14-18 yaş lise öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları, fiziksel benlik algısı, beden kompozisyonu ve fiziksel aktivite düzeylerinin incelenmesi

Abstract

ÖZETBu çalışma, 14-18 yaş lise öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları, fiziksel benlik algısı, beden kompozisyonu ve fiziksel aktivite düzeylerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu çalışmaya Denizli ili merkez liselerde öğrenim gören 313 kız, 297 erkek olmak üzere toplam 610 gönüllü öğrenci katılmıştır.Çalışmanın yöntemsel modeli tarama yöntemi olup,katılımcılara beslenme alışkanlıklarını öğrenebilmek için Demir tarafından hazırlanmış 10 sorudan oluşan beslenme anketi, fiziksel benlik algılarını belirleyebilmek için, Fox ve Corbin tarafından 1989 yılında geliştirilen ve 1999 yılında Türk üniversite öğrencileri üzerinde geçerliği ve güvenirliği Aşçı, Aşçı ve Zorba tarafından yapılan 'Physical Self-Perseption Profile' (Kendini Fiziksel Algılama Envanteri), beden kompozisyonlarını elde edebilmek için boy ve kilo ölçümleri yapılıp, fiziksel aktivite düzeylerine ulaşabilmek için de Bouchard üç günlük fiziksel aktivite sınıflama anketi uygulanmıştır. İstatiksel hesaplamalar SPSS(version20,0)programındayapılmıştır.Cinsiyetlere göre farkı bulmak için independent t testi, yaşlara göre farklılığı bulmak için tek yönlü varyans analizi (ANOVA), farklılığın hangi gruptan olduğunu belirlemek için Tukey HSD, değişkenler arası ilişkiyi incelemek için Pearson Correlation testi yapılacaktır.P değerinin 0,05'ten küçük olması durumunda gruplar arası fark ve değişkenler arası ilişki anlamlı kabul edilmiştir.14-18 (toplam) yaş erkek ve kızların öğün atlıyorsanız sebebi nedir? sorusuna verdikleri cevaplar arasında p<0,01 düzeyinde anlamlı fark vardır.14-18 (toplam) yaş erkek ve kızların reklamlardan etkilendiğiniz yiyecek veya içeceği tüketiyor musunuz? sorusuna verdikleri cevaplar arasında p<0,05 düzeyinde anlamlı fark vardır. 14-18 (toplam) yaş grubu kız adölesanların fiziksel benlik algısı alt boyutlarından vücut çekiciliği değerlerinde p<0,05 düzeyinde anlamlı fark vardır.Erkek adölesanların fiziksel benlik algısı değerlerinde anlamlı farka rastlanmamıştır.14-18 (toplam) yaş erkeklerin %78.78'i normal ve altı, %17.85'i hafif şişman, %3.36'sı şişman; 14-18 (toplam) yaş kızların %89.46'sı normal ve altı, %9.26'sı hafif şişman, %1.28'inin şişman olduğu bulunmuştur. 14-18 (toplam) yaş grubu erkek adölesanların fiziksel aktivite düzeyi değerlerinin günlük enerji tüketimi ve bazal metabolizma oranlarında p<0,001 düzeyinde, fiziksel aktivite düzeyi oranlarında isep<0,01 düzeyinde anlamlı farklılık bulunmuştur. Sonuçolarak; 14-18 yaş öğrencilerin beslenme alışkanlıklarının düzenli olmadığı, fiziksel benlik algısının alt boyutlarından vücut çekiciliğinde cinsiyetlere göre farklılıklar olduğu, vücut kompozisyonu değerlerinin cinsiyetlere göre farklılık gösterdiği ve fiziksel aktivite düzeylerinin yaşla birlikte değişkenlikler gösterdiği görülmüştür.AnahtarKelimeler:Adölesan, Beslenme, Vücut Kompozisyonu, Fiziksel Aktivite, Fiziksel Benlik Algısı.

AbstractThe aim of the study is to examine eating habits, physical self-perception, body composition and physical activity levels of high school students ages 14-18. A total of 610 (313 girls, 297 boys) volunteer students who is attending in high schools in Denizli, participated in the study.Eating habits were determined by dietary questionnaire which consisting of 10 questions, developed by Demir (2006). For physical self-perception survey which developed by Fox and Corbin in 1989 were also used. Height and weight measurements were benefited to find out body composition of the students. In order to determine physical activity levels, Bouchard three-days physical activity classification questionnaire was administered to the students. Independent t test, One Way Anova, Tukey HSD,Pearson Correlation test were used for analysis.What is the reason of the skipping mealsin boys and girls ages 14-18 years?significant differences in total score were found between their answers to the questions (p<0.01). Do you consume food or drinkaffected by the advertisements ages 14-18 years? significant differences in total score were found between their answers to the questions(p<0.05). Beside these, significant differences were found in the values of body attractiveness which is sub-dimensions of physical self-perception in girls ages 14-18 years. No significant differences were found in the values of body attractiveness in boys. Significant differences were found in the values of daily energy expenditure and basal metabolic rate (p˂0.01), physical activity level (p < 0.001) which is the sub-dimensions of category of physical activity in boys aged 14-18 years.In conclusion, the present study showed that the students of the dietary habits are not regular. It was observed that significant differences were found in the values of body attractiveness which is sub-dimensions of physical self-perception according to gender and also significant differences were found in the values of body composition according to gender and physical activity levels showed variability with increased age in the study.Key words:Adolescent, Nutrition, Body Mass Index, Physical Activity, Physical Self-Perception.