Sporcuların psikolojik yardım arama tutumları, psikolojik ihtiyaçları ve psikolojik uyumlarının spor dallarına göre karşılaştırılması

Abstract

Bu yüksek lisans tezinde farklı spor dallarıyla uğraşan sporcuların psikolojik yardım arama tutumları, psikolojik ihtiyaçları ve psikolojik uyumlarının cinsiyet, yaş, spor türü, gelir durumu ve eğitim düzeylerine karşılaştırılması amaçlanmıştır. Muğla ve Hatay İllerinde en az 2 yıldır düzenli olarak bir spor dalı ile uğraşan ve gönüllü olarak çalışmaya katılmayı kabul eden 400 sporcu (184 kız, 216 erkek; 156 dövüş ve 244 takım sporcusu) örneklemde yer almıştır. Araştırmada veri toplamak amacıyla; Yardım Arama Tutum Ölçeği (Özbay ve ark., 1999), Temel Psikolojik ihtiyaçlar Ölçeği (Kesici, Üre, Bozgeyikli ve Sünbül, 2003), Kişilik Değerlendirme Ölçeği (Varan, 2003), katılımcıların bazı kişisel bilgilerine ulaşabilmek için araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde tanımlayıcı istatistiklere ait aritmetik ortalama (X), standart sapma (SS), frekans (N) ve yüzde (%) değerleri verilmiştir. İkili grup karşılaştırmaları farklı grupların ortalama puanları üzerinden işlem yapan parametrik testlerden bağımsız t-testi ile yapılmıştır. İkiden fazla ve ilişkisiz grupların karşılaştırılmasında, parametrik testlerden tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Varyans analizi sonucunda farkın oluştuğu durumlarda, çoklu karşılaştırmalar yoluyla farkın kaynağını belirlemek için Tukey HSD post-hoc yöntemi kullanılmıştır. Anlam düzeyi p<0.05, güven aralığı ise % 95 kabul edilmiştir. Takım sporcuları yardım arama ve almaya daha isteklidirler. Dövüş sporcuları daha özerk ve sosyal ilişkilerinde diğerlerinden bağımsız hareket etmektedirler. Ancak dövüş sporcuları takım sporcularına göre daha fazla ilişki ihtiyacı yaşamaktadırlar. Dövüş sporcuları takım sporcularına göre daha çok psikolojik uyum sorunları yaşamaktadır. Yaş, eğitim ve gelir düzeyi arttıkça yardım arama ihtiyacı artmakta, psikolojik uyum sorunu azalmaktadır. Sporcular cinsiyet faktörüne göre yardım arama tutumu sosyal kabul faktörü dışında temel psikolojik ihtiyaçlar, yardım arama ve psikolojik uyum açısından birbirlerine benzer düzeydedirler.

Comparison of psychological help-seeking attitudes, psychological needs and psychological requirements levels of different branches athletes' in terms of sex, age, sports type, level of income and education was aimed in this master thesis. Totally volunteer 400 athletes from Muğla and Hatay (184 female and 216 male; 156 combat and 244 team athletes), who engaged in a sports branch for at least 2 years, participated in the sample of the study. Attitudes Toward Seeking Psychological Help Scale (Özbay ve ark., 1999), Basic Psychological Requirements Scale (Kesici ve ark., 2003), Personality Assessment Questionnaire (Varan, 2003) and Personal Information Form developed by the researher of the study were used as data gathering materials. Descriptive statistics such as mean (X), standart deviation (SD), frekans (f) ve percentage (%) were given. Parametric independent t-test for comparison of two different groups, one-way analysis of variance for the different groups of more than two were used. Upon occurrence of the difference, the Tukey HSD post-hoc was preferred for multiple comparisons to find out the resource of the difference. The significance level as p<0.05, the interval confidence as 95% was accepted.Team athletes are more eager to seek and get pschological help than individual ones. Combat athletes are more autonomous and independent in social affairs than team athletes but they feel more relationship need than team athletes. Psychological adjustment problems of combat athletes are more than team athletes. As age, level of education and income increases psychological help seeking level increases but psychological adjustment problems decrease. Disregarding social acceptance factor, one can say that the athletes are in similar level of seeking help, basic psychological needs and psychological adjustment as to sex.