Elit dağ koşusu sporcularında pozitif algı ve zihinsel dayanıklılık düzeylerinin başarı motivasyonu üzerine etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma ile Türkiye Dağ Koşusu Şampiyonası' na katılan 18 yaş ve üzeri `elit dağ koşusu sporcularının pozitif algı ve zihinsel dayanıklılık düzeylerinin başarı motivasyonu üzerine etkisinin incelenmesi` amaçlanmıştır. Araştırma grubunu 56'sı kadın ve 110'u erkek sporcu olmak üzere toplam 166 dağ koşusu (Yaş Ort.= 22,45) sporcusu oluşturmaktadır. Araştırmada; Altıntaş ve Koruç (2016) tarafından Türkçe geçerlilik ve güvenirlik çalışması yapılan, Madrigal, Hamill ve Gill (2013) tarafından geliştirilen Zihinsel Dayanıklılık Ölçeği (ZDÖ), Akın ve Kaya (2015) tarafından Türkçe' ye uyarlanan Icekson ve Pines (2013) tarafından geliştirilen Pozitif Algı Ölçeği (PAÖ) ve Tiryaki ve Gödelek (1997) tarafından Türkçe' ye uyarlanan Willis (1982) tarafından geliştirilen `Spora Özgü Başarı Motivasyonu Ölçeği - SÖBMÖ` kullanılmıştır.Veriler Microsoft Excel 2003 programında düzenlenip, SPSS 20.0 paket programı kullanılarak çözümlenmiştir. Çalışmaya dahil olan sporcuların kişisel bilgilerinin dağılımlarını belirlemek için betimleyici analiz yöntemlerinden olan çapraz tablo analizi ile birlikte yüzde tablo analizi kullanılmıştır. Çalışmada uygulanan ölçekler için, iki ölçeğin alt boyutlarının normal dağılım gösterip göstermediğini test etmek amacı ile 0,05 önem düzeyinde normallik testi uygulanmıştır. Verilerin normal dağılıp dağılmadığına göre her iki ölçeğin alt boyutları arasında karşılaştırma yapabilmek için parametrik (Anova/ Bağımsız örneklem t- testi) ya da nonparametrik (Kruskal Wallis/Mann Whitney- U) testler uygulanmıştır. Bağımsız değişkenlerin pozitif algı ve spora özgü başarı motivasyonu üzerindeki etki düzeylerini ortaya çıkarmak için 0.01 önem düzeyinde çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Zihinsel dayanıklılık ve pozitif algı arasındaki ilişki ise 0.01 önem düzeyinde korelasyon analizi ile belirlenmiştir. Araştırma sonucuna göre, sporcuların zihinsel dayanıklılık düzeylerinin ve pozitif algı düzeylerinin başarı motivasyonu düzeylerine olumlu etki ettiği görülmüştür. Bu sonuca istinaden sporcuların performanslarının arttırılması konusunda pozitif algı ve zihinsel dayanıklılık faktörlerinin önemi vurgulanmış, federasyonlar, antrenörler ve kulüplere yapılacak çalışma ve programlarında bu sonucun dikkate alınması önerilmiştir. Anahtar kelimeler: Zihinsel Dayanıklılık, Pozitif Algı, Başarı Motivasyon

The aim of this study is to investigate the effect of 18 year old and over `elite mountain running athletes positive perception and mental toughness levels on success motivation participated in Turkey Mountain Running Championship`. The research group consists of a total of 166 mountain running athletes (mean age = 22.45), 56 female and 110 male athletes. In the study; Mental Touhness Scale adapted to Turkish by Altıntaş and Koruç (2016) and developed by Madrigal, Hamill and Gill (2013) and Positive Perception Scale, developed by Icekson and Pines (2013), adapted to Turkish by Akın and Kaya (2015) and Sports Specific Success Motivation Scale developed by Willis (1982) and adapted to Turkish by Tiryaki and Gödelek (1997) were used. Data were edited in Microssoft Excel 2003 program and analyzed using SPSS 20.0 package program. Descriptive analysis methods were used to determine the distribution of personal information of the athletes involved; cross-table analysis and percentage table analysis were used. For the scales applied in the study; In order to test whether the subscales of the two scales show normal distribution, a normality test of 0.05 significance level was applied. In order to make comparisons between the sub-dimensions of both scales according to whether the data were distributed normally or not, for parametric (Anova / Independent sample t-test) or for nonparametric (Kruskal Wallis / Mann Whitney-U) tests was used. Multiple regression analysis with 0.01 significance level was performed to determine the effect levels of independent variables on positive perception and sport-specific success motivation. The correlation between mental toughness and positive perception was determined by correlation analysis at 0.01 significance level.According to the results of the study, it was seen that mental endurance levels and positive perception levels of athletes had a positive effect on success motivation levels. Based on this result, the importance of positive perception and mental endurance factors in enhancing the performance of athletes was emphasized and it was suggested to take this result into consideration in the studies and programs to be made to federations, coaches and clubs.Key words: Mental Tougness, Positive Perception, Success Motivation