Maksiller 1. ve 2. molar dişlerin periapikal sağlığı ve maksiller sinüslerdeki mukozal kalınlaşmanın konik ışınlı bilgisayarlı tomografi ile retrospektif olarak incelenmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışmada maksiller molar dişlerle maksiller sinüsler arasındaki anatomik ilişkinin değerlendirilmesi, apikal periodontitis (AP) gözlenen maksiller molar apekslerindeki lezyon boyutlarının ölçülmesi, ilgili dişlerdeki periodontal kayıpların saptanması ve bu değerlendirmelerin maksiller sinüslerdeki mukozal kalınlaşma (MK) üzerine olası etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Maksiller molar dişlerdeki apikal değişiklikler CBCT-PAI (Estrela ve ark., 2008) ile, maksiller molarların maksiller sinüs inferior duvarıyla komşululuğu Kwak ve ark. (2004) sınıflamasıyla, maksiller molar dişlerdeki periodontal kemik kaybının maksiller sinüslerle ilişkisi ise Sheikhi ve ark. (2014) sınıflamasıyla KIBT görüntülerinde (n=50) incelenmiş ve bu verilerin maksiller sinüslerde neden olabileceği patolojik değişiklikler araştırılmıştır. İstatistiksel değerlendirmeler Kruskal Wallis, Mann Whitney U, Ki-Kare testleri kullanılarak yapılmış, AP'nin MK üzerine etkisi göreceli oran formülü ile hesaplanmıştır.Bulgular: AP değerlendirilmesinde en sık CBCT-PAI sınıf 4'e rastlanmıştır. Apikal patolojik değişikliğe komşu maksiller sinüste patolojik değişiklik riskinin, istatistiksel olarak çok ileri düzeyde anlamlı olduğu (p=0.0001) ve bunun aynı hastanın diğer maksiller sinüsünündeki patolojik değişiklik riskinden 62.364 kat fazla olduğu saptanmıştır (OR: 62.364, %95 CU:7.968-488.14). AP izlenen diş kökleri maksiller sinüslere ne kadar yakın konumdaysa maksiller sinüslerdeki MK üzerine etkisinin o kadar fazla olduğu görülmüştür(p=0.003). Periodontal durumla maksiller sinüslerdeki patolojik değişiklikler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmamıştır.Sonuç: Maksiller sinüslerin kendilerine komşu molar dişlerin endodontal sağlıklarından ve molar dişlerle maksiller sinüsler arasındaki anatomik ilişkiden etkilendiği saptanmıştır. Bu bulgular tıp uzmanlarının maksiller sinüs enfeksiyonlarında olası odontojenik ilişkiyi de göz önüne almaları gerektiğini göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Maksiller sinüs, apikal periodontitis, apikal patolojik değişiklik, mukozal kalınlaşma

Aim: It was aimed to assess the radiological characteristics of periapical lesions, periodontal and anatomic condition of maxillary posterior teeth and possible associations between the mucosal thickness (MT) of maxillary sinuses (MS) and apical periodontitis (AP), periodontal and anatomic conditions respectively in this retrospective study.Material and Method: Using cone-beam computed tomography (CBCT) images (n=50), the periapical conditions of the maxillary molars were evaluated with CBCT-PAI (Estrela et al. 2008). Anatomic asssociations with the maxillary molars and the inferior wall of MS were assessed according Kwak et al. (2004). Periodontal bone loss and MS-relation was examined according to Sheikhi et al. (2014). The possible effects of these conditions on the MT of MS were analysed. Kruskal Wallis, Mann Whitney U, Chi-Square and Relative Ratio calculation tests were used for the statiscial analysis.Results: CBCT-PAI class 4 was the most frequently encountered AP lesion. The risk of pathological changes in the MS was significantly higher in the presence of AP (p=0.0001). This risk was shown as 62.364 times greater than the risk of other MS neighbouring with healthy teeth (OR: 62.364, %95 CU:7.968-488.14). Thicker MS mucosae were detected when the molar roots with AP were closer to the MS (p=0.003). No statistically significant difference was found between the periodontal status and MS pathology.Conclusions: Maxillary sinuses were found to be affected by the endodontal health of adjacent molar teeth. It is essential that medical doctors should always consider the possible odontogenic causes whilst examing the pathological changes of the MS.Key Words: Maxillary sinus, apical lesion, apical periodontitis, periodontal bone loss, mucosal thickness