18- 20 yaş arası spor yapan ve yapmayan B2 ve B3 görme engelli bireylerin duygusal zekâ ve saldırganlık düzeyleri bakımından incelenmesi

Abstract

Duygusal zekâ ve saldırganlıkla ilgili literatürde pek çok çalışma yapılmıştır. Ancak sporcu ve görme engelli bireylerde duygusal zekâ ve saldırganlık değişkenlerinin bir arada incelendiği bir çalışmaya rastlanmamıştır. Çalışmamızda duygusal zekâ, saldırganlık ve spor değişkenleri arasındaki ilişkiye bakılmıştır.Araştırma, Türkiye'de farklı kulüplerde oynayan 18-20 yaş arası B2-B3 görme engelli sporcularla, spor yapmayan görme engelli bireylerden 109'u bayan, 163'ü erkek olmak üzere toplam 272 gönüllünün katılımıyla yapılmış ve duygusal zekâ ve saldırganlık değişkenleri ile demografik özellikleri arasındaki ilişki analiz edilmiştir.Çalışmada, gönüllü görme engelli bireylere demografik bilgiler, duygusal zekâ ve saldırganlık anketleri uygulanmıştır. Veriler SPSS 20.00 programında analiz edilmiştir. Araştırmada yer alan hipotezlerin test edilmesinde, t testi, varyans analizi, tek yönlü varyans analizi, korelasyon analizi ve tukey testi kullanılmıştır. Yapılan çalışmada, toplam duygusal zekâ ile yaş, eğitim, spor branşı, engel türü, gelir düzeyi ve görme derecesi karşılaştırıldığında anlamlı bir farklılık görülmezken, toplam duygusal zekâ düzeyleri cinsiyete göre anlamlı düzeyde farklılık göstermiştir. Kadınların toplam duygusal zekâ düzeyi erkeklere göre anlamlı derecede daha büyüktür. Toplam duygusal zekâ düzeyi spor yapma durumuna göre anlamlı düzeyde farklılık göstermektedir. Buna göre, spor yapanların ortalaması spor yapmayanların ortalamasından anlamlı derecede daha büyüktür.Saldırganlığın alt boyutlarından `yıkıcı saldırganlık`, `edilgenlik` ve `atılganlık` ile demografik bilgiler karşılaştırıldığında; Saldırganlık ölçeğinin alt boyutlarının yıkıcı saldırganlık, atılganlık ve edilgen saldırganlık düzeylerinin hiç birisi yaşa göre anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Saldırganlık ölçeğinin alt boyutlarından atılganlık cinsiyete göre anlamlı düzeyde bir farklılık gösterirken, yıkıcı saldırganlık ile edilgenlik cinsiyete göre anlamlı değildir. Saldırganlık ölçeğinin alt boyutlarının yıkıcı saldırganlık, atılganlık ve edilgen saldırganlık düzeylerinin hiç birisinde eğitim düzeyine göre anlamlı bir farklılık yoktur. Saldırganlık ölçeğinin alt boyutlarından yıkıcı saldırganlık ve edilgenlik spor yapma durumuna göre anlamlı düzeyde farklılık göstermesine rağmen, atılganlık düzeyinde anlamlı bir farklılık göstermemiştir. Saldırganlık ölçeğinin alt boyutlarından yıkıcı saldırganlık ve edilgenlik spor türüne göre anlamlı düzeyde farklılık görülmüşken, atılganlık düzeyinde anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Saldırganlık ölçeğinin alt boyutlarından yıkıcı saldırganlık engel durumuna göre anlamlı düzeyde farklılık bulunurken, atılganlık ve edilgenlik de anlamlı düzeyde farklılık bulunmamıştır. Saldırganlık ölçeğinin alt boyutlarının yıkıcı saldırganlık, atılganlık ve edilgenlik düzeylerinin hiç birisi gelir durumuna göre anlamlı farklılık yoktur. Saldırganlık ölçeğinin alt boyutlarının yıkıcı saldırganlık, atılganlık ve edilgen saldırganlık düzeylerinin hiç birisi görme derecesine göre anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Toplam duygusal zekâ ile yıkıcı saldırganlık, atılganlık ve edilgen saldırganlık düzeyleri arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir. Duygusal zekâ düzeyi arttıkça saldırganlık ölçeğinin alt boyutları azalmaktadır (*P<0,05, **p<0,001).Sonuç olarak, sporun görme engellilerin duygusal zekâ ve saldırganlık düzeyleri üzerinde yüksek düzeyde etkili olduğu tespit edilmiştir. Spor yapan görme engellilerin, spor yapmayan görme engelli bireylere göre duygularını daha geniş çapta kullanabildikleri ve duygusal zekâları sayesinde saldırgan davranışlarını da yüksek düzeyde kontrol edebildikleri tespit edilmiştir. Bu sonuçlara göre, görme engellilere spor yapabilme olanaklarının sağlanması ve spor yapmanın teşvik edilmesi gerektiği düşünülmektedir.Anahtar Kelimeler: Görme Engellilik, Duygusal Zekâ, Saldırganlık

A lot of studies were conducted on emotional intelligence and aggression. However, a study where the emotional intelligence and the aggression variables in individuals who are athletes and visually handicapped were not found. In our study, the relationship between emotional intelligence, aggression, and sports was examined.The study was conducted with a total of 272 volunteer, 109 females, 163 males, who are athletes between ages 18-20 and are B2-B3 visually handicapped, playing in various clubs in Turkey; and with visually handicapped individuals who are not doing sports. The relationship between the emotional intelligence and the aggression variables and demographic information was analyzed.In the study, the voluntary individuals who are visually handicapped filled demographic information, emotional intelligence and aggression questionnaires. The data were analyzed in the program SPSS 20.00. In the testing of the hypotheses in the study, t-test, variance analysis, one-way variance analysis, correlation analysis, and Tukey's test were used.When the total emotional intelligence and age, education, sports branch, disability type, level of income, and degree of vision are compared, it was found that there is no significant difference. The scale of total emotional intelligence shows a difference on a significant level in terms of gender. The females' total emotional intelligence level is significantly higher than the males' levels. The total emotional intelligence shows a significant difference in terms of doing sports or not. The total emotional intelligence level of the individuals who are doing sports is significantly higher than the ones who are not doing sports.When the sub-dimensions of the aggression which are `destructive aggression`, `passive aggression` and `recklessness` are compared to demographic information; There is no significant difference in terms of age in the aggression scale's sub-dimensions destructive aggression, recklessness, and passive aggression. While the recklessness shows a significant difference in terms of gender, destructive aggression and passive aggression are not significant in terms of gender. There is no significant difference in terms of the level of education in the aggression scale's sub-dimensions destructive aggression, recklessness, and passive aggression. Although destructive aggression and passive aggression shows a significant difference in terms of doing sports or not, there is no significant difference in the recklessness. While the destructive aggression and passive aggression shows a significant difference in terms of the type of sport, recklessness does not show a significant difference. While there is a significant difference in the destructive aggression in terms of disability status, there is not any significant differences in the recklessness and the passive aggression. There is no significant difference in terms of the level of income in the aggression scale's sub-dimensions destructive aggression, recklessness, and passive aggression. There is no significant difference in terms of degree of vision in the aggression scale's sub-dimensions destructive aggression, recklessness, and passive aggression.It was determined that there is a significant avoidant relationship between the total emotional intelligence and the destructive aggression, the recklessness and the passive aggression. As the level of emotional intelligence increases, the sub-dimensions of aggression scale decreases (*P<0,05, **P<0,001).As a result, it has been found that sport is highly effective on the levels of emotional intelligence and aggression of the visually impaired. It is determined that visually impaired people can use their emotions more widely than visually impaired individuals who do sports and they can control their aggressive behaviors highly by their emotional intelligence. According to these results, it is thought that it should be encouraged to provide sports for the visually impaired and to do sports.Keywords: Visually Handicapped, Emotional Intelligence, Aggression.