyon puanları büyüklere göre daha azdır. İlköğretim düzeyindekilerin depresyon ve hostilite puanları üniversite düzeyinde olanlardan azdır. Gelirin az olduğu gruplarda depresyon, anksiyete, somatizasyon ve hostilite puanları daha yüksektir. Sporcularda psikolojik sağlık ve dindarlık arasında herhangi bir ilişki yokken, spor türü, cinsiyet ve yaş ile dindarlık arasında negatif, yaş ve eğitim durumu ile psikolojik sağlık arasında pozitif, gelir durumu ile psikolojik sağlık arasında negatif bir ilişki vardır.Anahtar Kelimeler: Spor, Psikolojik Sağlık, Dindarlık

Comparison of religious life and psychological health of athletes considering sex, age, sports type, level of income and education and also to figure out the relationship between religious life and psychological health of athletes was aimed in this master thesis.All 360 athletes volunteer from Muğla (center, Milas) and Balıkesir (center) Bitlis (Tatvan), 116 female and 244 male, who engaged in a sports branch for at least 2 years, participated in the sample of the study. The athletes were divided into two groups by the researcher according to their type of sport.The athletes of defense sports (ADS) took place in first group and named as ADSG. Toplam 219 (60,8%) athletes were in ADSG. The athletes of team sports (ATS) formed the second group named as ATSG. There were 141 (39,2%) athletes in this group.Short Symptom Scale by Şahin and Durak (1994), Religious Life Scale by Şahin (2001, 2005) and Personal Information Form developed by the researcher of the study were used as data gathering materials.Descriptive statistics such as mean (X), standard deviation (SD), frequency (f) and percentage (%) were given. Parametric independent t-test for comparison of two different groups, one-way analysis of variance for the different groups of more than two were used. Upon occurrence of the difference, the Tukey HSD post-hoc was preferred for multiple comparisons to find out the resource of the difference. The Pearson correlation was used to figure out the relationship between the variables. The significance level as p<0.05, the interval confidence as 95% was accepted.As the results, defense athletes' level of religiosity is higher than team athletes; the religiosity level of female athletes is higher than male ones. Defense athletes' level of depression is lower than team athletes; the depression level of male athletes is lower than female ones. The depression scores of the athletes in the younger age group is less when comparison with the older athletes. Depression and hostility scores of those in the primary education level is lower than those in the university level. In the group that income level is less the depression, anxiety, somatization and hostility scores are higher. While there is not any relationship between religiosity and psychological health in athletes, there is a negative relationship between sports type, sex, age and religiosity, a positive relationship between age, education level and psychological health, negative one between income level and psychological health. Key words: Sports, Psychological Health, Religious